26 november 2012

A&R-tegeltje (11)

Hier maken de meeste muzikanten en journalisten zich onterecht veel te druk over:
Echt, alles is al een keer gedaan, alleen niet door jou. Elke vorm van creativiteit begint met het naäpen van een ander, everything is a remix. Onze Vooruitgang is volledig gebaseerd op imitatie. Het eerste album van de Beatles bestond voor de helft uit covers, Elvis zong gospels die hij kende uit de kerk, Nirvana imiteerde The Pixies, Palio Superspeed Donkey doen de Arctic Monkeys na, Coldplay was in eerste instantie Radiohead. Radiohead light notabene, maar met Yellow en Trouble onder de arm. Om daarna terug te komen met In My Place. Daarna imiteerde iedereen Coldplay.

Vaak is iets bestaands een kwartslag draaien, 10% naar links of rechts ombuigen, voldoende. En dat geldt niet alleen voor muziek: LINDA. = Oprah. Het vertelt ook makkelijker door: 'Ja, onze helden en belangrijkste inspiratiebron zijn de Arctic Monkeys (zelfs voor mijn haar), maar wij komen uit Nederland en zijn 16'. Zolang 4-5 liedjes steengoed zijn en je iedereen van 19 naar huis speelt is dat voldoende.

Een vrij recente kettingimitatie noemde ik eerder: A Silent Express en White Lies doen Editors na die Interpol imiteren die het allemaal van Joy Division hadden. Als je doorzet en de kwaliteit streng in de gaten houdt is er niets aan de hand. Vroeger of later word je vanzelf jezelf.

De complete serie A&R-tegels lees je zo.

UPDATE: reactie Marco Raaphorst.

34 opmerkingen:

jelske zei

Thanks, deze had ik even nodig.

Yuri Landman zei

Mbt de journalistiek:
Het gaat om het werk, niet om het succes van het werk.
Het lijkt mij dat de journalistiek in kaart moet brengen wat kwalitatief/cultureel relevant is en niet hoe snel de HMH volliep bij een bepaalde band. Enkel leuk voor de manager, de boeker, de zaal en de band zelf.
Een goed artikel van een journalist hangt samen met een fatsoenlijke historische kennis (daar ontbreekt het nogal eens aan helaas) en het vermogen om te herkennen wat de bron is en wat de afgeleide.

Ik heb wat tegen de hedendaagse gematigde koers van de VPRO die zich daar naar mijn mening niet hard genoeg voor inzet, maar meedweilt met de mate van succes die bands hebben via DWDD, Lowlands, Pinkpop, Pitchfork, etc.. Prima koers voor de VARA, van de VPRO verwacht ik meer smoel.

Uitzondering Atze levert uitstekend werk af met artikelen over de muziekINDUSTRIE (BUMA en Muziekpaleis Utrecht bijv.). Die scherpe blik mis ik echter vrij continu bij de beoordeling van de muziekCULTUUR. (Roosmarijn aan Djurre die een TV-moment bij DWDD had: Je had een bijzonder instrument op televisie, wat was dat? Mosterd na de maaltijd, Mathijs had de scoop immers al.)

Mbt de artiest:
Het ligt eraan wat je ambitie is. Als je als een beurshandelaar een zo snel mogelijk succes nastreeft (extrinsieke motivatie), klopt dit. Ik heb niets tegen Guus Meeuwis of Nick en Simon in dat opzicht. Als je grootste ambitie is om iets nieuws te maken (intrinsieke motivatie), klopt dit niet.

Daarnaast is het zo dat intrinsieke vernieuwende kunst (en/of muziek) vaak duurzamer is (beroemd na je dood) dan extrinsiek gemotiveerd copy cat werk (wie luistert er nog naar de grunge band Bush?).
Velvet Underground verdiende tijdens hun bestaan geen geld. De rest van hun leven echter wel.

Ga je dus voor de snelle korte carriere (de meeste bands komen niet verder dan 2 fatsoenlijke albums en 5 jaar) of richt je je op een langere koers?

Beeldhouwers bouwen doorgaans in de eerste 10 jr een oeuvre op vanwege de hoge kosten en gaan daarna pas succes boeken. Een cartoonist gaat direct aan de slag in een krant en wordt er na een paar jaar uitgegooid, omdat de grappen te doorsnee worden (of waren;)).

Allebei is prima, zolang je het maar beseft of je in de fast food zit of niet.

Anoniem zei

technische prietpraat..

Etienne Stekelenburg zei

En uiteindelijk heeft iedereen het dus van J.S. Bach... De enige originele aan het begin van de schakel. :)

Yuri Landman zei

De Chinezen maakten ±3000 jaar eerder al prima muziek met zeer uitgewerkte toonsystemen. Bach is een typisch voorbeeld van White Male Dominance.

Freek Janssen zei

Overigens vindt A Silent Express zelf dat ze vooral op Duran Duran lijken. Ik denk eerder aan Joe Jackson, maar dat kan ook met de stem van de zanger te maken hebben.

Ik ben het met je eens dat het geen kwaad kan om de kunst ergens af te kijken en daarna je eigen sound te ontwikkelen, maar er zijn (imho) te veel Nederlandse artiesten die nooit fase 2 bereiken: denk aan The Sheer (Supergrass), Lola Kite (Vaccines), Gem (Strokes), Go Back To The Zoo (Mando Diao)...

Erwin Elling zei

Leuke tegel! In dit kader kan ik ook het boekje "Steal like an artist" van Austin Kleon aanraden. (Hij heeft ook een leuk video'tje op TED voor de meer visueel/auditief georiënteerden onder ons.)

RJ zei

“Niels Aalberts (…) vermijdt iedere schijn van objectiviteit”
Objectiveer dan ook niet! Iedere taalkundige verwijzing naar wat iets ‘is’, is een vorm van objectiveren. “Originaliteit is overschat” valt daarom ook als zodanig binnen de kaders van het objectiveren.
Het principe van objectiveren komt voort uit het centraal stellen van de mens als de waarheidsvinder, denk aan Descartes “Ik denk dus ik ben”. Deze “bevrijding” heeft de weg geopend voor de wetenschap. Wetenschap stelt dat alles geobjectiveerd dient te worden en omschreven moet worden in encyclopedia. En aangezien dit ‘alles’ een streven is, blijft de wetenschap voortdurend streven naar de ideale definitie betreffende dit alles. We noemen dit vooruitgang.. Een begrip dat Niels hier ook gebruikt, en volgens hem is dit “volledig gebaseerd op imitatie”. Wederom een objectivering. Vooruitgang wordt aangenomen en is op zich al een wetenschappelijke term en zonder dit verder uit te leggen maakt hij de volgende stap op grond van vooruitgang, dat het louter imitatie is (volledig noemt hij het). Dus alles komt voort uit alles, als een imitatie. Dit is een voortdurend streven en dit noemen we vooruitgang. Maar zelfs het ‘alles’ kan hij niet definiëren, maar hij generaliseert het even voor het gemak. ‘Alles’, zal deze post-modernist concluderen, is het wetenschappelijke streven, maar het ideaal zullen we nooit vinden. De volgende stap die hij maakt, is dat iedere mens dan maar zijn eigen waarheid moet hebben: Niels (…) nodigt anderen uit dat ook te doen.. etc. Hij nodigt dus iedereen individueel uit ook te objectiveren, en in dit geval betreffende zijn uitspraak dat originaliteit overschat is. En omdat alles daarmee relatief wordt en hij hierin heilig wil geloven, maken we de volgende stap, dat alles daarmee ook technisch, wetenschappelijk is. De muzikant reduceert hij tot onderzoeker en deze onderzoeker moet zich houden aan de wetenschappelijke, edoch relatieve wetten van de “vooruitgang” en eventueel zijn wetten aanpassen in onderzoek en in constructieve kennisvorming in gesprek met de andere “muzikant”. En natuurlijk wil Niels daar graag manager van zijn. Omdat er geen absolute waarheid bestaat, maar deze als object “alles” wel wordt genoemd, kan de manager de gelukszoekers, de slaven van het quasi-systeem van ‘alles’ als niet-kenbaar en relatief, managen en zijn onzin er overheen balken

RJ zei

Deel 2 (had teveel tekens)

Totaal geen zekerheidsgronden of wat dan ook geeft Niels, maar wederom weet hij wel absolute uitspraken te doen zoals “volledig gebaseerd”, “elke vorm -> naäpen” etc. Hij misbruikt de geschiedenis om zijn relatieve verhaal te bevestigen en kenbaar te maken voor de geesten van de onwetenden. Maar creëren is in wezen iets anders, daar gaat Niels de fout in. De mens creëert zijn tijd en zijn waarheid. De mens creëert de post-moderne tijd waarin het waarheid is dat er geen waarheid bestaat, net als dat hij de tijd hiervoor creëerde waarin de wetenschap de route naar waarheid zou vinden. Overeind blijft dat het de mens is die creëert. Zonder de mens geen cultuur van mensen, lijkt me evident… die wetenschappelijke vergelijking mag onthouden worden. De mens is in wezen dus een kunstenaar die nieuwe werelden creëert en inherent niet in herhaling valt! Dat post-modernisten zoals Baudrillard, Heidegger, Sloterdijk een nihilistische wereld schetsen waarin niets van waarde nog bestaat en waarin “alles” als objecten zogenaamd volgens de simpele mens al gedaan is, wil niet zeggen dat zij opdrachten geven aan de kunstenaars hoe te moeten handelen. Handelingsvrijheid is een heikel punt, maar groots denken Niels weet hier kortzichtig invulling aan te geven. Het is tergend dat dit soort types de grote post-moderne denkers kortzichtig interpreteren om vervolgens de muzikant als kunstenaar in te delen binnen zijn eigen bekende, platvloerse, paradigma van relatieve waarheid en “alles is al gedaan”.

Het mag duidelijk zijn, dat de creatieve mens zijn cultuur heeft gevormd en dat de cultuur vervolgens ook de slaafse mens is gaan vormen. De echte kunstenaar onttrekt zich als slaaf en neemt de taak op zich vormend te zijn! Dat dit niet te managen valt binnen de bestaande cultuur en dat managers er alles aan zullen doen de bestaande cultuur te waarborgen, zodat hun relatieve regels zolang als mogelijk als indoctrinatiemiddelen kunnen gelden voor de slaven, is prima, maar spreekt zichzelf ook tegen! Als alles relatief is, dan moeten we ook overal ruimte laten voor de kunst en de creatie en moeten we ZWIJGEN over wat dit dan precies is. Als dit voor iemand betekent dat hij “Originaliteit” niet moet overschatten, dat is het aan mij om hierover te zwijgen, omdat hij wel eens gelijk zou kunnen hebben.. wie weet. Ik word doodmoe van dit soort pessimistische gedefinieerd van de mens en de mens als kunstenaar/muzikant.

Hierbij mijn bijdrage.. succes ermee.

Unknown zei

Wat een onschuldige blogpost met 2-3 scherp geformuleerde meningen al niet vermag: een anonieme reactie die in 2 delen moet worden gepost, nauwelijks te volgen voor deze HBO-er.

Als ik het goed begrijp word ik van van alles verdacht, beticht en in 1 moeite door wordt door deze reaguurder verondersteld dat ik al deze (?) muzikanten en creatievelingen middels deze blogpost wil managen. Daarvoor zijn eenvoudiger methodes voor handen ('ja' reply'en op wat mails in mijn inbox bijv.), maar interessanter vind ik dat ik niemand in mijn omgeving ken die RJ heet. RJ kent mij gelukkig op z'n duimpje. Verrassend.

Wat je zegt: succes ermee!

RJ zei

Leuk he? Maar stel eens de juiste vragen. Wat wil je nu werkelijk weten als het gaat over kunst, creatie, muziek en de wereld, jouw "alles" dat je nergens formuleert.

Ik zal je helpen:
1. Wat is creativiteit?
2. Is creativiteit inherent aan de mens?
3. Wat is de verhouding tussen de creative mens en de externiteit waarin een transitie van cultuur naar cultuur, van paradigma naar paradigma, van metafysica naar metafysica, plaats lijkt te vinden?
4. Maakt de externe wereld de mens tot slaaf of maakt de mens de externe wereld?
5. Is het tewerkstellen van deze externe wereld een bepaling van slaven of kunstenaars?
6. Is een kunstenaar een slaaf? Kan een slaaf creëren om te verkopen? Verkoopt hij zijn creatie dan niet voordat hij begonnen is?
7. Is het managen van verkoopproducten niet per definitie een verkoop binnen een metafysica, binnen een waarheid?
8. Moet de kunstenaar zich hieraan conformeren? Moet hij zijn gedrag aanpassen aan de heersende maatstaven?

Ik kan nog wel eventjes doorgaan. Laten we tot op het bot jouw geponeerde stelling eens echt onder de loep nemen.

Ik wacht graag op je reactie!

RJ zei

Zo, ik heb je maar een vriend-request op facebook gestuurd, dan ben ik niet meer anoniem.. als dat iets is wat je wil weten.
Daarnaast is het jammer dat je op je facebook moet lachen, omdat ik een lang antwoord geef, terwijl je hier op jouw blog, stelt dat je juist het gesprek en de discussie wilt aangaan en dat je niet de schijn wilt ophouden 'objectief' te zijn (iets dat je letterlijk noemt bovenaan deze pagina).

Dus constructief denken graag!

Nogmaals: je bent een manager/music-manager.. binnen dat domein moet ik jouw blog plaatsen en vanuit dat domein klopt het, maar we moeten niet gaan denken, dat jouw uitspraken voor een breder kader enig recht van spreken heeft en je doet net alsof het dat wel is. Wellicht wil jij muziek verkopen en als verkoper en manager versta je wellicht de kunst om kunstenaars te misbruiken voor jouw eigen kunst: het verkopen. Daarmee verwordt de kunstenaar een gebruiksmiddel voor de manager die op zijn beurt zelf de kunstenaar wordt. Snap je dat?

Unknown zei

Even wat verwachtingen 'managen', Robert-Jan: deze serie en deze post hebben als doel niet meer dan te prikkelen (zie de rest van deze serie). Die missie lijkt geslaagd. Ik was en ben er niet op uit onder deze post een complete verhandeling over 'het wezen van creativiteit' tot op het bot te doen, met als groot risico dat ik veelal herhaal wat ik hier de afgelopen 4 jaar, verspreid over honderden posts, heb geschreven. Ik heb ook niet de illusie dat jij en ik daar uit komen samen.

Via het Startpunt van deze blog kom je langs de belangrijkste inhoudelijke posts, waaronder verschillende die ingaan op enkele van de vragen die je stelt en opmerkingen die je plaatst. Tezamen leggen ze ook duidelijk uit vanuit welk standpunt, welke intentie en op basis van welke ervaringen ik blog en schrijf. Het lijkt me goed dat je eerst daar rondsnuffelt en enkele van je antwoorden vindt; anders herhaal ik mijzelf slechts.

Tot slot distantieer ik me volledig van uitdrukkingen als 'slaaf' in deze discussie en zijn wij heel gauw uitgepraat als jij, zonder enige andere aanleiding dan deze wat scherp maar verder keurig geformuleerde blogpost, suggestieve opmerkingen plaatst als 'versta je wellicht de kunst om kunstenaars te misbruiken voor jouw eigen kunst'.

Yuri Landman zei

Hahaha! Ruzie:) RJ gebruikt veel woorden (ik heb MBO maar volg zijn taal wel als ik langzaam lees), maar het klopt wel. Vanuit het perspectief van verkoopbaarheid, klopt de tegel, vanuit het perspectief van de intrinsieke motivatie als schepper klopt het niet, maar is het enkel soms een relativerend troost als je te hoge eisen stelt voor je eigen oorspronkelijkheid.
Voor serieuze journalistiek gaat die troost niet op, die dient analyserend te zijn, geen hulpstuk van een promo-team. De journalistiek moet dus juist wel originaliteit van kopie scheiden en niet kitsch de lucht in prijzen.

RJ zei

Allereerst draag ik wel de illusie dat we altijd moeten streven om eruit te komen.. dit noemen we vooruitgang. Blijven hangen in "we agree to disagree" formuleert de stellingen, maar doet verder niets.
Verder is het vreemd, dat wanneer ik jouw blog moet lezen in het licht van alle andere honderden posts, dan wordt het nogal een verhaal en vrij ondoorzichtig voor mij. Het enige wat ik dan nog kan doen is, zwijgen of alles lezen. Dat is EXACT het punt wat ik wil maken. Wil jij tips geven aan de muzikant dan siert het vanuit de muzikant verschillende kanten in de breedte te bekijken of te zwijgen.
Ten derde begrijp ik dat je geen verhandelingen wil schrijven, maar in het luchtledige wil blijven, dit vind ik jammer. Ik nam de moeite en tijd om uitgebreid op je te reageren, omdat ik verwacht dat je hier echt ook op in wilt en kan gaan.
Vier: je distantieert je? dat is prima, maar laten we nu eens jouw woorden nog eens goed analyseren! Niks is origineel, alles is een kopie van iets wat daaraan vooraf ging. Dat is alles wat we nieuw noemen een optelsom van eerdere muziek bijvoorbeeld. Dan gebruik je (oke gebruiken ipv misbruiken) je verleden muziek om zelf tot een aftreksel (combinatie) van die muziek te komen. Iedereen gebruikt elkaar. Jij gebruikt jouw bands en je gebruikt de markt om jouw doelen te bereiken, maar ik vind het stuitend dat je zonder blozen zomaar de muzikant wil voorzien van 'advies', dat dus 1. in een breder licht van 100 eerdere posts gezien moet worden, 2. louter als doel heeft om een discussie op te drijven, zonder daar verder dieper op in te willen gaan...
en je conclusie is, dat het is geslaagd.

Wat ik nu interessant zou vinden is de vraag naar de verhouding tussen management, geld en commercie en de artistieke noodzaak om de wereld voor eeuwig te veranderen. Beide werelden hebben elkaar nodig en ik zal uitleggen waarom.
1. Zonder originaliteit en creativiteit krijg je inderdaad telkens hetzelfde en ga je bandjes als producten managen en is het de kunst van de manager om hier veel geld mee te verdienen. De markt idealiter is leeg en verandert niet en daar kun je de bands inderdaad voor gebruiken (ik noem dat misbruiken) en als deze stelling juist is, dan zijn wij allen slaven van een systeem, of beter gezegd in een systeem.
2. Of we zien de noodzaak van investeringen in nieuwe wegen, nieuwe gronden voor verdere ontwikkeling. Daarvoor is creativiteit nodig, anders bloedt de creativiteit en daarmee de muziek, dood. Om in lengte van jaren te blijven scoren, is lange termijn en artistieke noodzaak, noodzakelijk.

Dus: hier vinden we in mijn ogen een veel fundamenteler dilemma, die niet wordt opgelost door te prikkelen, maar door te analyseren. Het is niet mijn bedoeling om hier iets te willen winnen, maar ik wil de visie en het denken duidelijk krijgen voor mezelf in ieder geval.
(er kan me ook niet verweten worden, dat ik mijn deelname hier niet serieus neem).

RJ zei

En als ik onduidelijk ben, dan sta ik altijd open voor vragen. MBO, HBO, WO.. allemaal betrekkelijke niveau's, die interesseren me niets. Als ik niet word begrepen, dan ligt dat aan mij zelf.

Unknown zei

Laten we het om te beginnen simpel en iets overzichtelijker houden (je stapelt nogal wat vragen, meningen en opmerkingen nl.): wat is precies je belangrijkste vraag/punt, in 2-3 zinnen?

RJ zei

Het is ook onmogelijk om niet een breder perspectief te poneren.. je geeft zelf al aan dat we al jouw eerdere blogs moeten lezen, willen we jouw positie alleen al begrijpen.

Maar mijn fundamentele vraag gaf ik 2 posts terug:

"Wat ik nu interessant zou vinden is de vraag naar de verhouding tussen management, geld en commercie en de artistieke noodzaak om de wereld voor eeuwig te veranderen. Beide werelden hebben elkaar nodig en ik zal uitleggen waarom.
1. Zonder originaliteit en creativiteit krijg je inderdaad telkens hetzelfde en ga je bandjes als producten managen en is het de kunst van de manager om hier veel geld mee te verdienen. De markt idealiter is leeg en verandert niet en daar kun je de bands inderdaad voor gebruiken (ik noem dat misbruiken) en als deze stelling juist is, dan zijn wij allen slaven van een systeem, of beter gezegd in een systeem.
2. Of we zien de noodzaak van investeringen in nieuwe wegen, nieuwe gronden voor verdere ontwikkeling. Daarvoor is creativiteit nodig, anders bloedt de creativiteit en daarmee de muziek, dood. Om in lengte van jaren te blijven scoren, is lange termijn en artistieke noodzaak, noodzakelijk. "

Volgens jou moeten muzikanten zich niet druk maken om originaliteit, terwijl originaliteit voor mij noodzakelijk is! Ik denk dat jij niet kunt stellen dat dit geen noodzaak is, net als dat de muzikant niet kan stellen dat hij zonder de markt, nog enig bestaansrecht heeft. De grote vraag is hoe je beiden samenbrengt (en ja, originaliteit is wel belangrijk en niet alles is al een gemaakt).

Yuri Landman zei

Het euvel zit hem in deze formulering: 'Onze Vooruitgang is volledig gebaseerd op imitatie.'

M.i. vloeit vooruitgang niet zozeer voort uit 'imitaitie', maar vooral uit 'combinatie' (en in het fraaiste geval van twee zaken die onverenigbaar schenen te zijn).

Het woord imitatie roept een vervelend onoorspronkelijk gevoel op bij artiesten met primair een artistieke ambitie.

Ik interpreteer RJ's kritiek als kritiek vanuit iemand die primair hoopt op vooruitgang door combinatie en niet primair succes vanuit imitatie nastreeft.

Een intrinsieke vs extrinsieke motivatie dus. Daardoor kun je het woord 'is' dus niet gebruiken, enkel 'vind ik', maar dat komt niet heel overtuigend over. Managers praten dus in de 'is'-vorm, want dat levert meer op. Een kwestie van verschillend taalgebruik vanuit verschillende disciplines.

RJ zei

De mens vormt zijn wereld en dit doet hij telkens weer anders. Deze wereld bestaat uit het benoemen van objecten, oftewel: dit of dat "is" zo en zo.

Het is de mens, de vormende, creatieve mens, die telkens weer origineel is, in het benoemen van de (nieuw gevormde en oude) objecten. De mens kan zichzelf niet benoemen, omdat hij dan de plank altijd mis zal slaan.

Stel je voor dat alles wat jij denkt een huis is en binnen dat huis kun je alles omschrijven en benoemen, maar je kunt nooit dit denken overstijgen omdat je telkens weer dat denken nodig hebt. Je kunt niet denken dat je het denken moet overstijgen. Dus alles wat het denken zegt dat het denken "is", is onzin. Als de mens een denkend wezen is en objectiveren en het gesprek daarin centraal stelt, dan kunnen we nooit een zinvolle uitspraak doen wat de mens is en hoe de mens moet handelen.

Ik neem aan dat de creatieve mens ook geldt voor de muzikant. De muzikant net als de kunstenaar heeft als streven juist altijd mens te blijven en vormend te zijn.
De muzikant die dit niet is, is een slaaf van een systeem en heeft zijn vormende karakter opgegeven en legt zich neer bij iets waar hij denkt toch geen grip op te hebben.

Ik heb deze blog geïnterpreteerd als een oproep aan muzikanten zich bij voorbaat niet druk te maken over originaliteit en dat vind ik eenzijdig en niet bepaald getuigen van inzicht.. Het definieert een nog diepere spiraal en maakt creativiteit ondergeschikt en daarmee kapot.. vernieuwing wordt niks bijzonders en niets is nog van waarde.. ook al geloof je daarin, zekerheid biedt het niet... zwijg dan ook over hoe muzikanten zich zouden moeten bezighouden met "originaliteit".
De reden waarom ik zo fel reageer, is de cynische en belegen en vooral pessimistische toekomst die hier geschetst wordt voor de puurheid van creativiteit en daarmee originaliteit. Ik hoor al genoeg van dat soort pulp tegenwoordig en het is al ernstig genoeg dat de realiteit neigt naar een dergelijke situatie.. vererger het dan ook niet, maar draag bij aan het terugbrengen waar de creativiteit hoort, dat is niet bij de entrepreneurs (de revolutionaire bedrijfseigenaren zoals Steve Jobs etc.) maar bij de kunstenaars!

Zoals ik al eerder zei lijkt de kunst niet meer bij de kunstenaars te liggen, maar bij de festivalprogrammeurs, de dj's, de kunstverzamelaars etc. de bands, schilders etc. zijn slechts middelen en worden gebruikt door deze entrepreneurs.. deze kunstenaars. Doodzonde!

Unknown zei

Ha Robert-Jan, in 2-3 zinnen lukte echt niet...?

Graag maak ik een helder en duidelijk onderscheid op mijn blog: deze serie A&R-tegeltjes heeft, net als sommige andere posts en series, als doel om te prikkelen. Provoceren zo je wil. Vandaar de kortaffe, kort-door-de-bochte, ongenuanceerde en scherpe formulering die jou tegen de borst stuit.

Ik sta nog steeds achter het belangrijkste punt in deze post: voor mij staat het feit dat de meeste output en creativiteit voortbouwt op hetgeen vooraf ging niet haaks op creativiteit, originaliteit en oorspronkelijkheid in het algemeen. Soms zijn dat verschillende begrippen voor hetzelfde, vaker bestaan ze naast elkaar en sluiten elkaar niet uit. Prima.

Ook de 1-op-1 link die jij legt (als ik je goed begrijp) tussen management, marketing en mis-/gebruik van creativiteit, creatieve makers, artiesten en muzikanten zie ik niet zo zwart/wit. Die dingen gebeuren ja, maar het komt ook voor dat mensen met die achtergrond randvoorwaarden creëren voor makers en muzikanten waardoor ze het maximale uit hun creativiteit kunnen halen. Ik voel mijzelf en mijn manier van werken meer verwant met die laatste groep.

Mijn ervaring is dat talent en creativiteit vaak omgekeerd evenredig zijn aan talent voor boekhouden, een belegde boterham regelen voor langere tijd, organisatie en agendabeheer. Vervelende, maar vaak ook noodzakelijke zaken voor kunstenaars. Ik geloof dat ik daarbij kan helpen op een nette, verantwoorde manier, die creativiteit intact houdt en soms misschien zelfs wel een beetje stimuleert. En soms ook niet.

Ik meen dat je dat de afgelopen 4,5 jaar ook regelmatig hier kunt lezen. Gisteren alleen niet en dat was een heel bewust keus. Ook bloggen schuurt soms, net als echte kunst. Het is een mening, een dagkoers; ook deze blogpost ligt morgen onderin de kattenbak. Een visie of rode draad ontwaar je wellicht als je meerdere posts of mijn boek leest. Tenminste, dat beeld ik me in...

RJ zei

Ik ben het volledig eens met je laatste post en het typeert juist dat we het dus wel met elkaar eens kunnen worden.
Maar door jouw "uitlokking" van discussie poneerde je jouw stelling wel heel zwart/wit, dan kun je ook een dergelijke reactie verwachten.
Gelukkig zijn we het eens, dat jouw posts in een traditie staan van 4,5 jaar oudere posts en dat creativiteit zich niet beperkt tot muziek schrijven, boekhouden of bands managen en het is tamelijk naïef van kunstenaars dat ze denken zonder de vervelende zaken te kunnen.

Ik zal verder filosofische uitwerkingen achterwege laten, als het gaat om meningsvorming, een typisch iets van de democratie en zoals Captain Beefheart al zei dat muziek niet democratisch is maar de enige plek waar fascisme is toegestaan. Ik ben het daar tamelijk mee eens, maar laten we dat even liggen.

Ik heb nu geen tijd om je boek te lezen, ik ben zelf een aantal artikelen aan het schrijven en mijn grote streven is te schrijven over filosofie en popmuziek, een thema dat nauwelijks is behandeld en veelal louter nog vanuit de cliches wordt benaderd.

Wat ik wel interessant vind, is de volgende vraag.. wellicht zou je daar eens over kunnen schrijven.

Als popmuzikant kende je vroeger 1 duidelijke rol: het schrijven van muziek. De popmuziek was dan wellicht de eerste muziekstroming waar de commercie ook echt een plek kreeg, maar met de verdere uitwerking van e popmuziek als systeem met dogma's, is ook de muziek minder creatief geworden en zich meer gaan leven naar deze dogma's.

Deze dogma's bestaan bijvoorbeeld uit:
Management,
Recording
Mastering
Distributie
PR
Social Media
Publishing deals
Kledingvoorschriften
etc. etc.

De rol muzikant wordt steeds meer overgenomen door de rol artiest en deze rol als artiest houdt zoveel in, dat je eigenlijk als individu niet meer alles in eigen handen kunt houden. De systematisering van de popmuziek (iets wat gebeurt binnen ieder paradigma) zorgt voor een onderlinge afhankelijkheid.. we noemen dat samenwerking. Alle rollen samen vormen die ene artiest en die ene artiest bestaat dus eigenlijk op grond van verschillende mensen met verschillende rollen.

De grote vraag is of dit samenwerkingsverband bij kan dragen aan goede, creatieve muziek, want in mijn ogen net als Beefheart, is creativiteit niet iets dat je gezamenlijk doet, maar juist iets ondemocratisch.
Kan de muzikant nog gescheiden worden van de artiest.. is dit nog zo zwart/wit? Nee, denk ik, en jij waarschijnlijk ook. Hoe zorg je dan dat de creativiteit bewaard blijft?

Kun je praktisch, maar ook onbewust nog ongevangen blijven in het creatieve schrijfproces als de rollen Management,
Recording
Mastering
Distributie
PR
Social Media
Publishing deals
Kledingvoorschriften
etc. etc.

Invloed blijven hebben op de muzikant als artiest?
Ik denk dat dit niet kan en ik beschouw dit als een groot probleem voor originele muziek.

Unknown zei

Over (verlichte) dictatuur als meest ideale bestuursvorm in de kunsten gaan wij elkaar zeker vinden, RJ. Zie deze blogpost (over boeken schrijven en uitgeven) en deze, waar ik vergelijkbare vraagtekens zet bij crowdsourcing en polderen in de kunsten.

Dat kunstenaars en muzikanten van vele markten thuis moeten zijn, ben ik ook met je eens. Eveneens dat dat ten koste kan gaan van de kwaliteit, een gat waar managers, marketeers, PA's, platenmaatschappijen etc. in springen. Dat dat eigenlijk nooit anders is geweest in de recente pophistorie betoog ik hier.

We zijn het eens :-)

Unknown zei

Vergat ik in het kader van deze discussie toch bijna A&R-tegel 3, 4a en 4b: Democratie, doe(t) het nie en Dictatuur is minder duur :-)

Yuri Landman zei

Niels, het is toch eerder zo dat originaliteit niet onderschat mag worden, maar tevens een commerciele valkuil is, omdat er voor te oorspronkelijk werk vaak geen goede infrastructuur en/of in aanvang geen publiek is?

Daar ligt volgens mij het probleem. De 13 bands uit Our Band Could Be Your Lives hadden allen een armzalig bestaan in de jaren '80. Nu zijn het de boegbeelden van de DIY indie cultuur en worden ze voor gigantische bedragen geboekt op ATP, Primavera en aanverwant. Aan de kwaliteit ligt het dus niet. De vraag die mij vooral interesseert is, hoe je dat proces kunt versnellen. Ik deed er ook 15 jaar over, voordat het tij keerde.

Ik ben benieuwd wat eraan bij kan dragen dat duurzame producten (origineel werk is doorgaans duurzamer dan afgeleide kitsch) sneller opgepikt wordt.

Hoe krijg je een marginale duurzame markt omgebogen tot een gezondere markt in het heden?

Yuri Landman zei

in commercieel opzicht een valkuil is, bedoelde ik uiteraard.

Unknown zei

Tis een dooddoener, Yuri, maar ik denk dat het inherent aan vooruitstrevende creativiteit is dat die in veel gevallen 10-15 jaar voorop loopt, dan pas wordt begrepen en/of gewaardeerd (zie ook die pijnlijk precieze cartoon van afgelopen zondag) en substantiële inkomsten oplevert. In veel gevallen gebeurt dat laatste zelfs nóg weer jaren later (Sonic Youth) of als je dood bent (Kurt Cobain, Nick Drake). En in alle eerlijkheid denk ik dat dat proces nauwelijks te versnellen valt, hooguit een paar jaar door de snelheid en mogelijkheden van internet. Maar niet veel.

Yuri Landman zei

Maar dat is jezelf neerleggen bij het slechte.

Ik weet er wel een paar:)

- Een journalist met inzicht op de juiste plek (John Peel, Jaap Boots toen hij bij Radio 3 zat). Die ontbreekt in NL op het moment.
- Internet helpt (ik werk bijv. de laatste jaren expres zonder persaanvragen, omdat het te uitputtend is en desillusies oplevert)
- Een manager/boeker/label/festival die lef hebben en durft te investeren in het nieuwe ipv het makkelijke.
- Meer subsidies toekennen aan kortlopende losse projecten ipv structureel 20 jaar lang instituten bijvoeren, waardoor er een soort ambtenaarsluiheid ontstaat. (ik ken er wel een paar die ik een paar ton minder gun.)
- Ageren via colums/social media tegen kijkcijfer-terreur waar het aankomt op cultuurprogramering op radio & tv.
- Cultuurkraak onder bepaalde voorwaarden toestaan ipv verbieden.
- Ageren tegen megalomane prestigeplannen van gemeentes om van muziekzalen stadsjuweeltjes te maken die miljoenen kosten (Muziekgebouw Utrecht, Patronaat, Effenaar, Muz aan t IJ, etc.) waardoor er voor de artiest zelf minder budget is.

Het is inderdaad vaak roeien tegen de stroom in. Gelukkig ben ik inmiddels deels buiten bereik van de draaikolk:)

RJ zei

De popjournalistiek van tegenwoordig kan me gestolen worden.

Maar Niels ik moet toch echt heel flauw doen en mijn gelijk halen..

Je schrijft:
"ik denk dat het inherent aan vooruitstrevende creativiteit is dat die in veel gevallen 10-15 jaar voorop loopt, dan pas wordt begrepen en/of gewaardeerd (zie ook die pijnlijk precieze cartoon van afgelopen zondag) en substantiële inkomsten oplevert"

Dit klopt helemaal.
Maar als muzikanten zich niet druk moeten maken om originaliteit, dan zeg je toch dat je ervoor moet zorgen dat je niet over 10 jaar, maar nu wordt begrepen en dit begrijpen kan toch veelal door muziek te maken die nu bestaat en herkenbaar is en daarmee niet origineel.

Ik vind dat niet erg overigens, want men moet geld verdienen, maar dit geeft juist het dilemma aan. Als alles draait om het aansluiten van de wensen van mensen op dit moment, dan staan muzikanten als producenten alleen nog maar paraat om de mens te dienen met passende muziek ipv zelf vooruitstrevende originele muziek te maken die pas later wordt begrepen.

De tijd lijkt nu rijp, dat de snelheid van elkaar opvolgende hypes steeds sneller gaat en bijna niet meer houdbaar is om nog fatsoenlijk en in vrijheid als muzikant op te reageren, omdat je al niet meer hip bent op het moment dat je eindelijk je "meesterwerk" hebt geschreven.

De nadruk in zo'n snel veranderende wereld is om het vrije creeëren te vervangen door een nieuwe kunstvorm: het begrijpen van de markt en de samenleving zodanig dat de muziek hierop wordt aangepast. Dit is ook een kunst, maar geen muzikale kunst in mijn optiek.

Iedere indruk die men wekt om de muzikaliteit en creativiteit en originaliteit in te dammen en belachelijk te maken, dient dan ook in alle ernst bestreden te worden.. hoe grappig wellicht de discussie die uitgelokt wordt is bedoeld.

Yuri Landman zei

Dat is nogal een stekende opmerking tegen een atheïst uit Veenendaal;)

Met amen geef je aan dat tegenroeien schijnbaar een foute investering is. Ik ken echter wel voorbeelden (inclusief mezelf een klein beetje) die er juist succes mee werden. Fugazi, SY, VU, maar ook in NL Joop Visser bijvoorbeeld. Oftewel het advies dat je geeft, werkt maar voor een bepaalde groep, maar ook net zo goed niet voor een andere groep.

Een verschijnsel wat ik vooral negatief vind aan zelfstandige psychologen, coaches, out-of-the-box heidagen en managers. Je betaald namelijk vaak wel voor al het advies en de sturing, maar er zijn net zoveel gevallen bekend dat kunstenaars daar beter als dat er slechter van worden.
Ik dit geval niet en dat waardeer ik aan dit blog en onz dialoog.

Yuri Landman zei

RJ is hier heldere taal aan het typen:)

Dat is exact het euvel bij de scheve gedachte over het belang van originaliteit.

Penny stocking is een term uit de aandelenhandel. Blind inzetten op 100 kleintjes in de hoop dat er 1 gaat knallen als Facebook. Voor aandelen blijkt die aanpak niet te werken, voor cultuur echter wel. Kijk maar naar het succes van Factory, Mute, Touch & Go, etc..

Je hebt als artiest dus mensen om je heen nodig die originaliteit aanmoedingen/stimuleren en de lef hebben daarop in te zetten met hun bedrijf. Als een vorm van R&D via de imkomsten uit de grote artiesten. Dat verschijnsel is onbekend bij Universal, EMI, Sony. Geffen durfde dat wel bij SY en Nirvana en het resultaat was duidelijk.

ATP, Primavera Oog & Blik (stripboeken), Belmont en LGW? doen het ook op die manier.

Unknown zei

Dat gelijk gun ik je van harte, RJ :-)

Zoals ik in een eerdere reactie aangaf ga ik vrijwel geheel mee met zowel jouw visie als die van Yuri, getuige eerdere blogposts waar ik naar verwijs en een boel andere die ik niet noemde.

De bedoeling van deze blog en in het bijzonder deze post en deze serie is om te prikkelen. Dat betekent een deel van mijn mening soms wat overdreven uitvergroten, scherp(er) neerzetten en in een enkele geval zelfs mijzelf bewust tegenspreken of mijn eigen 'waarheden' doelbewust onderuit halen. Als je meerdere posts leest, zul je dat herkennen.

Ik heb een stellige mening, misschien zelfs wel een Idee of Visie, maar vind niets leukers en leerzamer dan het tegendeel zien, de uitzonderingen op die zelfopgelegde regels en waarheden.

Dat deze post staat voor iets waar jullie terecht tegen argumenteren, betekent niet dat ik het niet ook met jullie visie eens ben. Voor mij bestaan creativiteit, commercie, artistiek en commercieel succes met en soms naast elkaar (soms ook helemaal NIET) en heb iksoms ideeën hoe dat goed kan, hoe die dingen elkaar zelfs kunnen versterken.

Bij het bloggen houd ik vanaf dag #1 die 19-jarige gitarist voor ogen die de schuur van zijn ouderlijk huis verlaat (de oefenruimte van zijn band), met 2 goede songs onder z'n arm en denkt 'Wat nu?' Hij heeft niet de bagage, ervaring, visie, ideeën en helicopterview die voor bovenstaande discussie nodig is. Eén tegeltje met een knalharde 'waarheid', waar je in kunt meegaan of je heel bewust tegen kunt afzetten, werkt dan goed. Ik voorzie graag in die behoefte en hoop op zoveel mogelijk tegengeluiden :-)

Morgen weer een meer objectieve serie vol genuanceerde tips.

Wanneer ben je in Utrecht op LGW, Yuri?

Unknown zei

Ook: Geffen is een uitstekend voorbeeld van iemand die commercie, de drive en zoektocht naar succes uitstekend wist te koppelen aan artistieke vrijheid, creativiteit en het inspireren van 'zijn' artiesten. En dat bij/onder toch een 'groot' label. Zie ook Chris Blackwell, Daniel Miller en bij vlagen Richard Branson. Doorgaans zijn dat idd de kleinere labels (Mute, 4AD, Bella Union, WARP, Mo'Wax).

Yuri Landman zei

De discussie maakt de tegel interessant:)

Ik ben zat.middag bij Mini Who (kansloze herrie luisteren) en dan in de avond bij BEAK in de Helling en zondag ga ik naar de Fuzzwar op de Oude Gracht.

Ik wilde je al mailen om even af te spreken ergens. Ik stuur nog wel even een FB bericht incl 06 nr!

Ik heb overigens nog een paar mega-commerciele ideeen! Ik zal ze uitleggen.

groetjes,
Y.