23 april 2012

De platenzaak die mijn leven veranderde (slot)

Vorige week rond deze tijd brak ik mijn hoofd over wat nu weer te bloggen (dat gaat niet altijd vanzelf...). Het werden 2 X 3 tips voor Record Store Day, een actuele maar ook ietwat gemakzuchtige post. Ach, die dagen zitten er soms ook bij... De link waarmee ik afsloot bracht Guuz op een idee en leidde uiteindelijk tot misschien wel de volstgeschreven week in EHPO's bestaan: 18 persoonlijke, leuke, soms zelfs ontroerende verhalen over De platenzaak die mijn leven veranderde, onder elkaar te lezen via http://bit.ly/RSDay. Getuige vele reacties op Twitter, Facebook en verschillende spontane inzendingen was ik niet de enige die genoot van de serie. Laat ik 'em zelf afsluiten:De bijdragen van verschillende andere schrijvers deden me beseffen dat niet een platenzaak mijn leven veranderde. Niet de mama-en-papa-winkel waar Atze zo ontroerend over schreef - die in mijn geval niet in Houten stond, maar middenin Winkelcentrum Kerkelanden en tevens een drogisterij was. Niet dat winkeltje op de hoek van de Gijsbrecht waar ik Lionel Richie's Running With The Night kocht, mijn eerste single. Niet de grotere zaak aan de overkant waar ik een paar jaar later voor 21 gulden mijn eerste lp aanschafte, Depeche Mode's Construction Time Again, als brugpieper bij elkaar gespaard door koffiebekers te rapen en voor een stuiver per stuk in te leveren bij de kantine.

Ja, het Comenius College liep decennia vooruit op Lowlands.

Nee, de winkel die mijn muziekleven ingrijpend verbeterde was Verlaine aan de Voorstraat in Utrecht. Geen platenzaak, maar een cd-uitleen die begin jaren '90 uitstekende zaken deed. De kleine 600 gulden studiefinanciering en ongeveer eenzelfde bedrag dat ik bijverdiende in een kledingzaak gingen op aan huur, eten, uitgaan en iedere maand zo'n 3 cd's. Die haalde ik op de dag dat de stufi werd bijgeschreven (hebben = hebben), afwisselend bij White Noise (inmiddels verdwenen) en Plato, na al die jaren nog steeds de fijnste platenzaak van Utrecht. Na enig wijfelen over de volgorde kocht ik de Top 3 van een fictief lijstje 'nog aan te schaffen cd's'. Dankzij het spellen van OOR, de muziekrecensies in de Volkskrant, Select, soms Vox, Mojo en de NME groeide dat lijstje echter vele malen sneller dan mijn inkomen. Verlaine bleek de oplossing: voor 2 gulden 50 leende je de nieuwste cd's voor 1 dag en tapete je ziek.Verlaine was feitelijk een commerciële variant van de muziekbibliotheek (die toen ook al bestond), maar door de hogere prijs, korte leentijd van slechts 1 dag, goede smaak en het aankoopbeleid van eigenaar Sylvo waren alle actuele cd's daar wél altijd voorradig.

Ja, Tim Kuik, ook 20 jaar geleden kon je met een groter aanbod en betere service uitstekend concurreren met (vrijwel) gratis.

In de laatste 2-3 jaar in mijn ouderlijk huis was mijn muzikale smaak van de Top 40, Wham! en Frankie Goes to Hollywood (nog altijd briljant geproduceerde controversiële pop) verschoven naar de Hothouse Flowers (luister Sweet Marie), Smiths en het debuutalbum van The Stone Roses. Toen ik halverwege 1991 van Hilversum naar Utrecht verhuisde, selecteerde ik studiegenoten en mijn vriendenkring op die gedeelde muzieksmaak. Nog steeds een prima manier om vrienden van vijanden te onderscheiden: laat mij Uw platenkast zien en ik zeg U wie U bent. Die vrienden, het rijtje tijdschriften dat ik opsomde, in combinatie met Verlaines voorraad zorgden ervoor dat ik mijn smaak en muziekcollectie maandelijks aanvulde met de nieuwe Smashing Pumpkins, Faith No More, Grant Lee Buffalo, R.E.M., Nirvana, Massive Attack, Urban Dance Squad, Spo Dee O Dee en werkelijk iedere A-, B- en zelfs C-artiest uit de toenmalige Britpop-hausse. Daar werd mijn smaak voor een belangrijk deel gevormd; nog altijd ruil ik zonder lang nadenken de complete Amerikaanse muziekhistorie in voor de Britse.

De cd-boekjes van nieuwe aanwinsten zaten bij Verlaine in een insteekmap die op de toonbank lag, de backcatalogus stond achterin de winkel. In de praktijk leende ik iedere maand plek 4 tot en met 10 van mijn lijstje 'nog aan te schaffen cd's', maar regelmatig ook oudere albums van artiesten die geroemd en als invloed genoemd werden in interviews met en recensies van Oasis, Belle & Sebastian en vele anderen. Op die manier ontstond bijvoorbeeld mijn nooit gedoofde liefde voor Nick Drake. Ik tapete alle cd's in 1 middag, luisterde ze in de weken daarna door en kocht regelmatig een maand later de beste platen alsnog, The Bends bijvoorbeeld.

Ja beste Tim, ook toen al maakte ik eerst een proefrit alvorens tot aanschaf over te gaan.

Uiteindelijk sneuvelde Verlaine toen het sneller, eenvoudiger en goedkoper werd om aan nieuwe muziek te komen via Napster. Tot die tijd leerde Sylvo mij veel nieuwe muziek kennen en legde samen met stapels tijdschriften de link naar alle pracht uit het verleden. Zo wees Verlaine mij uiteindelijk ook weer de weg naar de winkel, zoals vrienden, bekenden en onbekenden op Twitter en Spotify dat nu doen.

Twee platen in het bijzonder deden me besluiten dat Verlaine toen het verschil maakte: Portisheads Dummy (Roads!) en Ruby Vroom. In mijn herinnering draaide de eerste al overuren in Verlaine ruim voor alle drukte in de pers ontstond. Het debuut, meesterwerk en pièce de résistance van Soul Coughing heeft die waardering nooit echt of pas veel later gekregen, maar is voor mij het schoolvoorbeeld van een prachtplaat die ik niet had willen missen, maar nooit zelf uit het insteekmapje zou hebben getrokken. Dat deed Sylvo voor mij. En wie weet ik nu voor jou.

Tot zover deze serie. Dank aan alle schrijvers voor hun persoonlijke bijdragen en iedereen voor het enthousiasme, linken en doorsturen.

5 opmerkingen:

Belker zei

Verlaine was mijn wekelijkse vaste prik toen ik muziek mocht uitzoeken voor 't Hoogt, waar ik destijds achter de bar stond. Lekker een half uur langer grasduinen dan strikt noodzakelijk en tips van Sylvo tjekken. Veel Portishead in de wisselaar gestopt, Moon Safari ook. Daft Punk voor de zaterdagavonden. En ook inderdaad Soul Coughing, hoewel ik tot op de dag van vandaag een stille voorkeur voor Irresistible Bliss heb.
Tja, de 90s, ik ben toe aan een revival denk ik ;^)

Hans Vrijmoed zei

Mooi stukje Niels, maar over deze passage: "[...]nog altijd ruil ik zonder lang nadenken de complete Amerikaanse muziekhistorie in voor de Britse."

Daar zou ik in ieder geval het woord "complete" schrappen. Iets met Britse bands en hun invloeden. :)

Unknown zei

True uiteraard. Maar 'complete Amerikaanse releasehistorie' klinkt zo onsexy :-)

Marcel zei

Leuke artikelen over de favoriete platenzaken, al mis ik de Rotterdamse afvaardiging: het legendarische Haddock, de metalplatenzaak der metalplatenzaken.

En ook fijn, die waardering voor Soul Coughing. Een paar maanden geleden heb ik alle lp's maar weer uit de kast getrokken, en ik vind ze nog steeds leuk!

Unknown zei

Ik zeg: schrijf en post 'em, Marcel!