Dat ligt niet aan de oprechte intenties, ervaring en visie van de mensen erachter, maar aan de basiskenmerken van Kunst. Goede en succesvolle muziek, boeken en films raken de toeschouwer. Hard. Niet door iedereen te (willen) plezieren, maar door tongen los te maken, de verwachtingen van lezers, toeschouwers en fans verre te overtreffen. Vaak door juist tegen de haren in te strijken. Kunst moet beroeren. Sellaband en Ten Pages huldigen het principe van de-meeste-stemmen-gelden. Of zoals wij in de muziekindustrie zeggen, 'A&R-by-committee': samen overleggen hoe de plaat gaat klinken, beslissen welke demo's er wel of niet op moeten staan, dagenlang vergaderen met welke producer we werken, wie de hoesfoto schiet ('Vingers omhoog voor Anton Corbijn!'), het haar doet en de veters van de zanger strikt. Polderen dus. Eindeloos schaven, zodat uiteindelijk weinig tot niets overblijft van het oorspronkelijke creatieve idee. De illusie is dat als maar genoeg mensen zich er tegenaan bemoeien ook zoveel mogelijk mensen het eindresultaat aanschaffen. Erger nog: dat de Stem des Volks op basis van 10 pagina's of een demo kan beoordelen wat mooie muziek, een goed boek of een prachtige film wordt. X-Factor laat zien wat ons dat brengt. En heeft buiten de makers ooit iemand een Sellaband-track op z'n begrafenis gedraaid? Precies.Zoals ik eerder deze week betoog: geef de hoogste prioriteit aan jezelf onderscheiden op basis van kwaliteit. Wees uitzonderlijk goed en vooral niet bang om bepaalde groepen of mensen niet te behagen. Maak vlijmscherpe artistieke keuzes, doe geen concessies. Des te relevanter ben en blijf je voor liefhebbers die je wél pleziert. Creëer huizenhoog kippenvel voor hardcore fans en geef ze alle tools om hun enthousiasme met anderen te delen. Zorg dat ze Het Verhaal van jouw muziek, boek of film (wat ís dat Verhaal in 1 goedlopende zin?) met zo min mogelijk moeite zo vaak mogelijk kunnen doorvertellen. Tegen een actief leger overtuigde fans kan niemand niet op!
Het leidt geen enkele twijfel dat de komende jaren een debuterend auteur doorbreekt op eigen kracht, maar ik betwijfel zeer of dat via Ten Pages zal gaan. Visie, oog of oor voor kwaliteit en onderscheidend vermogen zijn de belangrijkste eigenschappen van een hedendaagse kunstenaar. De beste besturingsvorm is verlichte dictatuur, ondersteund door een kundig team. Creatief of commercieel succes zijn nooit het resultaat van een vergadering.
20 opmerkingen:
Scherpe analyse, alleen moet ik wel zeggen dat ik niet denk dat een Ten Pages of Sellaband alleen maar 'polderkunst' zullen opleveren.
Ook hier kunnen volgens mij eigenzinnige kunstenaars een plek krijgen (ook die boren immers hun vaste fanbases aan), al zal dit spaarzamer zijn -zijn ze in de hele wereld- en inderdaad waarschijnlijk moeilijk te beoordelen op 10 pagina's. Wat dat betreft is het net zoals dat ik graag toch eens enkele complete nummers van een band hoor, voor te kunnen beoordelen of ze (naar mijn altijd bescheiden mening ;) echt kunnen schrijven of alleen een leuk refrein of goeie riff kunnen uitpoepen.
Laten we het er over enkele maanden nog eens over hebben. Ben heel benieuwd welke kant dit op gaat en hoop ondertussen gewoon dat er parels tussen zullen zitten.
En ja, mijn fles is redelijk vaak half vol ;)
Ongeacht de vraag of het een goed idee is om 'het publiek' te laten bepalen wat uitgegeven moet worden of wat niet, vraag ik me af of een auteur die (mede door inzet van ouderwetse achterbannen, familieleden en social media) in staat is om 10.000 euro bij elkaar te schrapen niet beter meteen zijn eigen uitgeverij kan beginnen.
Ik zeg dus niet dat je met 10.000 euro in je achterzak een gegarandeerd succesvol boek op de markt kunt zetten, maar wel dat als je zoveel mensen op de been krijgt om jou 10.000 euro te gunnen, de betreffende persoon al waarschijnlijk verdraaid goed weet hoe hij/zij zichzelf in de markt moet zetten. Daar heb je dan geen traditionele uitgever meer bij nodig (zei de uitgever).
Goed verwoord Niels! Waar ik het net in een discussie op Twitter ook over had, ze zeggen ook een slush pipe voor uitgevers te zijn. Crowdsourcing voor goede titels voor uitgevers. Alleen bij crowdsourcen moet je out of the box alles wat je maar kunt zien, vinden, bedenken, kunnen aandragen. Maar dit is selectief omdat het uitgevers aanbiedt wat er in de 'box' zit. Dat kan leuk zijn, zoals ik al zei is het wel iets om in de gaten te houden. Maar ik heb heel veel lijntjes meer die ik inzet om tot een goede lijst met titels te komen.
@Wiebe Of juist wel. Als jij in staat bent om met jouw 'apparaat' 10K te verzamelen, mag je er vanuit gaan (anders doe je je werk niet goed) dat je als uitgever dat getal nog eens flink weet te overtreffen. Je zoekt als uitgever naast kwaliteit ook titels die marktpotentie hebben. Anders ben je binnen no-time failliet.
Je hebt natuurlijk een punt waar het gaat om het ondersteunen van middelmaat (da's altijd mis), maar puur als manier om geld te genereren voor het daadwerkelijk totstandkomen van je Kunstwerk (grote K) zie ik wel een toekomst voor dit soort initiatieven.
Sonja Bakker moest ook ooit ergens geld vandaan halen om haar eerste oplage te bekostigen. Zij had blijkbaar een fijn spaarpotje of een rijke pa, maar niet iedereen heeft die mazzel. O ja, ik beweer hier NIETS over de kwaliteit van haar boeken. Ik constateer wel dat ze er verdomd veel van heeft weggezet ;-)
Als je anderen ervan moet overtuigen dat jij jouw Kunstwerk echt moet maken en dat zij jou daarbij kunnen helpen door een paar centen te dokken, moet je dus een heel goed verhaal hebben (dat zeg je zelf ook), of kunnen bewijzen dat jij iets heel bijzonders kunt maken. Bijvoorbeeld door eerder werk te laten zien. Hoe meer kwaliteit of hoe beter het verhaal, hoe groter de kans dat je voldoende geld bijeenharkt om je meesterwerk te maken.
Daar is volgens mij niks mis mee.
De wereld is bovendien veranderd: acquirerend redacteuren, uitgevers, A&R-managers, ze zijn allemaal druk en (ongewild?) minder bezig met het ontdekken van uitzonderlijke talenten dan vroeger. De kans dat jij als kunstenmaker (woordgrapje van mijn opa) eruit gepikt wordt is sowieso kleiner dan voorheen. Dus redenerende vanuit DIY: regel gerust die knaken om te maken wat jij wilt maken. Of je doet nou doet met een lening, een suikeroom of Sellaband: als jij iets kunt maken wat de wereld verbaast: doen!
En dan heeft zo'n 'crowdfunding'-site toch nut gehad.
Crowdsourcing voor uitgevers, dat is het inderdaad. Maar. Is het niet zo, dat de kunst van een goeie uitgever of andere ondernemer er hem in zit dat je kan voorspellen wat de consument wil zonder en zeker voordat de consument dat zelf door heeft? Ik noem een Apple. Een goeie ondernemer ziet een behoefte die anderen niet zien. (Niels zag een hit in Kyteman - een trompetspelende hiphopper, HAHA!) Daar gaat tenpages de uitgevers niet bij helpen.
Ander puntje: iedereen in het boekenvak gaat bij het bedenken van nieuwe ideeën of in de e-book discussie steeds uit van de uitgever en zelden van de auteur. Geldt voor tenpages, maar zelfs een initiatief van een auteur als Leon de Winter gaat uit van de uitgever - want in samenwerking met, en inclusief boekhandelondersteuningsfonds etcetera. Waarom, eigenlijk? Weet jij het, Boezeman?
@ivo wat bedoel je precies met uitgaan van de uitgever? Kun je je vraag herformuleren?
Dat men de oplossing steeds zoekt binnen de bestaande structuren. Leon De Winter en auteurs van zijn niveau zouden ook kunnen zeggen: 'Beste uitgever, veel dank voor al je goede werk en als je braaf bent mag je mijn gedrukte boek ook nog blijven uitbrengen, maar voor alle andere exploitatievormen van mijn tekst ga ik specialisten benaderen en drager-per-drager de beste deal uitonderhandelen en daarna zal mijn eigen (marketing)manager contact met u opnemen om de releasedata van die verschillende partijen op elkaar af te stemmen.'
Of een literair agent die dat standpunt inneemt en zo zijn auteur vertegenwoordigt naar uitgevers toe. Zonder te zeggen dat we alles moeten weghalen bij de uitgever he, maar gewoon, de uitgever mag best wel eens gaan beseffen dat als hij wil dat schrijvers bij hem andere dan print rechten blijven wegtekenen, zij dan ook aantoonbaar de beste partij moeten zijn om die rechten te exploiteren. En dat is momenteel, afhankelijk van over welke uitgever we het hebben, niet altijd het geval.
Alleen: blijkbaar durft bijna niemand uit boekenland die positie innemen.
Waarom hoor je daar niemand uit het boekenvak over (wel mensen van buiten het vak overigens)? Is dat loyaliteit naar elkaar, angst om kwaad bloed te zetten? Het kan toch niet anders of er zijn mensen plannen aan het broeden. Ten minste, dat weet ik wel zeker ;-)
@ivo Niels (buiten het vak) en ik (in het vak) hebben het er wel over. Openbaar ook, op onze blogs, en met mensen die erover willen praten, dan wel als het onderwerp ter sprake komt.
Er spelen een aantal dingen. De belangrijkste is denk ik wel dat de boekenwereld een enorm traditionele wereld is. Zowel aan de kant van uitgevers als aan de kant van de handel. Alles, maar dan ook alles, aan vernieuwing is eng. E-mail is voor de boekhandel vaak nog te eng om te gebruiken... Ik bedoel maar.
Wat betreft de keuze voor de uitgever. Het is 'wachten' totdat er daadwerkelijk iemand komt die het helemaal anders doet. Dat gaat vast gebeuren, en dat zorgt vast voor opschudding. Aan de andere kant, mijn kant, is het aan uitgevers om toegevoegde waarde te bieden, blijven bieden, om je te onderscheiden van de steeds vaker opkomende nieuwe mogelijkheden en initiatieven. Je hebt geen uitgever meer nodig voor een boek, fysiek of digitaal. Dat is dus geen toegevoegde waarde meer, op zich. Aan de andere kant zijn er nog veel meer aspecten die komen kijken bij het totaalplaatje, en is het totaalplaatje van nu (of 1 jaar terug) anders dan het wellicht over 10 jaar is. Uitgeven is verhalen exploiteren. Uitgeven is zorgen dat het verhaal en de auteur op de best mogelijke manier in de wereld komen. Beste qua kwaliteit (zowel inhoudelijk, puntjes/komma's, maar ook qua selectie van je fonds), beste qua marktbenadering en exploitatievormen.
Doe je dit als uitgever niet, dan snap ik ook heel goed dat je wellicht denkt: ik ga het zelf doen.
Het gevaar van initiatieven zoals Leon de Winter, is dat hij een naam heeft. Als Pietje Puk dit doet, kijkt nog steeds niemand ernaar om. Tenzij het een Kyteman is. En dat kan natuurlijk gebeuren, maar daar kijken wij (als uitgever) goed naar. Als de wereld verandert, veranderen wij ook. Als er meer bronnen zijn, checken wij meer bronnen. Als de vraag verandert, veranderen wij ook.
Beantwoord dat een beetje je vraag?
Dat jij goed bezig bent op dat vlak, geloof ik graag. Maar je bent een uitzondering, he.
Het blijft me verbazen hoe moeilijk het is voor mensen binnen de sector om zich even uit zichzelf te verplaatsen en met open blik te kijken naar wat er aan de hand is. Men leunt op tradities.
Maar goed, dit gezegd zijnde - als ik vijftien jaar geleden de toekomst had kunnen voorspellen zat ik nu op mijn subtropisch eiland in de zee, boeken te schrijven.
ik ben zelf nog wel benieuwd naar het nieuwe initiatief van Sellaband zelf, ze gaan samenwerken met het Amsterdams Fonds voor de Kunsten: http://www.virtueelplatform.nl/2795
Mars Mertens van Sellaband gaf zelf aan dat ze hiervoor ook goed aan het kijken zijn naar het Amerikaanse Kickstarter http://www.kickstarter.com/
toevoeging: sluit me overigens aan bij je standpunt over de maakbaarheid van 'succes' in de laatste alinea.
Dank alleen voor de zeer inhoudelijke en sterke reacties. Ik zat even in de kroeg (voor werk ja), maar heb alles met veel genoegen gelezen (en 2 correcties in mijn in de haast getypte blogpost doorgevoerd ;-)
Ik wil ingaan op 1 punt van Ivo: iedereen in het boekenvak gaat bij het bedenken van nieuwe ideeën of in de e-book discussie steeds uit van de uitgever en zelden van de auteur. Ik geloof namelijk dat juist hier de toegevoegde waarde van iedere partij in de boekenwereld ligt (en heb dat ook vaker gezegd): zolang alle partijen waarde toevoegen aan de directe 1-op-1 relatie tussen auteur en lezer die nu razendsnel ontstaat, behouden ze bestaansrecht. Ik noem dat 'ogen op het balletje' houden: door de techniek kunnen auteur en lezer, muzikant en luisteraar, regisseur en kijker, Mona en puddingliefhebber elkaar de komende jaren rechtstreeks vinden, zonder tussenkomst van wie dan ook. Wil je daar aan bijdragen en aanspraak kunnen maken op enige inkomsten dan is de enige strategie om zonder voorbehoud en welke randvoorwaarden dan ook iets toevoegen aan díe relatie. Maker/kunstenaar, consument/fan en liefst allebei. De rest is onzin, overhead, verdwijnt of wordt hardhandig weggesneden. Hoe eerder, hoe beter. Gaat het niet vanzelf, dan doet de markt het straks voor je. En daar komt aanzienlijk meer bloed bij kijken!
Inderdaad een interessante discussie. De reacties hebben in dit geval een absolute meerwaarde op het artikel van Niels zelf.
Ik sluit me met name aan bij datgene wat Ivo Victoria en Niels inbrengen.
De nieuwe entertainment cultuur zal meer en meer bestaan uit een directe kunstenaar/publiek relatie.
Vanuit het publiek is hier ook meer en meer vraag naar.
Het is echter zo dat veel kunstenaars nog wel datgene willen bereiken wat de oude industrie heeft voorgebracht. Vaak naam en faam door MassMedia (Push) en traditionele retail en een fysieke drager.
En dat is waar Tenpages precies op inspeelt aangezien het crowdsourcen voor een uitgever en het fysieke boek in de winkel centraal staan.
In de nieuwe entertainment cultuur staan kunstenaar en publiek centraal en zal er een nieuw ecosysteem ontstaan waarbij de kunstenaar en of zijn zakelijke vertegenwoordiger (manager/agent) de keuze maakt welke partijen hij inschakelt om meer publiek te bereiken. Zowel aan de "Push" kant van de media waar uitgevers en platenmaatschappijen een sterk netwerk hebben als wel aan de " Pull" kant waar de nieuwe media moet inzetten.
Bij SellaBand hebben we er nu voor gekozen om niet meer die platenmaatschappij/uitgever te zijn, maar om ons puur te richten op het fan-funden an sich, met alle vrijheid van dien.
Het concept lijkt wel veel op ons al bestaande concept: BOOKaBOOK. We werken ook met voorfinanciering van boeken die nog gepubliceerd moeten worden. Het eerste boek hebben we in november vorig jaar uitgebracht.
Er zitten echter wel belangrijke verschillen. Wij geven de schrijver 20% royalties i.p.v. 10% bij Ten Pages en bij ons krijgen de aandeelhouders, bhalve eveneens 20% (als groep) het gepubliceerde boek thuis gestuurd. Een aandeel kost wel 15 europ ipv 5.
@bookabook,
leuk dat je reageert, en de concepten lijken inderdaad een beetje op elkaar! Ik denk dat wel een groot verschil is dat wij de boeken niet in eigen beheer uitgeven maar met bestaande partijen werken. Meer kans op succes misschien? Dat zal de tijd leren. Maar daarom dus ook een standaard GAU contract en reguliere royalty's voor de auteur.
Valentine van der Lande (initiatiefnemer TenPages.com)
Ik vind het hoe dan ook een leuk initiatief en doe er met veel plezier aan mee. Ik hoop dat ik het ga redden tot uitgave en zo niet dan kan ik altijd nog de traditionele weg bewandelen of voor uitgave in eigen beheer gaan.
Nogmaals dank iedereen voor jullie reacties. Ik zat een week in de sneeuw, vandaar nu pas reactie.
@Valentine: hoewel ik twijfels heb over de lange termijn slagingskansen van je initiatief (is het vervelend toeval dat Sellaband afgelopen week failliet ging...?), heb ik bewondering voor nieuwe initiatieven die proberen aan te sluiten bij de snel veranderende marktomstandigheden in de boekenbranche. Hulde daarvoor!
Ik denk dat je terecht opmerkt dat het feit dat TP aansluiting heeft gezocht bij sterke, bestaande marktpartijen de slagingskans vergroot. Laten we hopen dat het voldoende is en TP wél een nieuwe Arnon Grunberg opduikelt.
Je refereert verder aan 'standaard GAU contracten' en 'reguliere royalty's'. Een belangrijk punt dat ik in mijn blogpost maak en waar Ivo Victoria ook zijdelings aan refereert is dat bestaande partijen, nieuwe initiatieven en ideeën juist hun toegevoegde waarde kunnen bewijzen door af te wijken van die zogenaamde standaard. Ik ken de term 'GAU' niet, maar weet van een aantal debutanten dat contracten en royalty's voor (debuterende) auteurs min of meer vast liggen. Dit doet me sterk denken aan de zg. 'algemene voorwaarden' in platencontracten. Ook die moeten de suggestie wekken dat ze standaard zijn (en daarmee niet-onderhandelbaar), terwijl dat onzin is. In mijn optiek moeten ook uitgevers er de komende jaren aan geloven en hun contracten, overeenkomsten en samenwerkingen met auteurs op (zeer) korte termijn opnieuw bekijken, creatief en markt-conform vormgeven. 'Standaard' bestaat niet meer, persoonlijk, flexibel en aangepast aan de omstandigheden, wensen en eisen van de individuele auteur is/wordt de norm. Benieuwd wat jij hiervan denkt?
Niels, om terug te komen op je referentie richting het faillissement van SellaBand.
Het model van TenPages is zodanig anders dat het niet zomaar te vergelijken is (was..), alhoewel het succes ook afhankelijk zal zijn van de kwaliteit van de auteurs en het het aantal mensen dat mee investeert.
Ik denk dat het concept Ten Pages best zou kunnen werken als een niche markt. Het zal zeker niet de meest briljante boeken opleveren, maar kan die mensen die iets willen schrijven en het gepubliceerd krijgen, net het duwtje geven.
Dan maar alleen voor de vriendenkring, wat maakt het uit. En compromisloze kunstenaars en hun werk komen toch wel boven drijven.
Een reactie posten