Iets vergelijkbaars heb ik met Muse: hun muziek doet me weinig, maar ik heb veel respect en bewondering hoe ze live met z'n drieën over het publiek heen walsen. Ze schijnen met U2 gemeen te hebben dat er onder en achter het podium een half orkest meespeelt, pedalen intrapt, toetsen en samples beroert om dat alles mogelijk te maken...
Het was 2000, U2 bracht All That You Can't Leave Behind uit, hun 10e en niet per se beste album. Ik werkte bij U2's label Universal en ineens was het eenvoudig om naar een stadionoptreden van ze te gaan. Geld zou ik er normaal gesproken niet voor over hebben gehad, maar ik wilde het toch een keer gezien hebben. Die bewuste tour was back-to-basics: na de grootsheid en megalomanie-met-een-ironische-knipoog van de ZooTV-tour rond 'Achtung Baby', opvolger 'Zooropa' en de kitscherige disco van 'Pop', stond deze tour min of meer weer in het teken van 'het bandje'. Jongens waren we — maar aardige jongens.
We stonden die 31e juli in het Gelredome, waar rond 20.30u de pauzemuziek merkbaar harder werd gezet. Het was duidelijk dat Bono aan de volumeknop zat en de heren een cassette met persoonlijke favorieten hadden opgezet om het publiek op te warmen: hits van The Supremes, de oude Marvin Gaye en een persoonlijke favoriet, Jackie Wilson, kwamen voorbij. Met mijn grote bek schreeuwde ik op dat moment in het oor van een collega: 'Zo goed als dit wordt het vanavond niet meer!' Na een kwartier Motown classics kwam U2 op, de tl-lichten van het Gelredome nog aan, en zette 'Elevation' in. Het publiek reageerde enthousiast, maar werd pas echt wakker toen in de break het stadion in 1 klap duister werd en de spot op Bono gezet. Iedereen op de banken, tot achterin het stadion! Hit 'Beautiful Day' volgde en 4e nummer in de set was 'New Year's Day' (die piano, Klassiek!). Toen halverwege anthems 'I Will Follow' en 'Sunday Bloody Sunday' doodleuk achter elkaar werden gespeeld, draaide ik me om naar diezelfde collega en zei beschaamd 'Hé, wat ik net zei? Dat was het bier. Zoiets doms heb ik nog nooit gezegd.'
Dat is mijn verhaal met U2. Veel leuker en beter is dat van überfan Arjan van Elk, in het dagelijks leven radiopromotor bij EMI (check zijn motto), in een eerder leven bij U2's platenmaatschappij Universal. Zijn liefde voor U2 en heel veel andere muziek is groot, nooit over gegaan en hij kan er machtig mooi over vertellen. Voor deze Perfect schotelt hij ons uiteraard niet gemakzuchtig de hits voor (daarvoor schaf je deze en deze aan), maar tilt een afgewogen selectie parels uit U2's catalogus. Bovenal legt hij minutieus aan niet-fans uit wat er zo briljant is aan deze 4 Ieren. Ik ging alsnog om. Geen mooiere en betere Perfects dan die ván liefhebbers, vóór liefhebbers. Smullen!
HIERRR moet je zijn voor de lijst in Spotify. Onder de tracklisting Arjans must-read bijsluiter. De YouTube-links verwijzen naar de in de tekst bedoelde uitvoering, op Spotify staat de studioversie in de playlist:
1. I Will Follow – live in Het Heem in Hattem, 1982
Dit is waar het voor mij begon. Mijn 3 oudere broers hielden van muziek dus bij ons thuis werd tot ongenoegen van mijn ouders veel Veronica’s Count Down gekeken. Ineens was daar een live special, in mijn beleving één van de eerste keren dat ik live een bandje zag spelen. Ik was compleet overdonderd. Deze versie kwam op single uit en omdat Veronica Count Down wilde promoten, draaiden ze deze single grijs waardoor het een grote hit werd, de eerste voor de band op het Europese vasteland. Toen Veronica later ook vol ging hangen in de live uitvoering van Sunday Bloody Sunday was de band gearriveerd in NL.
2. Bad – Live Aid, 1985
Manager Paul McGuinness wilde U2 op één voorwaarde op Live Aid laten spelen: de band moest ook in de USA gezien worden. U2 is dan ook de eerste band die in Londen speelde waarvan het volledige optreden te zien was (de link-up met US werd gemaakt tijdens het optreden van Paul Young). De band zou 3 nummers spelen; Sunday Bloody Sunday, Bad en Pride (In The Name Of Love), maar tijdens Bad ziet Bono dat er een meisje in het publiek bijna doodgedrukt wordt terwijl de security dat niet in de gaten heeft. Eerste worden 2 verkeerde meisjes uit het publiek getrokken, waarna Bono besluit het publiek in te springen en haar uit het publiek te halen en een stukje met haar te dansen. Door dit hele gedoe duurt Bad 14 minuten en kan de band hun nieuwe single niet spelen. Bono loopt van het podium af, denkend dat hij het moment kompleet verprutst heeft en sluit zichzelf een paar dagen af van de buitenwereld. Blijkt dat wereldwijd alle albums weer de albumcharts inschieten. Het optreden van U2 op Live Aid wordt samen met het optreden van Queen gezien als een legendarisch hoogtepunt van die dag: U2 – Bad - Live
3. A Sort Of Homecoming - van Wide Awake In America
De openingstrack van The Unforgettable Fire, waarmee direct een radicaal ander geluid van de band neergezet wordt dan op de eerdere 3 platen. Live kreeg de track iets meer ballen. Deze opnamen zijn gemaakt in november 1984 en de EP Wide Awake In America kwam een maand voor Live Aid uit:
4. 40 – van Under a Blood Red Sky
Het wereldverbeteraar-beeld van Bono moet zo rond de release van Under A Blood Red Sky geboren zijn. Bono met z’n witte vlag in de regen tussen het publiek van Red Rocks. De videobeelden zijn iconisch, maar de audio was door regen en allerlei andere technische problemen niet bruikbaar voor het album. Daarvoor hebben ze de audio van een optreden dat U2 deed voor Rockpalast aan de Lorelei op 20 augustus 1983 gebruikt. Tijdens de opname van War was bassist Adam Clayton al naar huis toen de rest van de band bedacht dat ze nog een goeie afsluiter miste. Gitarist The Edge speelt op het album zowel gitaar als bas. Dit nummer was ook jaren de afsluiter van concerten met als gevolg dat je in de trein na een concert nog tot aan huis het publiek How Long To Sing This Song hoorde galmen.
U2 – "40" - Live Version 1983
5. Are You Gonna Wait Forever – B-kant Vertigo
Eigenlijk ben ik het stiekem wel eens met dit stuk dat de beste tijd van U2 in de jaren '80/'90 ligt. Eerlijk is eerlijk, na Pop zijn de albums inderdaad minder geworden (dit schrijf ik met pijn in mijn hart!). Maar iedere keer verrassen ze me weer met tracks die NIET op albums verschijnen, de outtakes. Deze zou bijvoorbeeld op How To Dismantle An Atomic Bomb moeten staan, maar is door de band blijkbaar te licht bevonden. Ik krijg hier meer energie van dan single Original Of The Species.
6. Heartland – van Rattle & Hum
Weer zo’n geweldige outtake die gelukkig het daglicht zag op Rattle & Hum. Mijn favoriete track van U2, omdat het zo'n prachtigs soundscape heeft. Deze track had op de versie van The Joshua Tree moeten staan zoals Bono ‘em voor ogen had: als dubbelalbum. Onbegrijpelijk dat deze track niet op The Joshua Tree stond. Maar ik vermoed dat het óf With Or Without You óf Heartland was. Ik denk dat de keuze voor With Or Without You best goed heeft uitgepakt... U2 – Heartland
7. Sometimes You Can’t Make It On Your Own – van How To Dismantle An Atomic Bomb
Soms zou ik willen dat ik liedjes kon schrijven en dan op een vondst kunnen komen, zoals Bono hier. Zijn vader overleed tijdens de All You Can't Leave Behind-tour. Pa vond de muziek van U2 maar niets, was een operaliefhebber die altijd met arias meezong als een tenor. “Can - you - hear - me - when - I - Sing, you're the reason I sing. You're the reason why the opera is in me...” is gezongen als een tribute aan zijn vader in een falsetto stem die een hoge C zingt, de noot die zijn vader zo mooi vond. Vind ik mooi! U2 – Sometimes You Can't Make It On Your Own
8. Zoo Station – van Achtung Baby
Volgens mij zijn er maar weinig bands die qua geluid zo’n verandering doorgemaakt hebben en er vervolgens nog succesvoller mee geworden zijn. Achtung Baby is in mijn ogen het eerste album van U2 3.0 (1.0 Boy, October, War 2.0 The Unforgettable Fire, The Joshua Tree, Rattle & Hum). Het geluid van de plaat is 180 graden de andere kant op van wat ze op The Joshua Tree deden. De looks van de band, het artwork, de tour die op de plaat volgde: alles was anders dan wat ze daarvoor gedaan hadden. Diepe buiging voor elke band die dat durft, op de toppen van je roem het wiel opnieuw uitvinden! U2 – Zoo Station
9. Lady With The Spinning Head – b-kant van One
Leuk kijkje in de keuken van U2, hoe de band een liedje maakt. Deze track was er eerder dan The Fly, maar blijkbaar beviel het toch niet helemaal, niet goed genoeg voor het album. Maar de bass en gitaar werkt wel! Als we dat nu eens vasthouden en daar een nieuw nummer omheen bouwen? Dat werd dus uiteindelijk The Fly. De gitaar solo op 3.07 min is misschien wel het duidelijkst. De rest van het nummer gebruiken we dan voor Ultra Violet (Light My Way).
10. Stay (Faraway, So Close!)
Tijdens een korte break in de ZooTV tour (kleine zaaltjes, Dortmund en Rotterdam heb ik toen gezien) besloten ze dat het misschien wel leuk was om direct na Achtung Baby nog een album op te nemen, om de komende Zooropa/Zoomerang/New Zooland tour te ondersteunen. Die tour ging letterlijk de gehele wereld over. De band was van 1990 (start opnamen Achtung Baby) tot eind 1993 constant on-the-road geweest, wat verschillende huwelijken binnen de band op scherp zette (die van The Edge zwichtte er uiteindelijk onder). En toch met alle stress die touren en opnemen met zich mee brengt kwam dit pareltje naar boven, bedoeld om aan Frank Sinatra te geven maar uiteindelijk zelf opgenomen en aan Wim Wenders gegeven voor zijn film Faraway, So Close! U2 – Stay (Faraway, So Close!)
11. Always Forever Now – The Passengers
Als fan heb je het soms gewoon zwaar! The Passengers is in mijn ogen een Brian Eno plaat met U2 als begeleidingsband. Geloof dat drummer Larry Mullen zich hier oprecht voor schaamt.
12. Out Of Control – van Boy
In 1986 kwam ik op vakantie een meisje tegen. Haar oudere broer was groot U2-fan, maar hij was in het jaar voor de vakantie verongelukt. Zij had nu zijn lp-collectie met alle U2 lp's, waaronder een exemplaar van een CBS persing van Out Of Control, U2’s eerste single. Zij wilde dat deze bij een echte fan terecht kwam en 2 weken na de vakantie werd de EP per post bezorgd. Helaas niet 1 van de 1.000 eerste persingen, maar toch heel cool! Uiteraard koester ik 'em nog steeds.
13. Trash, Trampoline and the Party Girl – B-kantje A Celebration
Bekend geworden door Under A Blood Red Sky, maar heeft nooit officieel op een album gestaan. Heerlijke rammelopname, waar Bono halverwege z'n stem bijna kwijtraakt. U2 – Trash, Trampoline And The Party Girl
14. Surrender – van War
Voor mij het hoogtepunt op War. Sunday Bloody Sunday en New Years Day zijn de sure hits, maar deze blijft er voor mij uitspringen! Zal ongetwijfeld te maken hebben met het feit dat het de openingstrack was op de video Live At Red Rocks, die ik wel een paar keer gezien heb... U2 – Surrender
15. Magnificent – van No Line On The Horizon
Eerlijk is eerlijk, hoewel ik fan ben is het scherpe randje er wel een beetje vanaf. De band maakt geen Muziek meer alsof hun leven er vanaf hangt, met hier en daar een uitzondering op die regel. Met Magnificent is U2 een beetje terug in oude vorm en daarom een hoogte puntje op NLOTH. En eerlijk is eerlijk: de 360˙ tour die volgde op de release van NLOTH was zwaar indrukwekkend. Ik heb de show in de Amsterdamse Arena gezien en had het idee dat ik naar de toekomst van stadionconcerten zat te kijken. Het is een kwestie van tijd voordat Coldplay, Muse, Radiohead of andere bands met een zelfde soort concept qua podium komen, zodat het gehele stadion voor het publiek beschikbaar is. U2 – Magnificent
16. Mothers Of The Dissapeared – van The Joshua Tree
Bono wordt vaak afgeschilderd als vervelende drammerige wereldverbeteraar (die hij soms ook wel kan zijn), maar het is te makkelijk om alleen maar cynisch achterover te leunen als hij ook dit soort nummers schrijft. Gaat over de vrouwen die in Nicaragua hun mannen en kinderen kwijt geraakt zijn aan de doodseskaders van de junta, maar raakt natuurlijk ook de Dwaze Moeders in Argentinië en Chili. Toen hun Popmart show live in Chili uitgezonden werd, haalde hij zonder dat de organisatie dat wist een grote groep moeders het podium op en bracht daarmee de regering die geen openheid van zaken gaf in verlegenheid. U2 – Mothers Of The Disappeared
17. Spanish Eyes – b-kant I Still Haven’t Found What I’m Looking For
Er is een geweldige documentaire, Outside It’s America, die de band laat zien tijdens het eerste gedeelte van The Joshua Tree tour. De band kan dan nog vrij ongestoord een bar binnen wandelen. De ondertussen legendarische Time Magazine cover shoot (vanaf 3.14m ) zit in die film en je ziet aan alles in die documentaire dat de band op het kantelpunt staat om van groot naar MEGA te gaan. Deze track zat verwerkt in Outside It’s America en is een outtake van The Joshua Tree sessions. Denk dat deze in plaats van Trip Through Your Wires had gekomen. U2 – Spanish Eyes
18. Hawkmoon 269 – van Rattle & Hum
De openingstrack van de Lovetown tour die volgde op Rattle & Hum, een dubbelbill met BB King. Zij stonden op 18 december 1989 in de Amsterdamse RAI, maar deze show moest eerder afgebroken worden omdat Bono zijn stem verloor. Je moest je kaartje opsturen naar MOJO en dan zou je ingeloot worden om de band alsnog te zien in Ahoy... Ik werd uitgeloot! Later hoorde ik dat een vriend van mij last minute meemocht met iemand die nog een paar tickets had. Was hij in alle opwinding vergeten mij te bellen… Mooie vriend ;-) U2 – Hawkmoon 269
19. Mofo – van Pop
Pop is in mijn ogen de eigenlijke opvolger van Achtung Baby. Er zaten natuurlijk releases tussen, zoals Zooropa en The Passengers, maar dit is in mijn ogen weer het eerste serieus te nemen album van de band. Met eerste single Discotheque (met de Village People-achtige video) verrasten ze weer iedereen, maar de eerste track op het Pop-album waarvan ik op het puntje van mijn stoel ging zitten was Mofo. Dit werd dan ook de openingstrack van de Popmart tour. Na de megalomane opkomst uit een reuze gele spiegelbol/citroen onder de muziek van M's Popmuzik was dit de track waar ze de show doorstartte. Ik herinner me dat de Kuip volledig ontplofte en dat ik me zorgen maakte of het de bedoeling was dat de bovenste ring heen en weer ging… Dat hoorde, bleek later ;-) U2 – Mofo
20. Love Is Blindness – van Achtung Baby
Heb ik altijd de ultieme afsluiter van Achtung Baby gevonden, dus ook een mooie afsluiter voor dit lijstje. De band heeft volgens mij goed voor ogen gehad dat de fans die ze hadden uit The Joshua Tree periode misschien wel eens ernstig zou moeten wennen aan de nieuwe plaat. Door deze track als afsluiter te pakken hebben ze heel veel gemopper de mond gesnoerd. Was jarenlang ook de afsluiter van een U2 concert.' - Arjan van Elk
Mooi verhaal!
Schitterende lijst, mooie onderbouwing!
BeantwoordenVerwijderenVolgens mij kwamen ze tijdens de Popmart tour trouwens door het publiek op, vanuit de spelerstunnel, begeleid door Popmuzik en startten ze daarna Mofo. Na de break kwamen ze inderdaad uit die citroen, terwijl Lemon speelde (in de Perfecto-remix), waarna ze discotheque startten.
Ha Chuck, Je hebt gelijk ! Ze kwamen tussen het publiek op. Thanks, Arjan
BeantwoordenVerwijderen