Perfect Swans (door @gira1971)

De leukste Perfects zijn van bands die je niet kent. Omdat je anders een mening hebt over welk nummer er wél op had moeten staan en welke er juist gevoegelijk af gelaten had mogen worden. Ik kende Swans slechts van naam. Het is heftig. In your face. En vanavond om 21.30u op het podium van Tivoli tijdens LeGuessWho? 2010. Dus we zoomen in op 1 van de acts op dit geweldige festival (Perfect LeGuessWho? 2010 HIERRR). Enjoy!

HIERRR de download,
ook te beluisteren in Spotify.

Onder de tracklisting een prachtig verhaal van samensteller Jurgen:

"Swans are Dead is de titel van de laatste Swans-cd die verscheen in 1998. Veel explicieter kan een statement dat 'einde', 'schluss', 'basta!', 'Die Tur ist Zu!' aanduidt niet zijn. Hiermee leek een eind gekomen aan een veelkleurige carrière van een band die zich niet in hokjes liet stoppen. Dat laatste lijkt cliché maar wie de lijn der releases in de 16 jaar van bestaan heeft gevolgd, weet dat het in geval van Swans niet is overdreven. Bij de ontwikkeling die Swans doormaakte van no wave tot krautrock is het ontpoppen van Radiohead uit de grunge-lite tot de huidige elektronische indie-rock een kleine stap.

Mijn eigen Swans-geschiedenis begon in 1987 toen een oudere vriend van de middelbare school mij een TDK-bandje gaf met Children of God. “Net uitgekomen, als je van Dinosaur Jr. en The Young Gods houdt moet je dit maar eens luisteren”. Achteraf vreemd om Dinosaur en Swans in 1 adem te noemen maar voor ons was alles wat buiten de mainstream viel experimenteel en daar mocht alles onder vallen: van Foetus, Einstürzende Neubauten, Laibach, Test Department tot My Bloody Valentine, Sonic Youth en Throbbing Gristle. Ook wist ik toen nog niet dat The Young Gods zich hadden vernoemd naar een nummer van Swans (van de EP Raping A Slave) en dat opperzwaan Michael Gira over die fan-actie niet te spreken was. Gira vernoemde later zijn eigen label Young God Records – waarop het nieuwe Swans album is verschenen – naar datzelfde nummer.

Want ja, Swans is anno 2010 dus weer springlevend. Gira – man van grote woorden en grote letters, check de typografie van de oude Swans releases – is op zijn chocoladeletters teruggekomen en heeft het icoon nieuw leven ingeblazen. Hij wilde zich weer omringen met “luide rock” en heeft daarvoor originele gitarist Norman Westberg uit de mottenballen getrokken en een aantal muzikanten van Angels of Light, de wat meer op Americana leunende band die de tijd vulde tussen Swans’ verscheiden en nu. Geen echte reünie dus, maar omdat Gira altijd het gezicht en de songschrijver van de band is geweest doet niemand daar moeilijk over. De Yoko Ono van Swans – ex-vriendin Jarboe die in 1986 vrouwelijke vocalen en melodie het mannenbolwerk inbracht – nog het minst.

Ook geld speelt natuurlijk een rol. Swans is bij uitstek altijd een cultband geweest, geliefd onder plaatverkopers en journalisten, maar het grote publiek wilde er niet aan. Ik heb de doorgaans zeer cynische Gira 2 keer geïnterviewd midden jaren '90 en hij vertelde toen dat hij hoopte dat er wat geld van de tour over zou blijven om een nieuwe plaat op te nemen. Na 15 jaar hard werken nog steeds sappelen om rond te komen. De nieuwe plaat en tour zijn dan ook zijn manier om nog wat terug te krijgen van de geldstroom en de waardering die – zoals vaak – na het uit elkaar gaan van Swans pas goed op gang kwam. Gelijk heeft hij als hij daar nu een graantje van mee wil pikken. En zoals de eerste beelden van de Amerikaanse tour aantonen: hij maakt zich er niet met een Jantje van Leiden vanaf.

My Father Will Guide Me Up a Rope to the Sky is het eerste tastbare resultaat van de herleefde Swans. Een mix van de rauwe Americana van de Angels of Light en de monotonie van Swans. Een plaat wederom die in het oeuvre moeilijk te plaatsen is. Daarin is Gira wel constant.

Waarom deze Perfect Swans? De redenen zijn tweeledig. Ter versiering van het eerste optreden op Europese bodem, 24 oktober 2010 op het Supersonic Festival in Birmingham. In Nederland zijn de eerste optredens even daarna in Vera (23/11) en Tivoli (24/11). In april 2011 komen ze terug als hoofdact op 'mijn' Roadburn Festival. Dat maakt de cirkel rond. Daarnaast vragen vrienden van mij die weten van mijn Swans voorkeur (mijn nick is niet voor niks @gira1971 en een van mijn labels heet Burning World Records) vaak: “Waar moet ik nou beginnen bij die band?” Voortaan stuur ik ze dan gewoon de link naar deze pagina.

Ik heb gekozen voor een karakteristiek nummer per plaat. Dat maakt de keuze uit het gigantische oeuvre (ik schat zo rond de 20 uur muziek) wat gemakkelijker:

1. Pre-Swans band Circus Mort, de eerste EP en debuut-LP Filth sloten nog het best aan bij de no wave. Kort hakkend rauw. ‘Freak’ is van Filth (1982).
2. Rauwheid wordt ingeruild voor confrontatie en monotonie. Tekstueel vindt Gira zijn al even monotone vorm. Nothing Beats Them Like A Cop With A Club. ‘Cop’ van Cop (1984).
3. De ultieme Swans EP is Raping A Slave (1984). Kokende blubberende lavastromen van geluid waar Gira met getormenteerd oerschreeuwen bovenuit probeert te komen. Blauwdruk voor de moderne doom. Daarvan: ’Young God’.
4. Greed (1986) markeert het intreden van sirene Jarboe. Als muse voor Gira en achtergrondzangeres. Muzikaal nog uitgebeender, maar met eerste hint naar wat gaat komen. ‘Money is Flesh’.
5. Coward: “I’m a Coward, Stick your knife in me.” Thematisch is Gira zeer consequent. Onderwerpen als God, dood, sex, onderwerping staccato gedeclameerd, nu ook met iets cleanere productie. Van Holy Money (1986).
6. Children of God (1987) is het perfecte huwelijk tussen de monotone brute kracht van Swans’ verleden en de melodieuze toekomst. Ik heb ‘Sex, God, Sex’ opgenomen, mijn favoriete nummer van mijn favoriete plaat allertijden.
7. The Burning World (1989) is Gira’s meest betreurde plaat. De niet op het album opgenomen Joy Division-cover ’Love Will Tear Us Apart’ is een dieptepunt. Met door major label opgedrongen producer Bill Lasswell probeert Gira de Leonard Cohen in zichzelf te vinden. Wat achteraf gezien af en toe nog lukt ook: ‘God Damn The Sun’.
8. Op White Light From The Mouth Of Infinity (1991) hervindt Gira zichzelf, op zijn eigen label. De melodieën van The Burning World worden aangekleed met een warme donker psychedelische gloed. Daarin wordt de monotonie in brute kracht vertaald. ‘Better Than You’ is het langgerekte openingssalvo.
9. Love of Life (1992) bedient zich van hetzelfde idioom. Het is pas de tweede keer in zijn carrière dat Gira zichzelf – ook Greed en Holy Money klinken enigszins hetzelfde – niet opnieuw uitvindt. Misschien dat het allemaal wel net iets compacter is: ‘The Golden Boy That Was Swallowed By The Sea’.
10. En weer komt een periode uit het werk van Swans ten einde: The Great Annihilator (1994) is de laatste 'pop'-plaat. Ook wat sfeer betreft is dat te merken: The Great Annihilator is donkerder dan de twee voorgangers. ‘Killing For Company’.
11. Op Soundtracks For The Blind (1996) lijkt alles wat Gira door de jaren heen gemaakt heeft bij elkaar te komen. Hij maakt een collage van oud materiaal, gevonden geluiden, herbewerkingen van nummers en creëert zo een tussenvorm van musique concrète en krautrock. Moeilijk maar geestreinigend als je er eenmaal doorheen bent. ‘I Was A Prisoner In Your Skull’.
12. Swans Are Dead (1998) is eigenlijk een live album (voor een groot deel opgenomen in Paradiso) maar scheelt wat stijl betreft niet heel veel met Soundtracks For The Blind. Gira’s experimenteerdrift en dwang om te blijven vernieuwen zijn opnieuw sterk aanwezig. Af en toe met verbijsterend resultaat en soms ook tenenkrommend. ‘Final Sac’.
13. "This is not a reunion. It’s not some dumb-ass nostalgia act. It is not repeating the past.” Stevige statements is Gira nog altijd niet verleerd. En hij heeft gelijk. My Father Will Guide Me Up a Rope to the Sky (2010) is wederom niet te vergelijken met ouder materiaal. ‘Eden Prison’ heeft een uitgewerkt Angels of Light-geluid met een typisch repeterend Swans-einde.

Tweet