Inspiratie (1)

In een onregelmatige serie wil ik regelmatig aandacht besteden aan de belangrijkste voorwaarde voor creatie: inspiratie. Marg van Eenbergen doet de aftrap. Je kent haar misschien als frontvrouw van Seedling en inmiddels neemt ze thuis alweer haar tweede solo-album op onder de naam GRAM (het leuke eerste haal je hier of download je daar). Dat gaat niet zonder creatieve slag of stoot; daar Twittert ze regelmatig over. Hier vertelt ze waar haar inspiratie zoal vandaan komt:

"Persoonlijk geloof ik niet zo in al dat flauwe New Age-gelul over inspiratie. Volgens mij komt het heel praktisch neer op jezelf onbegrensd openstellen voor vrije associatie. Soms zit ik ook wel 'ns vast (check hier voor recent writer's block), maar achteraf gezien heeft dat dan vaak te maken met teveel zorgen aan m'n kop. Dan is er gewoon geen ruimte vrij om lekker de hele dag er op los te associëren. Ik heb er eigenlijk nooit zo over nagedacht, maar bepaalde factoren die voor rust in je hoofd zorgen leveren die benodigde ruimte op: een heerlijke eigen studio, geen geldzorgen, een vaste relatie. Klinkt misschien banaal, maar werkt wel. Momenteel heb ik zo'n goede band die samen het nieuwe GRAM vormt, dat de sluizen werkelijk helemaal opengegooid zijn en ik op dit moment in een writer's flush zit :-)

Je kunt die ruimte-makende factoren natuurlijk kunstmatig opwekken, door bijvoorbeeld in je uppie in the-middle-of-nowhere te gaan zitten (Zweden, Frankrijk), heftige dingen mee te maken, persoonlijke of maatschappelijke problemen te bespreken, ernstig verliefd te worden: al die dingen waar de mooiste songs over zijn geschreven. Die leveren echter vaak pas een half jaar later een goede song op. Op het moment zelf zit je hoofd namelijk te vol. Je kunt je dan wel heel geïnspireerd voelen, maar je bent niet in staat de spreekwoordelijke 90% transpiratie op te brengen die nodig is: 'Beautiful boys will inspire you to master-pieces, later they're preventing you from carrying out' (uit 'Choo-choo' van mijn debuutplaat).

En hoe werkt die vrije associatie dan? Als je eenmaal een basis-idee in je hoofd hebt zitten, is het niet zo moeilijk: je hoort gewoon de hele dag de melodie in je hoofd en ieder geluid, ieder woord dat je hoort, wordt afgewogen in het interne vrije-associatie-netwerk in je hoofd. Vooral tijdens geïsoleerde, routinematige handelingen gaat dat proces heel hard (hardlopen, fietsen door de stad, onder de douche staan). Op dat soort dagen komen gemiddeld minstens 5 nieuwe basisritmes, vioollijntjes of zinnen tekst in m'n hoofd voorbij. Welke het beste past, zing ik snel even in op m'n telefoon." Daar heb je deze handige app voor bijvoorbeeld.

Een concreet voorbeeld: "Het nummer 'We Drive', dat zeer waarschijnlijk de nieuwe GRAM-plaat gaat halen, is een goed voorbeeld van hoe tekst, muziek en ritme samen ontstaan zijn. Ik zou m'n auto kwijtraken en baalde daar van. Niet te erg, anders zou alles wat ik in alinea 2 beweerde niet kloppen ;-) Ik was echter vastbesloten minder zielige en/of boze liedjes te maken, al besefte ik hoe belangrijk het hebben van een auto eigenlijk voor me was. Een auto geeft een alleengaande dame als een betrouwbaar maatje een veilige rit naar huis. Het is voor mij een symbool van vrijheid om op ieder moment dat ik wil mijn gitaar op te pakken en naar het buitenland te verkassen. En het is de ideale plek om heel hard te zingen. Ik besloot dus een soort liefdeslied voor mijn auto te schrijven, waarin ik de auto in de 2de persoon aanspreek ('you'). Toen had ik de hele tijd de zin in m'n hoofd 'What I need is a passenger seat'. Die zin had van zichzelf al zo'n duidelijk ritme dat ik automatisch op een backbeat-achtige begeleiding uitkwam. Vervolgens kwam het hele proces op gang dat ik eerder beschreef. Luister hier een ideetje wat ik in m'n telefoon heb gezongen, de demo klinkt uiteindelijk zo. Het nummer was af op de laatste dag dat ik de auto nog in m'n bezit had. Ik heb het als welkomstboodschap tijdens de eerste rit in mijn huidige 6dehands auto gedraaid, sentimenteel als ik ben.

Goh, eigenlijk best leuk om dit zo op te schrijven. Mag ik de lezers dan nog wijzen op alle (inmiddels 29!) YouTubes waarin ik wekelijks mijn inspiratieproces probeer vast te leggen? Zie mijn YouTube-kanaal. En als je dat nog niet genoeg vindt, mag je dag en nacht kijken hoe ik vrij-zit-te-associëren in m'n home-studio met de 24-uurs-webcam. Het hele doel van dat project was immers om een jaar lang iedereen het inspiratie- en transpiratieproces naar de 2e plaat toe te laten zien!"

Dank voor je openhartige bijdrage, Marg.

Check ondertussen Andrew, die enthousiast maar kritisch verslag doet van een recent seminar. In z'n eigen woorden "one of the most important, meaningful and eye-opening experiences of my music industry analysis and consultancy career." Heeft U meer aansporing nodig? Het is het eerste (update: en tweede) deel van een serie en daar is EHPO dol op! Of check een e-mail aan Bob: wat Twitter en e-mail inmiddels voor elkaar krijgen (en Roadrunner niet).

Tweet