Uit
de Volkskrant van vanmorgen [click to enlarge, met dank aan
Paul]:
Wat mij betreft de onthulling van de week. Schandalig, moet iets aan gedaan worden. En snel. Sinds mijn
Trijntje-post heb ik de smaak te pakken als onderzoeksjournalist (
check die statistieken), dus stak ik hier en daar mijn licht op. Wat blijkt? Directeur
Jan-Willem van Brüggenwirth ontving afgelopen jaar
€250.000 (een kwart miljoen!) aan inkomsten over het auteursrecht van jingles en bumpers die op Radio 538 worden uitgezonden. Muzikaal werk dat andere componisten en auteurs in opdracht maakten van zijn station (en vast niet met zo'n jaarsalaris...), maar waar ook Van Brüggenwirth jaarlijks voor bij Buma/Stemra aanklopt. Hij kreeg een deel van dit 'kadootje' van
Erik de Zwart, waarschijnlijk de bedenker van dit trucje. De Zwart heeft ook tientallen 'werken' op zijn naam staan bij Buma/Stemra en heeft deze, samen met zijn functie, overgedragen aan Van Brüggenwirth. Dit duidt erop dat hij het geld niet (volledig) in eigen zak steekt, maar dat 538 bij componisten en auteurs bedingt dat een deel van iedere compositie op naam van Van Brüggenwirth komt te staan om zo de inkomsten van het station te verhogen. Ik vermoed dat Van Brüggenwirth voor (en ik citeer) 'de extra administratie' en het spelen van 'doorgeefluik' een fijne 13e maand ontvangt van zijn broodheer. Volgens het Volkskrant-artikel eist
Ab Trik iets vergelijkbaars van componisten en auteurs die jingles maken voor Sky Radio.
Joris checkte Buma/Stemra's titelcatalogus en merkt op dat het 'slechts' om jingles, bedjes e.d. gaat. Geen complete songs of hits dus. Realiseer je dan dat Buma/Stemra uitbetaalt per seconde airplay en bereik van het station (dat legt songschrijver Marinus
hier uit). Menige bumper komt vaker voorbij dan de laatste hit van Jan Smit, Bløf of Ben Saunders. Maakt in 1 klap duidelijk waarom iedere plaat en ieder commercialblok op 538 en Sky wordt aan- én afgekondigd met zo'n lellebel: kassa voor Ab, Jan-Willem en hun werkgevers. Sky en 538 printen geld.
En waarom staan Ab en Jan-Willem in plaats van Sky en 538 ingeschreven bij Buma/Stemra? Bedrijven en rechtspersonen kunnen pas sinds kort en onder heel strikte voorwaarden als auteur of componist ingeschreven staan bij Buma/Stemra. Vandaar. En Jan-Willem, Ab, 538 en Sky hebben vast geen zin in pottekijkers...
De toon van
de Volkskrant suggereert enigszins dat Buma/Stemra iets aan deze nare praktijken kan doen. Dat is niet waar. Sterker nog, Buma/Stemra is door de overheid gemachtigd om de gelden die gemoeid zijn met auteursrechten te innen en verdelen om dit soort praktijken te voorkomen! Buma/Stemra betaalt uit op basis van de opgaven van componisten, auteurs en zenders (meer daarover in
deze serie) en gebruikt juist de kracht van het collectief om te voorkomen dat machtige opdrachtgevers componisten en auteurs onder druk zetten (
'Als je Jan-Willem niet als medeschrijver voor je jingle opgeeft, geven we de klus aan iemand anders'). Die opgaven stellen componisten, auteurs en zenders op, niet Buma/Stemra. De enige die in deze iets kan doen is de overheid. Terecht dus dat de VVD dit gesjoemel
'diefstal en moreel verwerpelijk' noemt en kamerleden Taverne en Schaart aan
de staatssecretaris van Veiligheid & Justitie en
de Minister van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie vandaag de volgende kamervragen stelden:
1. Heeft u kennis genomen van de Volkskrant-artikelen 'Radiobazen betaald voor liedjes’
en ‘Over de rug van de componist’?
2. Bent u met ons eens dat het niet wenselijk is dat commerciële radiostations muzikanten en componisten onder druk zetten een contract te ondertekenen waarin ze auteursrechten overdragen aan radiostations in ruil voor het draaien van hun muziek?
3. Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat werknemers van Sky Radio en 538 bij Buma/Stemra ingeschreven staan als (mede-)componist en zo geld ontvangen van muziek en teksten die zij niet zelf schreven?
4. Deelt u onze zorg dat hier sprake lijkt te zijn van misbruik van machtspositie en valsheid in geschrifte door radiostations. Zo ja, bent u bereid zo spoedig mogelijk onderzoek te doen naar strafbare feiten en zo nodig hier hard tegenop te treden?
5. Is het mogelijk het overdragen van auteursrechten aan radiostations, resp. andere niet bij de creatie betrokken personen, strafbaar te stellen?Niet misselijk.
Uit eigen ervaring weet ik dat ook bureaus die in opdracht van merken en reclamebureaus muziek voor commercials, films en soundtracks laten vervaardigen, zich schuldig maken aan vergelijkbare praktijken. Een muzikant schrijft en componeert een song in opdracht, maar deze wordt alleen gebruikt als 4 medewerkers van het desbetreffende bureau als mede-auteurs worden opgegeven bij Buma/Stemra. Resultaat: 80% van je inkomsten weg. Naast de overheid moeten ook componisten en auteurs zich roeren om een eind te maken aan dit soort kolder.
Wie staat als eerste op?
Ik houd de ontwikkelingen scherp in de gaten. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
History of Pop Quiz is een initiatief van 5 studenten die een reeks van 4 quizavonden in dB's organiseren. Van hippies en disco tot indie en dubstep, de hele popgeschiedenis komt aan bod. Met popprofessor Bert van de Kamp aan boord, prijzen en een live optreden is het een eigenzinnige, gezellige quizavond die je niet wilt missen. Dus raap een topteam van max. 3 personen bij elkaar en HOP overmorgen by voor de allereerste editie.
