30 april 2012

Niet laten liggen op de Vrijmarkt vandaag

Dit schreef Mick aan Andy in 1969 [click to enlarge]:Dit maakte Andy daarna voor Mick en z'n vriendjes:Zo zag-ie er van binnen uit:En zo klinkt-ie. Niet laten liggen als-ie vandaag op een kleedje langs de straat ligt (via Rob, die het van Mlkshk had).

Fijne Koninginnedag, groeten van Vlieland.

29 april 2012

Knipseldienst (26) - De hitlijst is dood

Click to enlarge (en om het te kunnen lezen misschien nog een keer):Uit NRC Next van afgelopen woensdag:Stichting Top 40 eist rectificatie vanwege bovenstaande.

28 april 2012

Hello?

:-) , via @FodiatorMusic.

27 april 2012

Wilde ideeën & nieuwe muziek (159)

  • Zou het echt? BTW op uitvoerende kunsten weer omlaag naar 6 procent.
  • BREIN wil aanmoedigingsverbod voor gebruik van The Pirate Bay. Next: Tim Kuik verbiedt aanmoedigen van drugsgebruik, neuspeuteren en kinderen jonger dan 6 jaar in restaurants. Of Uitzending Gemist kijken vóór 22u? Pffff. Het is allemaal zo onnodig, verspilling van energie en geld, kijk maar: Piraten halen zelf illegale Pottermore ebooks offline (via Wiebe). 'Apparently, Potter ebook files started showing up on file-sharing sites pretty much right away after they opened. But before they could serve any takedown notices, Charlie says the community of sharers reacted. They said “C’mon now. Here we have a publisher doing what we’ve been asking for: delivering content DRM-free, across devices, at a reasonable price.” [...] And then the pirated content started being taken down by the community, before Pottermore could react. And very quickly, there were fewer pirated copies out there than before.'
  • En in dezelfde lijn, Seeing the future: 'Do you still buy CDs, print books? Then you’re already in the rearview mirror. [...] The MP3 is just about history. Only old farts like the RIAA bother to combat illicit acquisition of them. We live in a streaming world. [...] We’re moving to an access world. [...] And in this world, it’s not about making a splash, but being a lake.'
  • Giel Beelen zoekt singer-songwriter.

26 april 2012

Leuk dat je er was!

Via Marinus, die het weer van Bart had.

25 april 2012

Het is lente - 4 op een rij!

Kies maar, van de plaat die ik op dit moment het liefst draai (ook al klinkt-ie misschien meer herfst...). Viermaal kippenvel, vooral die eerst 2:







24 april 2012

Perfect Shuffle #62

Waar was jij toen je Perfect Shuffle #62 downloadde?

HIERRR natuurlijk,
en HIER vind je 'm op Spotify (althans, het deel dat beschikbaar is).

Enjoy!

23 april 2012

De platenzaak die mijn leven veranderde (slot)

Vorige week rond deze tijd brak ik mijn hoofd over wat nu weer te bloggen (dat gaat niet altijd vanzelf...). Het werden 2 X 3 tips voor Record Store Day, een actuele maar ook ietwat gemakzuchtige post. Ach, die dagen zitten er soms ook bij... De link waarmee ik afsloot bracht Guuz op een idee en leidde uiteindelijk tot misschien wel de volstgeschreven week in EHPO's bestaan: 18 persoonlijke, leuke, soms zelfs ontroerende verhalen over De platenzaak die mijn leven veranderde, onder elkaar te lezen via http://bit.ly/RSDay. Getuige vele reacties op Twitter, Facebook en verschillende spontane inzendingen was ik niet de enige die genoot van de serie. Laat ik 'em zelf afsluiten:De bijdragen van verschillende andere schrijvers deden me beseffen dat niet een platenzaak mijn leven veranderde. Niet de mama-en-papa-winkel waar Atze zo ontroerend over schreef - die in mijn geval niet in Houten stond, maar middenin Winkelcentrum Kerkelanden en tevens een drogisterij was. Niet dat winkeltje op de hoek van de Gijsbrecht waar ik Lionel Richie's Running With The Night kocht, mijn eerste single. Niet de grotere zaak aan de overkant waar ik een paar jaar later voor 21 gulden mijn eerste lp aanschafte, Depeche Mode's Construction Time Again, als brugpieper bij elkaar gespaard door koffiebekers te rapen en voor een stuiver per stuk in te leveren bij de kantine.

Ja, het Comenius College liep decennia vooruit op Lowlands.

Nee, de winkel die mijn muziekleven ingrijpend verbeterde was Verlaine aan de Voorstraat in Utrecht. Geen platenzaak, maar een cd-uitleen die begin jaren '90 uitstekende zaken deed. De kleine 600 gulden studiefinanciering en ongeveer eenzelfde bedrag dat ik bijverdiende in een kledingzaak gingen op aan huur, eten, uitgaan en iedere maand zo'n 3 cd's. Die haalde ik op de dag dat de stufi werd bijgeschreven (hebben = hebben), afwisselend bij White Noise (inmiddels verdwenen) en Plato, na al die jaren nog steeds de fijnste platenzaak van Utrecht. Na enig wijfelen over de volgorde kocht ik de Top 3 van een fictief lijstje 'nog aan te schaffen cd's'. Dankzij het spellen van OOR, de muziekrecensies in de Volkskrant, Select, soms Vox, Mojo en de NME groeide dat lijstje echter vele malen sneller dan mijn inkomen. Verlaine bleek de oplossing: voor 2 gulden 50 leende je de nieuwste cd's voor 1 dag en tapete je ziek.Verlaine was feitelijk een commerciële variant van de muziekbibliotheek (die toen ook al bestond), maar door de hogere prijs, korte leentijd van slechts 1 dag, goede smaak en het aankoopbeleid van eigenaar Sylvo waren alle actuele cd's daar wél altijd voorradig.

Ja, Tim Kuik, ook 20 jaar geleden kon je met een groter aanbod en betere service uitstekend concurreren met (vrijwel) gratis.

In de laatste 2-3 jaar in mijn ouderlijk huis was mijn muzikale smaak van de Top 40, Wham! en Frankie Goes to Hollywood (nog altijd briljant geproduceerde controversiële pop) verschoven naar de Hothouse Flowers (luister Sweet Marie), Smiths en het debuutalbum van The Stone Roses. Toen ik halverwege 1991 van Hilversum naar Utrecht verhuisde, selecteerde ik studiegenoten en mijn vriendenkring op die gedeelde muzieksmaak. Nog steeds een prima manier om vrienden van vijanden te onderscheiden: laat mij Uw platenkast zien en ik zeg U wie U bent. Die vrienden, het rijtje tijdschriften dat ik opsomde, in combinatie met Verlaines voorraad zorgden ervoor dat ik mijn smaak en muziekcollectie maandelijks aanvulde met de nieuwe Smashing Pumpkins, Faith No More, Grant Lee Buffalo, R.E.M., Nirvana, Massive Attack, Urban Dance Squad, Spo Dee O Dee en werkelijk iedere A-, B- en zelfs C-artiest uit de toenmalige Britpop-hausse. Daar werd mijn smaak voor een belangrijk deel gevormd; nog altijd ruil ik zonder lang nadenken de complete Amerikaanse muziekhistorie in voor de Britse.

De cd-boekjes van nieuwe aanwinsten zaten bij Verlaine in een insteekmap die op de toonbank lag, de backcatalogus stond achterin de winkel. In de praktijk leende ik iedere maand plek 4 tot en met 10 van mijn lijstje 'nog aan te schaffen cd's', maar regelmatig ook oudere albums van artiesten die geroemd en als invloed genoemd werden in interviews met en recensies van Oasis, Belle & Sebastian en vele anderen. Op die manier ontstond bijvoorbeeld mijn nooit gedoofde liefde voor Nick Drake. Ik tapete alle cd's in 1 middag, luisterde ze in de weken daarna door en kocht regelmatig een maand later de beste platen alsnog, The Bends bijvoorbeeld.

Ja beste Tim, ook toen al maakte ik eerst een proefrit alvorens tot aanschaf over te gaan.

Uiteindelijk sneuvelde Verlaine toen het sneller, eenvoudiger en goedkoper werd om aan nieuwe muziek te komen via Napster. Tot die tijd leerde Sylvo mij veel nieuwe muziek kennen en legde samen met stapels tijdschriften de link naar alle pracht uit het verleden. Zo wees Verlaine mij uiteindelijk ook weer de weg naar de winkel, zoals vrienden, bekenden en onbekenden op Twitter en Spotify dat nu doen.

Twee platen in het bijzonder deden me besluiten dat Verlaine toen het verschil maakte: Portisheads Dummy (Roads!) en Ruby Vroom. In mijn herinnering draaide de eerste al overuren in Verlaine ruim voor alle drukte in de pers ontstond. Het debuut, meesterwerk en pièce de résistance van Soul Coughing heeft die waardering nooit echt of pas veel later gekregen, maar is voor mij het schoolvoorbeeld van een prachtplaat die ik niet had willen missen, maar nooit zelf uit het insteekmapje zou hebben getrokken. Dat deed Sylvo voor mij. En wie weet ik nu voor jou.

Tot zover deze serie. Dank aan alle schrijvers voor hun persoonlijke bijdragen en iedereen voor het enthousiasme, linken en doorsturen.

22 april 2012

O, het was slechts de bassist...

Immers het uitschot van de band:Opnieuw via Marinus.

De platenzaak die mijn leven veranderde (18)

@PaulSchwarte: 'Platenzaken die m’n leven veranderden? Of: platenzaakmensen die m’n leven veranderden?

Die vraag stel ik me. In mijn muzikale vorming zie ik vooral individuen die me de weg gewezen hebben. Mensen die een mooie radioshow maakten bij een omroep die me verder weinig te melden had. Popschrijvers die me raakten in magazines waarin ik de helft oversloeg. En platenzaakmensen die de moeite namen om me ‘de juiste shit’ onder de neus te duwen, ook al leefden ze van de nieuwste hypes en de ouwe midpricemeuk. Er waren platenzaken in Nederland waar hypes en meuk geen core business waren. Goeie zaken. Maar er was één zaak die me echt in alle opzichten gevormd heeft. Dat ging verder dan muziek.

Dat is de platenzaak waar ik zelf een platenzaakmens was. In Flat Record in Groningen stond ik 12 jaar lang (1985-1997) achter de spreekwoordelijke toog. In dit geval een balie met een kassa, een singlesbakje, wat papierrommel, en een ijzeren pot thee. En niet te vergeten een blauwe klapper waarin we de omzet noteerden. We: een club liefhebbers, met ieder een specialisme, een vaste middag en een studie. Rond de balie: bakken vol zwart plastic, verdeeld over zo’n 35 vierkante meter. Flat was een aparte platenzaak.

Het vinyl in die bakken had het moeilijk. Niet alleen omdat de kachel z’n hitte gevaarlijk dicht over de handel blies. Nee, Flat was één grote importbak. Imports zijn moeilijk aan de man te brengen, want ze missen de promo die releases van dichtbij wel kennen. Maar waar anderen stopten gingen wij, de dieper-dan-diep gravende freaks, verder. Geen genre te gek, geen band te obscuur of te ver. In die jaren '80 en '90 waarin het alternatieve circuit vorm kreeg en vervolgens open barste. Flat (begin jaren '80 geopend) stroomde vol.

Rijen met (UK)-new wave. Twee bakken (US)-hardcore. Gitaarrock. Een halve meter Residents en Smiths op voorraad. Eigen bakjes Australië en Nieuw Zeeland. Earache en Peaceville. Recommended en Crammed Discs. Fraaie handgemaakte producten uit de Weilheim-scene rond The Notwist. Sub Pop en Seattle in de noise-bak, samen met hofleverancier Amphetamine Reptile. Etcetera. Het inkoopbeleid? Vele persoonlijke stokpaardjes werden bereden. Flat was meerdere zaakjes in een zaak. Maar ook; als andere zaken in Groningen bepaalde muziek deden, dan pasten wij ons aan. Het was in ieder geval mijn persoonlijke insteek. Ik wilde niet te veel onder de vleugels schieten van zij die ervan moesten leven. Flat kon door het personeelsbeleid de handel wat goedkoper aanbieden. Dus als ik bijvoorbeeld de Jannen van Elpee tegenkwam in Vera
[1 Jan deed HIER eerder deze week zijn verhaal, red.] moest ik die voor mijn gevoel nog wel recht in de ogen kunnen aankijken. Daarom ging ik bladerend in de distributielijsten van Boudisque, Bertus of Semaphore op zoek naar alternatieven, naar dat wat er in de Groningse zaken niet lag.

Concurreren was ook zinloos, want in Hemmes en Elpee stonden dezelfde freaks achter de toog, in minder schimmige achterafzaakjes. Er bleef ook genoeg over. Ook in 1991 ofzo kwam er al onnoemelijk veel uit. Soms deden we zelfs letterlijk wat elders bleef liggen. Zo haalde ik bijvoorbeeld voor vijf gulden de eerste Sebadoh’s uit de kelder van Boudisque. Die kregen bij Flat een nieuwe kans. Terecht, zo leerde de tijd.

Het woord 'niche' heb ik in die 12 jaar nooit horen vallen, maar Flat was 35 vierkante meter niche! Bijkans onverkoopbare niche. Je moest lang lullen, pushen en wachtten om keiharde guldens om te kunnen zetten. Maar tijd en geduld hadden we, want we hoefden dus niet van de platenhandel te leven. Voor een plaatje per middag (en wat korting op de rest) lulden we de tijd wel vol. Met klanten, maar vooral met elkaar. Een zekere mate van schijt aan de marktwerking der popindustrie kenmerkte ons. De eigenaar en z’n nieuwe huis hadden weliswaar een andere kijk op de zaak, maar het ongeregelde zootje individuen was lastig bestuurbaar. En ach, zolang wij zo af en toe z’n schermmaskers, Russische petten, biologische wijn en stripboeken verkochten vond-ie het wel best. Wij vonden het op onze beurt ook wel weer best dat hij – naast onze uitgekiende inkoop - zelf de winkel volpleurde met alles waar maar een platenhoes omheen zat. Er zat soms geweldig spul tussen de opgekochte ramsj! Maar Flat Record was – eerlijk is eerlijk - ook 14 vierkante meter bagger. Minstens.

Zoeken en speuren, de jacht naar het zwarte goud; voor mij was Flat een groot avontuur. Ik was tegelijkertijd klant. In 1988 keek ik plotseling vanachter de toog tegen twee rijen acid en house aan. Het zijn de enige bakken waar ik nooit doorheen gefietst ben. Maar voor de rest was het graven. En graven. En opnieuw graven. Wat dreef me? Nieuwsgierigheid sowieso. Eentje die naar het obsessieve doorsloeg. Ik kon me helemaal verliezen in de zooi, en deed dat ook. De medaille had een vervelende kant. Ik wil het niet te persoonlijk maken, maar als je de geweldige docu Vinyl hebt gezien begrijp je ongeveer wat ik bedoel. Daarnaast was er eigenbelang; met de neus erbovenop, altijd de eerste. Ik hou me nu voor dat dat ook naar algemeen belang is omgezet. Zo zou het wel moeten zijn, vind ik...




Vormend was Flat, laat dat duidelijk zijn, zeker. Het mooie overheerst. De mensen rondom Flat hebben me veel gebracht. Elke collega introduceerde nieuwe zijpaadjes, de discussies met de vele kapiteins op het schip hebben hun uitwerking niet gemist. Vaste klanten brachten nieuwe impulsen en inspiratie. Liefde voor muziek is aanstekelijk als je er voor open staat. Dat ik soms nauwelijks een half a-viertje in de blauwe map kon bijschrijven was niet zo erg. Als ik maar toffe mensen over de vloer had gehad waar ik m’n praatgrage grijze massa op los kon laten.

Voor mij gaat het dus om het 1-op-1 contact. Het is een reden waarom ik bijvoorbeeld nu Twitter te gek vind. Het zit ook in m’n smaak. Alle genres tellen, maar ik wil muzikanten die me het gevoel geven dat ze dicht bij me staan. Fouten horen daarbij, dat maakt ze alleen maar menselijker.

Dit stuk beoogt vooral een eerbetoon te zijn aan de onzichtbare krachten achter de muziek die jij in de platenbakken van platenzaken aantreft. De muziek die zich niet vanzelf verkoopt, waar inkopers hun nek voor uitsteken, waar verkopers zich schor voor lullen. Onbekende muziek die de popmuziek van de broodnodige impulsen voorziet. Geen borstklopperij van mijn kant (ik kon lekker ongedwongen aanrotzooien), maar ik hoop wel dat Flat Record, dat het nieuwe millennium net niet haalde, een aanvulling was op het Groningse aanbod. Dat we mooie tijden meemaakten in de rockcity geeft me een goed gevoel.

Ze zijn er nog, die platenzaken. Aan Distortion en Any Records heb ik goede herinneringen. Magic Buzz in de stad. Platenworm! Helaas ter ziele. Ze hebben het dus moeilijk. Maar als andere platenzaakmensen me nu horen, zeg ik: Dank, en ga zo door!'


Paul Schwarte ('The Minutemen is de beste band ter wereld, Nieuw Zeeland het favoriete popland') was in het verleden programmeur bij Simplon, schreef voor en maakte diverse mags (waarvan Opscene de bekendste was), en was betrokken bij het Haarlemse label Rotten Windmill. Hij schrijft nu voor de Vera Krant de rubriek Bonus Footage, over popgeschiedenis in beeld. Die schrijverij vind je ook op de blog van Vera, en op z'n eigen blog I Jam Econo.

Gisteren was het Record Store Day. The record shops that shaped our lives, een fraai artikel in The Guardian, bracht Guuz op het idee van een Nederlandse variant, afgelopen week te lezen op EHPO. De complete serie is aan te klikken met tag Record Store Day. En dat is de moeite!

Hoge noot

Weer via Marinus. Heeft die jongen niks beters te doen?

21 april 2012

De platenzaak die mijn leven veranderde (17)

@GijsbertKamer (popjournalist De @Volkskrant): 'Ik kan me geen leven zonder platenzaak voorstellen. Ja, ik weet het, klinkt dramatisch, maar in ieder geval zijn platenwinkels voor mij allesbepalend geweest. Ik schrijf dit in New York en herinner me de rondjes die ik hier 10 jaar geleden nog met zoveel plezier kon maken. Van Tower Records (4th&Broadway) via Other Music naar St. Marks Place, waar Kim’s Video zat en en nog wat winkels. Dan naar Virgin Megastore op Union Square. Heerlijk. Alleen Other Music is daarvan nog over. En hoewel ik zeer veel sympathie heb voor deze winkel, waar ze zich richten op elektronica, avantgarde en vooral muziek waar je behalve in The Wire en in de tweets van Peter Bruyn nooit iets over leest, is dit niet voldoende.

Ik sprak van de week met Bonnie Raitt, ze heeft een nieuw album uit dat hier op #6 is binnengekomen. Alleen, waar koop ik die plaat? Waar koop ik de nieuwe Madonna? In elektronica winkels, of op kleine afdelingen van de grote boekhandelketen (die het ook moeilijk heeft) Barnes & Noble zijn nog wel cd’s verkrijgbaar, maar wat ik hier mis zijn die grote mega-stores van weleer. Heerlijk, herrie op de achtergrond en maar verlekkerd gapen naar cd- en dvd- boxen en struinen door de bakken met ‘catalogue’ cd’s. Goed, vandaag is het
Record Store Day en dan ga ik hier op onderzoek uit, want er is nog wel meer, maar niet heel veel meer.Wanneer is die liefde voor platenzaken begonnen? Die is er altijd geweest, denk ik. Ik kan een verhaal houden over White Noise in Hilversum waar ik mei 1980 als 16-jarige werd gevraagd om te helpen, en eigenlijk nooit meer ben weggegaan. Goed, de winkel verdween, ik ging mee naar Utrecht waar nog een filiaal over was. Keerde weer terug naar Hilversum, waar in het White Noise pand inmiddels Platenhuis ’t Oor was gevestigd [daarover vertelde Bertram eerder], en besloot mijn loopbaan als platenverkoper in 2000 bij Boudisque.

Allemaal leuk, allemaal heel waardevol. Dit werk, deze winkels hebben mij voor een groot deel gemaakt tot wie ik ben. Maar het begon allemaal in 1973 bij De Roos in de Stationstraat in Hilversum. Ik weet niet meer wanneer ik er voor het eerst kwam, wel weet ik dat ik er vanaf 1973 in ieder geval een keer per week naar toe fietste, maar het kon ook iedere dag zijn. Op iedere donderdagochtend, vierde klas lagere school, keek ik uit naar de pauze. Snel naar huis, boterham eten en dan op de fiets de stad in (dat mocht toen nog gewoon alleen als 9-jarige). Op naar De Roos, waar dan net met de post (die kwam toen nog gewoon ’s ochtends) de nieuwe Top 40’s waren gearriveerd. Of zoals Lex Harding dat zo mooi zei, op het door mij gekoesterde Veronica:
‘het gedrukte exemplaar van Veronica’s Top 40.’ In 1973 was dat een mooie folder met behalve de Top 40 nog tal van andere lijstjes. Zag er prachtig uit. Maar het belangrijkste was altijd: wat zijn de verschuivingen? Hoe hoog staat mijn geliefde Sweet deze week? Zo, The Osmonds binnen op #13? Dat is hoog. Dolgelukkig verliet ik iedere week de winkel, de lijst zou me de hele week bezighouden.

Die Top 40 was het belangrijkste, maar ik genoot ook van de bakken met singletjes boven, bij de balie. Een barvormig geheel met van die halve telefoonhoorns waarmee je naar platen kon luisteren. Aan de wand rechts hingen bakken met nieuwe singletjes, waar ik altijd doorheen ging. Die hoesjes fascineerden me. Oh, als ik toch eens het geld had om zo’n singletje te kopen, droomde ik. Maar 4 gulden 95 was echt veel geld. Als ik wel eens met een vriendje binnenkwam durfde ik wel te vragen of ik er een mocht luisteren. Het betrof meestal een single die ik al goed kende, en waar ik ook voor wilde sparen, Block Buster van The Sweet bijvoorbeeld. Maar het plaatje voor me laten opzetten was toch echt anders. Ik de ene hoorn aan mijn oor, mijn schoolvriendje de andere.

Nog mooier was het toen ik een keer geld te besteden had, en een lp wilde kopen. Dat waren per definitie verzamelalbums als Alle 13 Goed want dan kon je voor 10 gulden veel hits krijgen. Iets duurder waren de toen net opduikende K-Tel compilaties, maar die hadden standaard 20 hits.

Bij De Roos hadden ze nog van die hokjes waar je op een bankje alleen of met z’n tweeën een hele plaat kon ondergaan. Was een plaatkant afgelopen dan gaf je, als ik het wel heb door een knopje in te drukken, aan de verkoper het signaal de plaat om te draaien. Na een uur of twee (ik wist dat ik iets ging kopen, en ook eigenlijk wel welke K-Tel of Arcade-plaat het zou worden, maar ik wilde er optimaal van genieten) verliet ik dan apetrots met een elpee in een papieren zak stevig vastgeklemd, de winkel.

Dat was gelukzaligheid.

En dan waren er nog de zomeruitverkopen. Singletjes die overgebleven waren, werden afgeprijsd naar 98 cent dan wel 1 gulden 49. Wat een weelde. All The Young Dudes van Mott The Hoople: 1,49; Marcella van The Beach Boys: 0,98. Prachtnummers, maar het voelde vreemd genoeg toch een beetje als tweede keus. Drie singles die ik eigenlijk wat minder vond, voor de prijs van een single die ik echt graag wilde hebben. Is dat wel verstandig?

Dat denk ik nog steeds. Ik begrijp niks van mensen die alleen maar uitverkoopbakken doorgaan om platen te kopen die ze ‘best aardig’ vinden, of boeken die ‘best interessant’ zijn. Zonde van je kostbare tijd om 2 best aardige romans te lezen als je voor dat geld ook een echt goede kunt kopen.

Singletjes, elpees: ik vond het heerlijk om ze aan te raken, ruiken, bekijken en bestuderen. Ik herinner me dat ik thuiskwam met
I’m Just A Singer In A Rock And Roll Band van The Moody Blues en met het hoesje (wit met foto, band liggend in het gras) in de hand de single maar bleef draaien. Treshold, stond er op het label. En maar kijken naar draaiende plaatje afgewisseld door blik op hoedje. Ik kon er wel in verdwijnen. In de muziek, maar ook in de verpakking. Het ultieme geluk lag binnen handbereik.

Hier is mijn liefde voor muziek en platen begonnen. Dat weet ik zeker. In De Roos op de Stationstraat in Hilversum. Maar ineens hadden ze op donderdag de Top 40 niet meer. Ze hadden vermoedelijk genoeg van de scholieren (want er waren meer van die idioten). Ik herinner me een keer dat de verkoopster, die mij toch al niet mocht, zei dat de post nog niet geweest was. Achter haar zag ik de grote gele enveloppe liggen, waar de ‘gedrukte exemplaren’ in moesten zitten. Ik durfde er geen opmerking over te maken.

Maar mijn dag was verpest.

Niet zo heel lang nadat ze gestopt waren met de Top 40 verdween de winkel, althans zo herinner ik het me.

Er kwamen andere winkels, mijn interesses verschoven, maar het gevoel van gelukzaligheid als ik een nieuwe plaat van een door mij bewonderde artiest mag vasthouden, en luisteren, heb ik daar aan de Stationstraat in Hilversum voor het eerst gekregen. En dat is nooit meer weggegaan.'


Prachtige nostalgie, Gijsbert. Dankjewel!

Zoals gezegd: vandaag is het Record Store Day, zo'n 200 optredens in 80 Nederlandse platenzaken, vele exclusieve aanbiedingen en releases. Mijn 2 X 3 tips en dit is de vangst van vandaag:The record shops that shaped our lives, een fraai artikel in The Guardian, bracht Guuz op het idee van een Nederlandse variant, deze hele week te lezen op EHPO. De complete serie is aan te klikken met tag Record Store Day.

Met je broek zo op half zeven... (2)

Via Marinus. Deel 1.

20 april 2012

De platenzaak die mijn leven veranderde (16)

@EdgarKruize (freelance (muziek-)journalist: ‘Opgroeien in de gemeente Monster (onder Den Haag langs de kust afzakken, kom je er vanzelf langs) was voor een muziekliefhebber geen onverdeeld genoegen. Welgeteld één platenwinkel in het dorp (die ook nog eens gewoon ‘De Platenwinkel’ heette) en die blonk nu niet direct uit in een breed assortiment. Ik herinner nog goed toen die betreffende platenwinkel ergens in 1986 in Veronica’s Top 40 op vrijdagmiddag haar plaatselijke Top 10 mocht voorlezen. Ik zat klaar met mijn cassettedeck. Niet om de Top 10 van de lokale platenboer te horen, maar om Prince’ Kiss (destijds alweer zakkend, op nummer 22) op te nemen. De eigenaresse van de platenwinkel babbelde - terwijl de dienstdoende DJ haar maar niet afkapte - niet alleen het intro, maar ook volledige eerste couplet van Kiss vol. Terwijl Prince met zijn piepstem aan het eerste refrein begon en ik met rook uit de oren achter het cassettedeck zat, hoorde ik dat in mijn dorp Robert Long met Iedereen Doet Het de best verkochte single was. Jottum.Tot die tijd (ik was destijds 12 jaar oud) had ik amper zelf muziek gekocht. Ik had de single A View To A Kill van Duran Duran, de soundtrack van Fame (ja, echt), The Final van WHAM! en later dat jaar de LP A Kind Of Magic van Queen, allen voor me gekocht (wel op eigen verzoek) door ouders of grootouders. Prince weigerden ze voor me te kopen. ‘Te vulgair’. Tsja, ze moesten eens weten wat George Michael en Freddie Mercury in hun vrije tijd uitspookten... Hoe dan ook, vandaar dus dat cassettebandje in de aanslag. De transfer van lagere school naar middelbaar onderwijs in het nabij gelegen ’s Gravenzande opende mijn muzikale wereld aanzienlijk. Tot die tijd nam ik vrijwel alles wat ik leuk vond op van de radio vanwege de niet toereikende platenwinkel in eigen dorp. Maar in ’s Gravenzande had je destijds Disco Zuid. Een soort veredelde Free Record Shop qua aanbod, maar dat was allang meer dan dat ze in Monster hadden staan. Daarnaast – en dat was de grote trekker voor mij – had Disco Zuid onder de vinylschappen steevast grote bakken met afgeprijsde singles staan. Vijftig cent of een gulden, afhankelijk van hoe lang ze al in die bakken rondzwierven. Urenlang heb ik in die winkel op mijn knieën gezeten om die bakken tot de laatste single uit te pluizen en ik kocht voor twee kwartjes of een piek alles wat ik mooi vond. Van Chris Rea tot Pet Shop Boys, van Madonna tot Cliff Richard & The Young Ones, van Simple Minds tot U2 en van Prince tot Guns ’n Roses. Via bladen als OOR en buitenlandse tijdschriften als NME en Vox merkte ik in de jaren die volgden dat er nog een hele andere muzikale wereld open lag. Eentje waarvoor je niet in Monster of omliggende Westlandse gemeentes moest zijn. Vroeg ik daar om Pixies of Urban Dance Squad, keek men me glazig aan. In Den Haag (en met name de lokale Plato filialen – destijds nog twee stuks) lag de oplossing aanvankelijk. Maar de echte rijkdom en meerwaarde van ‘de betere platenzaak’ ontdekte ik pas naar mate de jaren negentig vorderden.

Ik studeerde vanaf 1993 aanvankelijk in Schiedam, later in Rotterdam, maar woonde nog in Monster. Er waren diverse routes met het openbaar vervoer die van Monster naar Schiedam leidden. Hoe ik er rond 1994/1995 achter kwam dat ik in Delft moest zijn, weet ik echt niet meer. Maar vrij snel werd mijn favoriete route met bus 128 naar Delft en daar vandaan de trein. En weer terug op die manier. De reden? In Delft had je binnen een straal van een paar honderd meter zo veel platenwinkels, dat je echt een keuze moest maken waar je die dag je slag zou willen gaan slaan. Zodoende werd dat een vaste stop meerdere dagen per week, de jaren die volgden. Aan de ene kant van het spoor zat Crazy Diamond, een prima tweedehands vinyl verkoop, waar je altijd terecht kon voor een praatje en waar je altijd wel weer naar buiten liep met iets moois, meestal werk uit vervolgen jaren. Pink Floyd, The Cure, Depeche Mode… En in latere jaren ook nieuwer werk van Monster Magnet en door hen zelf uitgegeven vinyl van The Use Of Ashes. Ging je vanaf het station de andere kant op, stuitte je eerst op het ietwat dubieuze Playland. Daar maakte ik kennis met het fenomeen bootlegs (erg verslavend – ben concerten op een gegeven moment zelf gaan opnemen om geld uit te sparen). Liep je een stukje verder had je achtereenvolgens Sounds met haar machtige assortiment, Van Leest voor de aanbiedingen, een Free om over te slaan en Velvet om de prijzen met Sounds te vergelijken. Als je vanaf Velvet de Voldersgracht opliep had je even verderop het fenomenale Plexus alias ’t Platenmanneke. Een winkel waar ze in de tijd dat de wereld massaal overgestapt was naar cd nog stug vinyl bleven verkopen en waar ik flink wat duiten heb stukgeslagen aan nieuw vinyl van bands en artiesten als Smashing Pumpkins, Pearl Jam, vaste prik Prince die ik (óók in de jaren ’90) blind bleef kopen, Eels, Beck... Dat soort werk. Je viste ze zo uit de bakken, hoefde er niet eens naar te vragen. Maar de winkel die echt mijn muzikale leven heeft veranderd en verrijkt, omdat de eigenaar zich hard maakte voor bepaalde releases en ook precies wist wat ik mooi zou vinden nog voordat ik het had gehoord, was Perfect Sound Forever op de Delftse Beestenmarkt. Een minuscuul winkeltje (de gemiddelde woonkamer is groter) met niet een heel uitgebreid maar wel een heel uitgebalanceerd assortiment. Een winkeltje waar Bob Rockland achter de kassa zat. Het bleek zijn echte naam, je verzint het niet.

Vernoemd naar het inmiddels legendarische EP van Pavement, was Perfect Sound Forever een winkel waar ik heen ging om bijvoorbeeld iets van Britpoppers Blur of Supergrass op de kop te tikken en dan ging ik op aanraden van Bob niet alleen weer weg met waar je voor kwam, maar ook met albums van Sebadoh, Tortoise, Dinosaur Jr., Sonic Youth, Motorpsycho, Built To Spill, Lambchop of Grandaddy. Liefst op vinyl. Ik denk dat ik destijds enthousiast gemaakt door Bob zo’n beetje elk album uit de toenmalige Excelsior stal daar heb gekocht. Caesar (dat er nog wel eens optrad. Buiten op de stoep, binnen paste het niet), Daryll-Ann, Scram C Baby… Toch is ergens in mijn hoofd een gat gevallen over wat er met die winkel is gebeurd. Opeens was-ie weg. Als inmiddels freelance (muziek)journalist voor het lokale dagblad hing ik eind jaren negentig meer dan goed voor me was op de Beestenmarkt rond en altijd liep ik even bij Perfect Sound Forever binnen. Heb voor de krant nog de op hun eigen Perfect Sound Forever label uitgebrachte albums van The Ace-Tones en Detsky Sad gerecenseerd. Dus waarom het verdwijnen van de winkel me volledig ontgaan is, zal altijd een mysterie blijven. Dat ik de opheffingsuitverkoop heb gemist (als die er überhaupt was) steekt welicht het meest. Maar goed. Perfect Sound Forever heeft bestaan en daar gaat het om. Ik ben daar nog steeds heel blij om.’


Mooie route, Edgar! Zaterdag is het Record Store Day, zo'n 200 optredens in 80 Nederlandse platenzaken. The record shops that shaped our lives, een fraai artikel in The Guardian, bracht Guuz op het idee van een Nederlandse variant, deze hele week te lezen op EHPO. De complete serie is aan te klikken met tag Record Store Day.

Perfect Lazy Sunday (according to @antonie)

Een luie zondag, die komt natuurlijk als de slagroom op de taart die je op vrijdag maakt en zaterdag(-avond/nacht) afbakt. Het is nu vrijmi. Genoeg tijd nog om een recept op te zoeken en aan de slag te gaan. Perfect Lazy Sunday ondersteunt je, als je de hele dag op je rug zittend voor je uit nikst (let op: altijd van je af niksen!). En bij deze Perfect ook nog eens heerlijk leesvoer 'd'r bij', want Antonie stelt elke track aan je voor.

Fijne zondag!

HIER (Spotify-only) de Perfect van Antonie.'Zondagmiddag. Kop koffie. Sloffen en trainingsbroek aan. De kids doen een dutje, de vrouw is weg, dus een perfect bankhangmoment. Daar hoor natuurlijk een heerlijke relaxede soundtrack bij. Even bij Niels en Wilbert polsen waar de Perfect Lazy Sunday staat. Blijkt er niet te zijn, wat best raar is; weinig gelegenheden die zo uitnodigen tot een Perfect dan een lome zondagmiddag.
Op verzoek van bovengenoemde heren dus bij deze een poging. Alle tracks vormen de persoonlijke voorkeur van schrijver dezes. Een verontschuldiging vooraf: heel bewust geen jazz gekozen, want te makkelijk inkoppen.


La Femme D'Argent - Air
't Begint. Loom, lang, en laag. Een voortkabbelende rollende bas, een thema-tje wat langzaam zonder haast een klein beetje wordt uitgebouwd. Vertrouw 't de Fransen toe om een soundtrack voor nietsdoen op te stellen. En weer langzaam wegkabbelt. Nog geen enkele reden tot inspanning.

You Left Me In The Dark - Elvis Costello
Strijkers. Pauken. Maar nog steeds heerlijk 'understated'. Alles valt weg. En dan die stem. Romig als boter, beetje vals, beetje hees. En langzaam. Zoals het hoort.

Limit To Your Love - James Blake
Leegte als instrument gebruiken, je moet 't maar kunnen. En een lege zondagmiddag, da's de beste zondagmiddag. James kon niet ontbreken.

Svefn - G - Englar - Sigur Rós
Tsja. Luister maar [precies, red.].

Wonderwall - Ryan Adams
Volgens Noel beter dan zijn origineel. Ik ben geneigd het met hem eens te zijn. Wederom heerlijk leeg. Less is more. Ik begin een trend te ontdekken. Is het al tijd voor een heerlijk speciaalbiertje op de bank? Wellicht een goeie single malt...

Can I Stay - Ray Lamontagne
En we blijven lekker understated bezig. Gitaartje, strijkers, maar wat dit liedje naar ongekende hoogten tilt is de stem van Ome Ray. Ook perfect voor een Perfect Saturdaynight Comedown.

9 Crimes - Damien Rice
Over stemmen gesproken. Dit liedje is natuurlijk voornamelijk Lisa Hannegan, met een bijrol voor Damien.

Brandy Alexander - Feist
We horen een beetje percussie, en iets meer instrumenten. Mag ook wel. Voordat je het weet zit je een dutje op de bank te doen. Wat overigens geheel in lijn zou zijn van een Perfect Lazy Sunday. Dus, nog niet teveel muzikaal geweld. Dank u wel.

Love Is Blindness - U2
Zelfs Edge is hier een beetje op z'n lome zondagmiddags. De solo vanaf 2:20 komt hortend en stotend tot stand. Alsof-ie uit zijn luie stoel gerukt moet worden en af en toe nog te loom is om de hele partij te spelen. Alleen al daarom hoort-ie op deze compilatie.

Norway - Beach House
Wel tijd om een beetje rechterop te gaan zitten. Maar wel met dromerige koortjes die het liedje sieren.

Rainy Days and Mondays - Cracker
Ik weet het, het liedje gaat over een maandag. Maar voor muzikanten zijn de maandag het weekend. Dus eigenlijk hun zondag. Lome koortjes, te lui om zuiver te zingen, perfecte cover.

Vanderlyle Crybaby Geeks - The National
Je denkt toch niet dat we de héle middag naar singer songwriters gaan luisteren?

You And I - Wilco
Beetje meer energie nog. De zondagmiddag begint nu wel zo'n beetje aan z'n eind te lopen. Even een rondje door de kamer dansen met je liefje.

Home - Edward Sharpe & The Magnetic Zeroes
Thuis. De beste plek voor een zondagmiddag.

To The End - Blur
Hijgerige koortjes. Strijkers. Franse overdubs. Een accordeon. En Damon die er heerlijk doorheen zingt. De kater van gisteren werkt nog door in zijn stem. Vlei uw oren neder op dit heerlijke kussen van zondagmiddagnostalgie, gekoppeld aan een schitterende melodie.

One Day Like This - Elbow
Misschien bij uitstek dé band voor op de zondagmiddag. Met het Perfecte Liedje Voor De Zondag. En wát een stem. Om in te lijsten en elke zondag in te verdwijnen.

En dan is het tijd om een heerlijke culinaire maaltijd in elkaar te draaien. Of snel naar de patatboer te fietsen. Een dag als deze verdient wel een beetje verwennerij.

De platenzaak die mijn leven veranderde (15)

Naar een idee van Guuz.

@MarcelPullen, communicatieadviseur/woordvoerder bij de gemeente Almelo, nieuwsjunk, vrijetijdshardloper. Al sinds zijn 15e muziekverzamelaar met een sterke voorkeur voor het meer rammelende en jankende gitaarwerk, van The Velvet Underground, Neil Young en Television (Monument van een Plaat - luisteren!), via de jaren tachtig gitaarunderground tot Strange Boys en aussie underground (Twerps, Royal Headache [HIT!], Woollen Kits). Maar ook Africana, jazz, reggae, soul, funk, blues, roots. Beheerder van het nodig aan reanimatie toe zijnde blog.'Singles of elpees kopen, als je daar al geld voor had, dat deed je als 13-, 14-jarige in Almelo toch vooral bij de V&D. Ja, er waren wel enkele andere platenzaken, ik herinner me de winkel van Meibergen, maar daar kocht m’n vader z’n Jim Reeves en Perry Como platen. En dan had je nog Pop-Eye, waar altijd van die woest behaarde en -bebaarde kerels stonden, met badges van Kiss, Iron Maiden of Led Zeppelin op hun spijkerjas genaaid. Eigenlijk een beetje te eng.

Als beginnend muziekliefhebber kon je prima bij de V&D terecht, de top 40 hadden ze er altijd op voorraad, maar ja, muzikale smaak is op die leeftijd nogal aan verandering onderhevig. Ik zag Iggy Pop worstelen met palmbomen in Top Pop, Patti Smith als een krolse kater over het podium kruipen in RockPalast, pogode op schoolfeestjes op Rock ’n Roll Highschool van the Ramones, raakte al met al mateloos geïnteresseerd in muziekstijlen die je niet in de platenbakken van het grootwarenhuis tegen kwam en die door ouders als 'schandalig lawaai' werden bestempeld.

De uitkomst bleek Disco Soos. Geen platenwinkel maar een zaak waar je elpees kon huren. Voor 2 gulden 50 mocht je die twee weken thuis houden. Het inleveren was het spannendste moment. Dan hield eigenaar Abel, als enigszins gezette brave middenstander van mijn vaders leeftijd niet bepaald het toonbeeld van rock’n roll, de plak vinyl onder een felle lamp en speurde met een loep naar anders vrijwel onzichtbare krasjes of stofjes. Als die er op zaten, was je verplicht de plaat te kopen. Mij overkwam dat slechts één keer, nota bene met een elpee die ik niet eens voor mezelf had meegenomen, maar voor een meisje dat ik toen erg leuk vond. Zij was gek op Ride like the wind van Christopher Cross. Met de verkering is het nooit wat geworden, en da’s maar goed ook, want twee muzieksmaken op één kussen, da’s een equivalent van Robert Johnson’s Crossroads, het ultieme noodlot. Ondertussen zat ik wel mooi met die zeikplaat opgescheept.

De Disco Soos aan de Grotestraat in Almelo heeft mij, in combinatie met OOR’s Popencyclopedie, een schat aan muzikale liefdes en kennis opgeleverd, waar ik nu, zo’n dertig jaar later, voor een groot deel nog op teer. Via Patti Smith leerde ik Television en andere New Yorkse new wave iconen kennen, ik ontdekte dat Iggy al een heel podiumleven achter zich had met the Stooges. Op het Almelose Christelijk Lyceum waren the Eagles en Pink Floyd groot, bij ‘de Soos’ vond ik platen van gelijkgestemden als Jackson Browne, Poco, Buffalo Springfield en andere countryrockers, om uiteindelijk uit te komen bij Neil Young, een muzikale liefde voor het leven. Ik leende Syd Barrett, maar ook The Clash, Stiff Little Fingers en Gang of Four, soul, blues en country, ska en reggae en psychedelica; niet gehinderd door enige kennis, laat staan muzikaal vooroordeel, nam ik het allemaal in me op als Gods woord in een ouderling. Al het zakgeld ging op aan platenhuur en TDK C-90 cassettes. De kiem voor een levenslange verslaving werd toch echt gelegd bij de Disco Soos.

Maar, mijn collega muziekjunks zullen het herkennen, uiteindelijk wil je een plaat gewoon hebben. Toen dankzij vakantiebaantjes mijn beschikbare budget wat groter werd stapte ik dan ook over mijn drempelvrees voor Pop Eye heen, om te ontdekken dat die langharige, bestickerde jongens ook gewoon ontzettend fanatieke muziekliefhebbers waren. Op zaterdag stond de dochter van de banketbakker die naast Pop Eye zijn winkel had, achter de toonbank. Haar muzikale interesse begon weliswaar bij Dire Straits en hield daar ook zo ongeveer op, maar haar stralende enthousiasme en even stralende glimlach maakten die beperking meer dan goed. Ik vermoed dat nog menig klant van destijds nu zo af en toe meewarig z’n hoofd schudt als-ie Love over Gold in z’n platenkast ziet staan.

De wereld werd groter, Pop Eye in Almelo sloot, de naamgenoot in Hengelo bleek een nog grotere muzikale schatkamer en eigenaar Johan Dollekamp een kenner die je op nieuwe sporen wist te zetten. In het nabij gelegen Haaksbergen (of all places…) opende Peter Mense Geen Idee, een winkel die wat mij betreft het dichtst in de buurt kwam van de archetypische platenzaak Championship Vinyl uit High Fidelity
[zoals Yaël vanmorgen beschreef]. De koffie stond altijd klaar, er hingen voldoende muzieknerds aan toonbank om eindeloos over de meest obscure bandjes te kissebissen, en het belangrijkste, alle platen die Bram en Fons in De Wilde Wereld draaiden, en Roel in Heartlands, stonden de week daarna bij Peter in de winkel. Minstens zo spannend was het feit dat hij zo af en toe ook fraaie vinyl bootleg van Neil Young of nieuwe helden als R.E.M. en Nick Cave onder de balie vandaan wist te toveren.

Disco Soos, Pop Eye Almelo, Geen Idee, ze bestaan al lang niet meer. In Almelo heeft zelfs de Free Record Shop dit jaar haar deuren gesloten, en de V&D is ook er al jaren verdwenen. Om platen te kopen (ja, ik ben er nog zo één) ben je dus aangewezen op het internet. Die fraaie cd van the Woollen Kits bestel ik gewoon bij Waterfront Records in Sidney (nooit geweten dat de Australische dollar zo laag stond). Cd’s koop je rechtstreeks via de website van de artiest . Deze week vierde ik m’n verjaardag.
‘Welk cadeau wil je, pap?’ ‘Een plaat natuurlijk’, is het stereotiepe antwoord op deze vraag van mijn dochters. Ik stuur ze een ‘wanted’ lijstje, met daarbij het advies deze niet te bestellen bij Bol.com, maar gewoon bij Jan en Jan van Elpee in Groningen [lees HIER Jans verhaal in deze serie]. Omdat hun service beter is, hun prijzen concurrerend zijn, maar vooral omdat ik het ze gun, als bijna laatsten der Rob Flemings van Championship Vinyl…'

Zaterdag is het Record Store Day, zo'n 200 optredens in 80 Nederlandse platenzaken (mijn 2 X 3 tips voor die dag vind je hier). The record shops that shaped our lives, een fraai artikel in The Guardian, bracht Guuz op het idee van een Nederlandse variant, deze hele week te lezen op EHPO.

Straks om 15u precies: Perfect Lazy Sunday. Perfect om komende zondag de complete serie, aan te klikken met tag Record Store Day, door te lezen.

De platenzaak die mijn leven veranderde (14)

Yaël Vinckx (journalist NRC): 'Komt een man een platenzaak binnen. „Heeft u het nummer I just called to say I love you, voor mijn dochter?” vraagt hij. „Ja”, antwoordt de verkoper. „Mag ik hem dan hebben?” „Nee.” „Waarom niet?” „Omdat het sentimentele rotzooi is”, snauwt de verkoper. „Rot op naar het winkelcentrum!”

Het is een van de grappigste scènes uit de film High Fidelty, over de eigenaar van platenwinkel Championship Vinyl en zijn twee helpers. Acteur Jack Black schittert als brute, snobistische verkoper die zijn klanten behandelt als oud vuil. „Ken je je dochter eigenlijk wel”, roept hij de man die al op weg is naar de uitgang nog achterna.

Championship Vinyl herinnert aan Elpee in Leiden. Op een middag in 1983 liep ik er binnen om de elpee Reggatta de Blanc van The Police te kopen. Na een uur kwam ik naar buiten, met de plaat onder mijn arm en een nieuw bijbaantje in mijn zak. Voortaan werkte ik na schooltijd twee middagen bij Elpee. Daar ook, werd ik verliefd op popmuziek.

Elpee was in die dagen een donkere zaak. De ramen waren behangen met T-shirts van hardrockband Iron Maiden, de muren waren bedekt met platenhoezen. Op de kassa prijkte lang vloei om joints van te draaien. Het klantenbestand bestond voornamelijk uit mannen – ik heb nog nooit een vrouw horen vragen naar de originele Amerikaanse persing van een Frank Zappa-plaat. Er waren verzamelaars, met hun zoeklijstjes in de hand; er waren betweters die graag met hun kennis koketteerden. En er waren moeders met boodschappenbriefjes die we, net als Jack Black, naar de V&D om de hoek stuurden.

Dat was toen. Nu zit er een bonbonwinkel in het pand.
Krap vijf jaar geleden sloot Elpee definitief. Meer dan vijfentwintig jaar had de zaak in het centrum van Leiden gestaan. In die jaren had de winkel zich een vaste plek in het stadsbeeld veroverd. Aan de gevel hing het karakteristieke logo; zwarte schreefloze letters tegen een knalgele achtergrond; achter de beduimelde ramen hingen T-shirts en posters. Nu zijn de muren fris wit geschilderd en de ramen gewassen.

Het was niet zo dat er nooit meer mensen kwamen. Maar ze oriënteerden zich voornamelijk. Ze luisterden muziek, noteerden de naam van de artiest en gingen met lege handen de deur uit. Intussen groeide de stapel onverkochte cd’s in de kelder.

Het ging niet altijd zo slecht. Begin jaren tachtig hadden we nog de luxe om ons toe te leggen op de ‘echte muziekliefhebber’. Maar allengs begon die opvatting te veranderen. Bij Elpee verdween de lange vloei al halverwege de jaren tachtig van de kassa – dat heette plotsklaps een ‘verkeerde uitstraling’. Ook stuurden we de moeders met hun briefjes niet langer naar de V&D om de hoek. En in de laatste jaren werden zelfs artiesten als Frans Bauer verkocht – al was dat in eerste instantie met een soort schroom, van onder de toonbank.

Er volgden meer veranderingen. Eind jaren tachtig verscheen de cd op de markt. Maar stapten de meeste alternatieve platenhandelaren nog zonder veel problemen van de elpee op de cd over, de gang van de cd naar het internet bleek voor velen een stap te ver. Zoals Elpee-eigenaar Nanne Wagenaars zei:
„Ik houd van het contact met de klant. Niet van het contact met een computer.”

De muziekwinkel van de toekomst werd ‘een muziekbeleving’ – met dvd’s, films, koptelefoons, koffie en tickets. Maar bij Elpee hadden ze er geen zin meer in. Ze hebben het nog wel geprobeerd, met prepaid telefoonkaarten bijvoorbeeld. Die brachten de jeugd terug in de muziekwinkel. Maar toen kregen die kinderen een abonnement en waren ze de inkomsten weer kwijt. En dus glimmen nu, achter het raam waar ooit de aankondigingen van nieuwe albums hingen, grote stapels pralines.'

Zaterdag is het Record Store Day, zo'n 200 optredens in 80 Nederlandse platenzaken (mijn 2 X 3 tips voor die dag vind je hier). The record shops that shaped our lives, een fraai artikel in The Guardian, bracht Guuz op het idee van een Nederlandse variant, deze hele week te lezen op EHPO. De complete serie, met een aantal prachtige persoonlijke verhalen, is aan te klikken met tag Record Store Day.

De platenzaak die mijn leven veranderde (13)

@Tom_Beek werd betoverd in Plato. @AnneBerentsen, coördinator bij @3VOOR12gld regio Achterhoek, ex-platenzaakmeisje, zet de boel op scherp getuige bovenstaande tweet: 'Met slechts twintig jaar op de teller kan ik helaas niet meepraten over de nostalgische gevoelens die platenzaken bij andere contributors van deze serie oproepen. Ik hoor bij de mp3-generatie. Ik vond het maar stom: rondlopen met zo’n kastje en slechts stilletjes kunnen genieten omdat de muziek via die stomme dopjes alleen in jouw oren belandde. Op dat moment, een jaar of tien geleden, was er in mijn dorp nog een platenzaak te vinden. Daar was ik ook. Door de jaren heen verdwenen ze helaas. Voor de dichtstbijzijnde platenboer zit ik nu minimaal een uur in de bus. Wat mij betreft maakt dat het platenzaakbezoek bijzonder: je moet er wat moeite voor doen, maar dan heb je ook wat.Ik weet nog wel dat ik bijna 3 jaar geleden Never Be Scared/Don’t Be a Hero van Moss op de Luisterpaal hoorde. In combinatie een kopje Earl Grey en het herfstzonnetje kreeg ik spontaan kriebels in m’n buik en binnen een half uur zat ik in de bus naar Enschede om nog voor sluitingstijd bij Plato die LP te scoren. Dat ik €7 betaalde voor een buskaartje, maakte me niet uit. De hele terugweg kon ik genieten van mijn verse plak vinyl met die mooie, kleurige hoes. Als het kliekje platenzaakbezoekers een bangalijst zou beginnen, zou mijn naam groot bovenaan staan, gevolgd door het woord SLET.

Zo af en toe ontvlucht ik de Achterhoek om ergens in Nederland op zoek te gaan naar de albums die ik weiger op internet te kopen. Mijn smaak is op z’n zachtst gezegd moeilijk. Rare psychedelische garageshit die door een zogenaamde importeur voor €40 op tweedehandssites wordt gezet. Of ik nou naar de Waaghals
[net als Paul], Kroese, Concerto [allebei net als Wilbert], Rough Trade of Elpee ga [net als Maarten], ik blijf uren hangen. Ik heb ooit zelfs een heel groot gesigneerd doek van Fleet Foxes gekregen omdat ik van ’s ochtends elf uur tot sluitingstijd bij Kroese Arnhem ben blijven hangen. Die zeldzame platenzaken hebben allemaal hun eigen charme. Een eigen identiteit. Wie luistert er überhaupt nog naar de mannetjes van Pitchfork en NME als een schuchtere nerd je onder het genot van een kop koffie alles kan vertellen over alle zijprojecten van J Mascis?

Bij ‘de platenzaak die mijn leven veranderde’ denk je meteen aan positieve, in romantiek gedompelde verhalen. Het romantische beeld ken je uit verhalen van ouders en kennissen, maar zodra je zelf een paar dagen in de week achter de toonbank staat, vervaagt die romantiek en ontwikkel je een kritische blik. Vorig jaar heb ik nog een aantal maanden bij Plato Enschede gewerkt. Een leuk zaakje waar de verf van de muur af bladderde en de zaak de hele dag ‘groen’ rook omdat we een coffeeshop als overburen hadden. Vaak genoeg waren m’n kleren grijs van het stof en elke paar weken probeerden we een nieuwe luchtverfrisser om die onverklaarbare en vooral rare stank uit de wc op te lossen. Sfeer noemen ze dat. Toch zat ik er doordeweeks vaak in m’n eentje. Soms zat m’n uitpak- en sorteerwerk er al zo vroeg op en zat ik uren met een kop koffie en een sigaret voor op straat. Liep er een keer iemand binnen, was het een typische Twentenaar.

In Twente houden mensen van blues, metal en Bökkers. Ze zeggen
‘hoi’, lopen meteen door naar de twee rijtjes van hun genre, vinden binnen twee minuten de cd die ze zoeken en binnen vijf minuten zijn ze de deur weer uit. De zwaar kunstzinnige aanraders van 3VOOR12 vinden ze ‘maar een beetje raar’. Wat in Utrecht en Amsterdam in de etalage prijkt, is in het oosten van het land slechts winkelvulling. Het verkoopt voor geen meter. De laatste maanden fungeerde Plato Enschede vooral als magazijn voor de andere filialen. Kon ik weer met een steekwagentje met 70 kilo aan pakketjes naar het postkantoor. Het begon al snel: maandag dicht, daarna op dinsdag dicht en elke dag een uur later open. In januari was het gedaan met de zaak.

Werken in een platenzaak was voor mij al jaren een droom, jammer dat deze dankzij een luie bedrijfsvoering van hogerop is vertrapt tot de harde realiteit. Als Plato meer had gekeken naar de gemiddelde inwoner van Enschede, was het ongetwijfeld helemaal goed gekomen en stond ik op dit moment nog vol plezier achter de toonbank. Plato sloot niet omdat de markt op dit moment zo moeilijk is, Plato sloot vanwege gebrek aan identiteit.'


Zaterdag is het Record Store Day, zo'n 200 optredens in 80 Nederlandse platenzaken. The record shops that shaped our lives, een fraai artikel in The Guardian, bracht Guuz op het idee van een Nederlandse variant, deze hele week te lezen op EHPO. De complete serie is aan te klikken met tag Record Store Day.