180˚ anders (slot)

Na het voorgaande is de cruciale vraag: leg je je songs (en met een 360˚-deal nog meer) in handen van een partner met als enige zekerheid dat alles vastligt voor de duur van het contract? Of blijf je relatief onafhankelijk van wisselingen, kunst- en vliegwerk bij contractpartners? En pas je je flexibel aan wisselende marktomstandigheden en wensen van je fans aan? Ik zet mijn geld op kortlopende contracten, freelancers, Last.fm, iTunes, een legale versie van Oink (zie deze lange, wat gedateerde maar boeiende hartekreet van een muziekfan, Bandcamp*, de visie van Gerd Leonhard en andere leaders of the new school. [update: Gerd Leonhard biedt ook zijn laatste boek Web 2.0 aan. Wel even 228 A4'tjes in je printer leggen.]

Nu hoor ik je zeggen: "Leuk dat Bandcamp mijn digitale zaakjes regelt, maar dan liggen alle andere zaken die ik met een traditioneel of 360˚-contract regel nog open: financiering, A&R-begeleiding, verkoop & distributie, marketing & promotie." Daar zijn ze weer. Daarom een aanvulling op eerdere tips:

• Financiering
  

Dit blijft een lastig te nemen hobbel en dus nog steeds reden om een contract te tekenen. Want waar haal je voldoende budget vandaan om je muziek op te nemen? Onmogelijk is het niet: met een paar duizend euro neem je een album op in een zeer fatsoenlijke Nederlandse studio, inclusief producer. Dat bedrag valt bij elkaar te sparen door 4-5 ambitieuze bandleden en een behulpzame vader. Voicst deed het met z'n 3-en, uitsluitend eigen geld, 2 albums en een gerennomeerde producer in New York. Of begin met je 4 beste tracks. Niemand is nu geïnteresseerd in een compleet album met nieuw werk, het scheelt tijd (dus geld) en van het opnameproces leer je veel dat ten goede komt aan vervolgopnamen. Handige jongens schaffen Pro-Tools aan en leren zichzelf opnemen en produceren. Scheelt op lange termijn veel geld, je voegt een creatieve dimensie toe aan je muziek en houdt nóg meer in eigen hand. Of loop een opleiding voor technici binnen (de HKU in Hilversum heeft bijvoorbeeld verschillende relevante studierichtingen) en vraag een getalenteerde student om jullie productie als afstudeerproject te gebruiken. "Ja, maar wij willen klinken als [vul hier de laatste topproductie in]". Bedenk dan dat weinig Engelse of Amerikaanse bands hun debuut opnamen met Rick Rubin, Jon Brion, Mitchell Froom, Pharell, James Ford of Tony Hoffer. Nirvana's debuut werd ook niet geproduceerd door Butch Vig. De opvolger wel, Gish en Siamese Dream ook, maar Butch was toen nog niet BUTCH. En Kanye West niet KANYE toen Jay-Z hem vroeg.

Zoek naar jong talent dat iets te bewijzen heeft. Dat scheelt veel geld. Of overtuig een goede Nederlandse producer (Martijn Groeneveld, Rob van Donselaar, The Party Squad, JB Meijers, Oscar Holleman, Frans Hendriks, Gordon Groothedde, Holger Schwedt, Guido Aalbers) om het voor wat minder cash en een groter percentage van de opbrengsten te doen. Partners moet je net als fans overtuigen!

• A&R-begeleiding
  

Krijg je hier.

• Verkoop & distributie
  

Op dat vlak biedt Bandcamp je bijna alles, maar uitsluitend digitaal. iTunes erbij en online ben je zo goed als klaar ('Partner with iTunes' onderaan deze pagina verschaft je nuttige informatie. Of regel het direct via FUGA, NORMA of andere partijen). Kosten: nihil. CD's pers je zelf, fysieke distributie kun je in eerste instantie ook zelf. Free Record Shop, Music Store, De Bijenkorf en V&D verkopen nog nauwelijks CD's en al helemaal niet jouw debuut. Media Markt heeft alleen de Album Top 20 in huis. Met een intensieve belronde naar Plato, Concerto, Sounds, Kroese en andere speciaalzaken (misschien zelfs Van Leest) lig je in de juiste winkels. Silence Is Sexy heeft Velvet al gevonden, kijk maar. En Bandcamp ook:

Haal hier een adreslijst van de belangrijkste Nederlandse popspeciaalzaken. Zelf even telefoonnummers erbij zoeken, de rest heb ik gedaan. Absoluut niet vergeten: Bol.com. Dat is inmiddels de grootste en belangrijkste muziek- en entertainment-retailer van Nederland. Ik zeg niet dat het lukt, maar nee heb je, ja kun je krijgen. Zorg dat een winkelier niets anders hoeft te doen dan je CD's in de winkel leggen. Jij regelt alles. Bel ze niet rond de feestdagen (te druk!) maar begin januari of middenin de zomer; dan is er niemand in de winkel. Stel je professioneel op, verdiep je in de doelgroep (loop 'ns een winkel binnen, al dan niet met een stapel CD's die je achterlaat), verzamel verkoopargumenten (pers, promotie, optredens, airplay, toffe acties, aantal fans op je Hyves) en bied de winkelier een scherpe prijs. Desnoods de allerscherpste: gratis. Zolang je er maar staat! Bedenk dat beschikbaarheid van jouw muziek, on- en off-line, in deze fase het belangrijkste is. En doe er alles aan om te zorgen dat je CD's daadwerkelijk verkocht worden. Winkeliers moet je net als fans overtuigen! Bij bescheiden maar gebleken verkoopsucces stap je met de resultaten naar een serieuze distributiepartner.

• Marketing & promotie
  

Heb je de laatste jaren nog advertenties gezien of commercials gehoord voor beginnende Nederlandse artiesten? Zelfs muziekmaatschappijen met een beetje geld adverteren niet meer. Online start en gebeurt het, het is goedkoper, geloofwaardiger (omdat het veelal niet oogt als marketing), je kunt specifieke doelgroepen opzoeken, muziek laten horen, zien en direct aanbieden. Ook promotie doe je in eerste instantie zelf, later huur je hulp in. Wat dat betreft heb ik weinig toe te voegen aan deze tips. Oja, toch: Bandcamp.

Pfoeh, een boel huiswerk. Succes!

* = voor de duidelijkheid: ik word niet gefinancierd door Bandcamp. Op de plaats van Bandcamp kun je gerust de naam van een andere online-service invullen, bijv. Soundcloud of ReverbNation. En over een jaar waarschijnlijk 5 nieuwe namen.

Tweet