Perfect Jeff Buckley (according to @ErwinWijman)

Jeff Buckley. Voor velen was hij de perfecte zanger. Niet onlogisch dus, een Perfect gewijd aan Hem. Maar ja, kies maar eens een overzichtelijke hoeveelheid tracks van deze man. Voor je het weet zet je gewoon alles van Jeff achterelkaar. Schrijver & Journalist & Liefhebber Erwin Wijman waagde zich er aan. En won. Hij heeft echt een prachtige (instap-)Perfect samengesteld. Hij laat je huilen, verbazen, huiveren en rillen (Jeff met name, en Erwin natuurlijk ook). Erwin schreef ook nog eens een prachtige track-by-track fly-by. Genieten geblazen.

HIER zoveel mogelijk tracks in Spotify,
HIER de luxe, all-inclusive download.

Enjoy!'Jeff Buckley is deze maand alweer 15 jaar dood en er zijn nog altijd mensen die hem niet kennen, zelfs muziekliefhebbers. Buckley verdronk op 31-jarige leeftijd en is natuurlijk de Verlosser van de Popmuziek, maar nu springt al meteen de Grote Woorden-alert op rood. Citeren we PJ Harvey die in Memphis, haar ‘tribute to Jeff Buckley’, veelzeggend zingt Die suddenly, at a wonderful age. Jeff Buckley inspireerde een complete generatie, van Coldplay tot Charles Frail. En bovendien: he’s my Elvis (zie verderop).

Ondanks alles: deze Perfect is voor iedereen, Buckley-liefhebbers en nog-niet-Buckley-adepten.

1. Lover, You Should’ve Come Over
Het prijsnummer van Buckley’s enige echte (eigenhandig afgemaakte) album, Grace, uit 1994. ‘She said somewhere there’s a far away place, Where all is ordered and all is grace’, zingt Lou Reed in zijn Think It Over. Wie wil daar niet heen, hoe ver weg ook? All is grace. En Grace, het album, is all, voor de dogmatische Bucklyisten. Is niet zo hoor. Al zou je kunnen volstaan met tien keer naar Lover, You Should’ve Come Over te luisteren. Van de beginzin ‘Looking out the door I see the rain fall upon the funeral mourners’ via het shakespeareaanse ‘My kingdom for a kiss upon her shoulder’ naar het nog dramatischere ‘She is the tear that hangs inside my soul forever’. Lou Reed heeft zijn songteksten gebundeld (nooit doen), maar Buckley zou het kúnnen doen (niet doen). O ja, Lou Reed zag Buckley in 1997 optreden in New York en was onder de indruk.

2. Last Goodbye
Ook van Grace. Tuurlijk, je zou alle tien nummers van Grace hier op willen nemen, niet in het minst het titelnummer, maar we houden het op drie (eh...). Hallelujah vind je overal behalve op deze Perfect, niet omdat zijn versie niet én Leonard Cohen én X Factor-winnares Lisa in de schaduw stelt, maar je hoort het gewoon overal al. Luister in het prachtig opgebouwde Last Goodbye op 2’03 naar de smachtende regels: ‘Kiss me, please kiss me, But kiss me out of desire, babe, and not consolation’ en je hoort ook waarom Prince ook alweer zo goed was. En Led Zeppelin. Het liedje wordt een vuur spuwende vulkaan, die op 4.24 slechts schijnbaar dooft.

3. Lilac Wine
Jeff Buckley deed meer voor Nina Simone dan verzekeringsmaatschappij Amev met zijn Durf-te-weigeren-durf-te-leven-spotje uit 1998 dat Simone’s Ain’t got no, I got life in de Top 40 katapulteerde. Allereerst met het ontroerende Lilac Wine (geschreven door James Shelton) op Grace...

4. If You Knew
... en met If You Knew, het ultieme liefdesliedje, verschenen op Live at Sin-é (opgenomen in 1993, uitgebracht in 2003). ‘If you knew how I missed you/You would not stay away today’. Geen echt goeie opname, maar jongen, de smart komt wel over hoor. Buckley maakt Simone niet alleen helemaal nieuw, maar dwingt je ook naar Simone zelf te luisteren. Bijvoorbeeld hier.

5. That’s All I Ask
Yep, nóg een Nina Simone-cover. Van de cd Live à l'Olympia, opgenomen in Parijs in 1995, uitgebracht in 2001. Meeslepend en opzwepend. Het prachtige repetitieve ‘Nobody, nobody...’ op 1’58 doet denken aan een ander Nobody van Buckley, het liefst 30 seconden uitgesponnen eerste woord ‘Nobody’ van Bob Dylan’s Just Like A Woman, dat hij covert op Live at Sin-é. Buckley zelf is zo in zijn sas met zijn weer-ga-loze That’s All I Ask-versie dat hij zijn publiek na afloop retorisch vraagt: ‘That was nice, wasn’t it?’ en een bijvaller toevoegt: ‘Jullie geven mij ook veel energie’, waarna hij uitbarst in een jubelend ‘Vive la France’ en vervolgens als een kind zo blij een uitvoering van Kashmir van Led Zeppelin ten beste geeft alsof hij de 33tpm-LP afdraait op 45tpm. Hier het origineel van That’s All I Ask door Nina Simone (geschreven door Horace Ott). Op het gevaar af door te draven: ik dacht altijd dat er nog maar één andere officiële live-versie was van That’s All I Ask, van een concert in Australië, maar hoorde vorige week op VPRO 3VOOR12 in de opnamen van Buckley’s concert in Nighttown in Rotterdam [februari 1995, ik was erbij - MAGISCH, red.] nog een korte versie. Opvallend hoe dicht die versie nog ligt bij die van Nina Simone. Enkele maanden later, in de zomer van 1995, in Parijs, heeft Buckley het nummer zich helemaal eigen gemaakt.

6. Song To No One
Titeltrack van Songs To No One 1991-1992, heel vroeg werk van Buckley samen met meestergitarist Gary Lucas (Captain Beefheart, en zijn eigen Gods & Monsters). Buckley’s treffende timing en dictie in ‘I had to fight for these moments, sweet moments of mine/Each line must blossom and die but my song comes strong in time’. Laatste regel: ‘Laura... Show this song to no one.’ Is toch gedaan, gelukkig. Op Songs To No One is veel de moeite van het luisteren waard, zoals Hymne à l’Amour en een rudimentaire, gehaaste versie van Grace (waar Lucas aan meeschreef). En: Satisfied Mind, zie daar.

7. The Sky Is A Landfill
Van het postuum uitgebrachte Sketches For My Sweetheart The Drunk (1998), een dubbel-cd met evenveel hele goeie als ternauwernood gelukte of minstens experimentele of gewoon vlakke Buckley’s. Aanzetten. Sketches, precies. The Sky Is A Landfill springt er echt uit. Buckley grossiert weer in erg mooie regels, zoals ‘Moving with grace the men despise, and women have learned to lose’. En fraaie bloederige vergelijkingen als ‘We know you’re useless, like cops at the scene of the crime’. Het Prince- en Beck-achtige Everybody Here Wants You is ook heel geslaagd, net als het maffe-Beatles-achtige Murder Suicide Meteor Slave, het Bowie-eske Demon John en Opened Once en...

8. Morning Theft
... Morning Theft. Mooier worden de liefdes- of (dus) afscheidsliedjes niet. Kippenvel gegarandeerd op 2’02 als Buckley begint met: ‘But what am I still to you/some thief who stole from you/or some fool drama queen/whose chances were few?’. En dan even later analyseert: ‘You’re a woman, I’m a calf/you’re a window, I’m a knife’.

9. Satisfied Mind
All-time Classic, ook gecoverd door Bob Dylan, The Byrds, Joan Baez, Johnny Cash (Kill Bill 2), Lindsay Buckingham, Bruce Springsteen, door wie niet. En mooi ook. En die van Bon Iver uit 2009 is precies weer die van Buckley. Maar Buckley wint. Staat op Sketches For My Sweetheart The Drunk, en in een korte versie op Songs To No One 1991-1992.

10. Yeh Jo Halka Halka Saroor Hai
Oorspronkelijk een nummer van Nusrat Fateh Ali Khan (1948-1997), Pakistaanse zanger. ‘Nusrat, he’s my Elvis, that’s my guy, I listen to him every day’, bezweert Buckley in een drie minuten durende monoloog waarmee hij dit nummer op Live At Sin-é inleidt. Het eerste liedje dat hij hoorde van Nusrat. Nusrat Fateh Ali Khan begon als traditionele Qawwali-zanger maar werd later, ook dankzij samenwerking met Eddie Vedder en Peter Gabriel, wereldberoemd. Buckley was sowieso niet ongevoelig voor oosterse muziekinvloeden, zoals Qawwali en uit het Soefisme. Dat hoor je duidelijk terug in Dream Brother (op Grace) en nog duidelijker in het prachtige:

11. What Will You Say
Live opname uit 1995/1996, uitgebracht in 2000, op live-cd Mystery White Boy. Ook een mooie uitvoering staat op Live à l'Olympia, daar samen gezongen met de Azerbeidjaanse zanger Alim Qasimov.

12. The Way Young Lovers Do
Iedereen vond/vindt het origineel, The Way Young Lovers Do van Van Morrison op [Meesterwerk!, red.] Astral Weeks, al zo prachtig, maar Buckley weet het nummer uit te spinnen tot een dik 10 minuten durende bij tijd en wijle waanzinnige egotrip. Was het prijsnummer van de allereerste Live at Sin-é-uitgave, een ep toen nog, in 1993, en tegelijkertijd Buckley’s officiële debuutplaat.

13. If You See Her, Say Hello
Ook van Live at Sin-é, live-opname uit 1993: Buckley’s cover van het droevigste liefdesliedje van Bob Dylan, van diens – wel ja - beste lp, Blood On The Tracks uit 1975.

14. Grace
Tot slot toch nog het titelnummer van het album Grace, maar dan van Songs To No One 1991-1992. Niet de gehaaste studio- maar de live-versie. Vanwege de sprankelende gitaar en vanwege de - verrassing - mondharmonica, op 1’46 en 3’39, en, na het applaus, op 5’21.