HET ALGEMENE IDEE OVER TOUREN IN DE VS
'Ik kijk regelmatig DWDD en zie Matthijs van Nieuwkerks ogen altijd enthousiast glinsteren zodra hij hoort dat een band ‘in de Verenigde Staten heeft gespeeld’. Een soort kroon op je carrière, zo wordt het gepresenteerd. Niet alleen Matthijs doet die vertekenende aanname. De meeste mensen denken nog altijd dat de VS het beloofde land is. Daar komen immers de grote acts vandaan. Maar die acts verdienen heden ten dage juist aan Europese tours en vliegen daarna met het geld terug. De VS is de laatste jaren lucratief voor de dance-scene, maar zeker niet voor gitaarmuziek. Als je geld wilt verdienen, moet je juist in Europa zijn, en nog specifieker in de Benelux, Duitsland, de Alpenlanden en Scandinavië. Door de structurele subsidiaire ondersteuning liggen de gages in ons gedeelte van Europa onvergelijkbaar hoog en de bevolkingsdichtheid is enorm, waardoor de reisafstanden relatief klein en tourkosten beperkt zijn.'
Yuri wees me eerder op de Top 10 van UK band Mazes. Gouden regel #8: ‘Don't tour America.’
Hij vervolgt: 'Via Facebook vroeg een Amerikaanse man of ik naar Hot Springs, Arkansas wilde komen voor een workshop en performance. Ik krijg die vraag vaker via Facebook, maar Amerika is vreselijk lastig. De vliegkosten, een werkvergunning ($300), formulieren van Music Export, lage deurdeal-gages en het confronterende vraaggesprek bij de douane ontnemen je de lust om te gaan. Ik ging in 2009 bij mijn eerste tour plat op mijn bek met 1600 euro verlies door allerlei onvoorziene kosten. Mijn Hot Springs avontuur liep gelukkig beter af. Door ervaring wijzer geworden.
HOT SPRINGS & EEN PAAR MENSEN MET EEN PLAN
'Wat is er in Hot Springs aan de hand? Hot Springs is een klein stadje. In een half uur loop je van de ene naar de andere kant. De staat Arkansas waar Hot Springs in ligt, is vergelijkbaar met Texas qua conservatief politiek profiel. Het gebied van de Red Necks. Waarom kan uitgerekend daar een festival bestaan dat in het onafhankelijke circuit wordt gezien als een plek waar je gespeeld moet hebben? Kelley Deal van The Breeders die er een workshop breien geeft en uitlegt dat het haar van de heroïne heeft afgeholpen. Hoe cult kan een festival zijn? VoV vindt één week na South by Southwest (SxSW) plaats, een festival waar duizenden bands spelen. De meest logische plek om na SxSW te spelen is VoV, omdat het op de route naar de Westkust ligt en veel bands die per bus touren er sowieso langs komen. De organisatie kan dus uit een enorme hoeveelheid bands een leuke selectie maken voor een habbekrats.
'Organisator Bill Solleder runt de kleine non-profit DIY-concertzaal Low Key Arts. Vergelijkbaar qua grootte met ACU of OCCII. Een hok waar lawaai gemaakt kan worden voor 200 man publiek. VoV draait volledig op vrijwilligers, er is een klein beetje subsidie vanuit de stad en er is een een kleine vriendengroep en wat bedrijven die sponsorgeld inbrengen. Waar het succes van VoV in het kort mee verklaard kan worden is dat Hot Springs geografisch erg handig ligt, maar bovenal omdat er slechts een stuk of vijf mensen zijn die gezamenlijk een ambitie hebben om iets leuks te creëren in hun dode stad en daadwerkelijk het initiatief nemen. Het idealisme overwint korte termijn profijt-logica en wordt rendabel vanwege de positieve mentaliteit. Het naastliggende hotel, de restaurants, winkels en de beroemde warme baden profiteren allemaal mee door een zg. multiplier effect. Precies de reden waarom investeren in kunst nuttig is voor de economie. Daar kan de nieuw-rechtse politiek en het Nederlandse bedrijfsleven in deze crisistijd nog wat van leren.
'Dit positieve initiatiefverschijnsel is zeldzaam in de muziekbranche. In Bletchley, UK ken ik ook zo’n clubje mensen. De Kreun in Kortrijk. In Leeuwarden Asteriks, in Groningen Lepel Concerts en in Middelburg Tonnie van De Spot die een uitzondering vormen. Hoe vaak ik in Nederland moet aanhoren dat mijn Bismuth ‘te experimenteel’ is is bedroevend en getuigt naar mijn mening meer van een gebrek aan visie, lef en ondernemerschap, dan dat de moeilijkheidsgraad van mijn werk het probleem vormt. In Hot Springs stond 200 man te juichen op de teringherrie die ik produceer en lang niet al die mensen waren artistiek onderlegd en/of thuis in moeilijke experimentele noise rock. Dikke meiden met gothic tatoeages in te krappe hardrock-shirtjes die voldronken aan het stagediven waren. Zo zie ik het het liefst. ‘Bommetje!’ schreeuwden wij vroeger in het zwembad als er een dikzak het water in ging.
'Nu is er dus een documentaire over het festival waar ik was en dat is een goede zaak. De documentaire biedt namelijk, welliswaar onbedoeld, een zeer goed inzicht hoe muziekcultuur-aan-de-onderkant zich manifesteert: rauw, kneuterig, houtje-touwtje en zonder omzetperspectief voor kleine artiesten. Enkel het genieten is het hoofddoel.
SP & PVDA
'De politiek is niet geheel nieuw voor mij. Ik heb in 2011 een achterkamergesprek gehad met Jasper van Dijk die ook nu deze Tweede-Kamerhoorzitting heeft aangevraagd. Lovenswaardig, echter de politiek is verbonden aan een logge lobbycultuur en ik zat daar met Pim van de Werken (gitarist van Eins, Zwei Orchestra) tussen festivaldirecteuren, grote boekingsagenten, de hoofdredacteur van 3VOOR12, labelbazen, Jan Douwe Kroeske en nog wat mensen die pakweg 5 tot 10x zoveel verdienen als wij full-time professionele artiesten. Uiterst vriendelijke mensen met goede bedoelingen, maar die allen nog nooit een noot hebben gespeeld. Ze kennen enkel de popindustrie van bovenaf, niet de strijd van de gemiddelde Nederlandse popmuzikant om zijn carrière in stand te houden. Voor het gesprek op 10 april zijn dit keer, naast grotendeels deze zelfde mannen, ook Kyteman en Tim Knol uitgenodigd. Een goede stap, alhoewel ik mijn vraagtekens heb of zij de beste keuze zijn. Allebei jong en hun omzet komt hoofdzakelijk uit Nederland. Ze hebben weinig ervaring met ondernemen in het buitenland. Was het niet logischer om bijvoorbeeld Lucky Fonz III, Tjeerd van Dazzled Kid of Carol van Bettie Serveert te vragen voor deskundig advies? Zij hebben immers zelfstandig internationale tournees opgezet in het buitenland en kennen het klappen van de zweep.
MUSIC EXPORT
'Terug naar VoV. Aanvankelijk hield ik de boot af bij het voorstel dat via Facebook gedaan werd en gaf aan dat er nogal wat knelpunten zijn. De man was volhardend en wist het VoV-festival te overtuigen mij te boeken. Omdat ik een workshop en een performance gaf, kreeg ik een goede gage, omdat dat deels valt onder cultuureducatie en daar is altijd relatief veel geld voor beschikbaar, zelfs in Amerika. Daarbij hing het er echter wel vanaf of Music Export mijn ticket kon dekken. Music Export had een subsidie voor buitenlandse reizen, maar deze kon pas drie maanden vooraf aangevraagd worden. Hierdoor kwam ik in tijdnood toen het eenmaal bevestigd was. Ik had, in verband met vervoer van materiaal, maar 3 weken de tijd om mijn evenement te promoten. Het liep gelukkig goed af en we verkochten de workshop uit.
'Music Export is recent opgeheven. Een betreurenswaardige zaak, omdat het daardoor voor bands niet langer mogelijk is om pionieroptredens te doen buiten Europa. Het is te hopen dat dit op 10 april ter sprake komt en er bij een eventuele heroprichting nagedacht wordt dat die termijn van 3 maanden vervalt in de procedure. Iedereen die wel eens een tournee heeft geboekt, weet dat 3 maanden veel te krap is, zeker als het een buitenlands tournee betreft. Gekkenwerk. Als ik een half jaar de tijd had gehad, had ik 10-15 steden aan kunnen doen, nu bleef het bij Hot Springs en LA die ik er op het laatste moment aan vast kon plakken. Aanbiedingen vanuit San Francisco, NYC en Chicago moest ik laten schieten, omdat het te riskant werd. Doodzonde, dat kan niet de bedoeling zijn.
'Er zijn in Nederland zo’n veertig erkende poppodia die stuk voor stuk het tienvoudige aan subsidie krijgen ten opzichte van Low Key Arts in Hot Springs. Vaak paradepaardjes van gemeentes, nieuwbouwzalen die in aanbouw enkelen miljoenen hebben gekost, maar waarbij een gemiddelde concertavond 17 man trekt. Deels omdat de programmeur een cultuurstudie heeft gevolgd (en dus bekwaam zou zijn), maar nauwelijks bekend is met hoe de muziekwereld en hippe tegencultuur werkt. Teleurstellend. De voor de hand liggende conclusie die opduikt bij met name rechtse partijen is dat cultuursubsidie lui maakt en om die reden op gekort moet worden. Het Engels-Amerikaanse model is heilig in hun ogen. Ja en nee. Een conclusie die veel te kort door de bocht is. Ik heb getoerd in beide landen, alsook in de meeste Europese landen, en kan uit ervaring zeggen dat subsidie wel degelijk noodzakelijk is om een werkbare infrastructuur te onderhouden. Een infrastructuur die bovengenoemd multiplier effect als positief zij-effect heeft. Het is jammer dat het merendeel van de provinciale popcentra het zo kneuterig doen vanwege een besluiteloze ambtenaarscultuur — maar liever dat dan helemaal niets. Als je eenmaal in het buitenland bent geweest, begrijp je hoe gezond onze Noord-Europese popcultuur is geregeld. Op het gebied van export valt echter nog veel te doen. De Zijlstra-korting achtte ik nuttig om de zaak eens op scherp te zetten. Het NPI en Music Export verdwenen en dat was naar mijn mening hoog tijd vanwege het gebrek aan visie, maar het moet wel vervangen worden wil je de popmuziek een impuls geven.
'Hopelijk komt er met de tijd meer inzicht hoe het beter kan. Dat inzicht kan mogelijk aangeleerd worden. Hoewel ik negatief ben over het Engels-Amerikaanse model, was VoV paradoxaal genoeg voor mij één van de meeste inspirerende evenementen die ik heb meegemaakt. Pure romantiek in al zijn armzaligheid. Mijn advies is om de doc over VoV 2012 te kijken. Begrijpen hoe met eenvoudige middelen een schitterend feel good evenement opgezet wordt en dat proberen te implementeren in ons rijkgesubsidieerde popklimaat om tot een nog rendabelere situatie te komen. Het is niet onmogelijk.
'Volgende keer een verhaal over Spanje. Ook dat is een bijzonder land om als artiest aan te doen. Minstens zo onmogelijk, maar op een andere manier dan de VS!'
Dankjewel, Yuri.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten