21 april 2012

De platenzaak die mijn leven veranderde (17)

@GijsbertKamer (popjournalist De @Volkskrant): 'Ik kan me geen leven zonder platenzaak voorstellen. Ja, ik weet het, klinkt dramatisch, maar in ieder geval zijn platenwinkels voor mij allesbepalend geweest. Ik schrijf dit in New York en herinner me de rondjes die ik hier 10 jaar geleden nog met zoveel plezier kon maken. Van Tower Records (4th&Broadway) via Other Music naar St. Marks Place, waar Kim’s Video zat en en nog wat winkels. Dan naar Virgin Megastore op Union Square. Heerlijk. Alleen Other Music is daarvan nog over. En hoewel ik zeer veel sympathie heb voor deze winkel, waar ze zich richten op elektronica, avantgarde en vooral muziek waar je behalve in The Wire en in de tweets van Peter Bruyn nooit iets over leest, is dit niet voldoende.

Ik sprak van de week met Bonnie Raitt, ze heeft een nieuw album uit dat hier op #6 is binnengekomen. Alleen, waar koop ik die plaat? Waar koop ik de nieuwe Madonna? In elektronica winkels, of op kleine afdelingen van de grote boekhandelketen (die het ook moeilijk heeft) Barnes & Noble zijn nog wel cd’s verkrijgbaar, maar wat ik hier mis zijn die grote mega-stores van weleer. Heerlijk, herrie op de achtergrond en maar verlekkerd gapen naar cd- en dvd- boxen en struinen door de bakken met ‘catalogue’ cd’s. Goed, vandaag is het
Record Store Day en dan ga ik hier op onderzoek uit, want er is nog wel meer, maar niet heel veel meer.Wanneer is die liefde voor platenzaken begonnen? Die is er altijd geweest, denk ik. Ik kan een verhaal houden over White Noise in Hilversum waar ik mei 1980 als 16-jarige werd gevraagd om te helpen, en eigenlijk nooit meer ben weggegaan. Goed, de winkel verdween, ik ging mee naar Utrecht waar nog een filiaal over was. Keerde weer terug naar Hilversum, waar in het White Noise pand inmiddels Platenhuis ’t Oor was gevestigd [daarover vertelde Bertram eerder], en besloot mijn loopbaan als platenverkoper in 2000 bij Boudisque.

Allemaal leuk, allemaal heel waardevol. Dit werk, deze winkels hebben mij voor een groot deel gemaakt tot wie ik ben. Maar het begon allemaal in 1973 bij De Roos in de Stationstraat in Hilversum. Ik weet niet meer wanneer ik er voor het eerst kwam, wel weet ik dat ik er vanaf 1973 in ieder geval een keer per week naar toe fietste, maar het kon ook iedere dag zijn. Op iedere donderdagochtend, vierde klas lagere school, keek ik uit naar de pauze. Snel naar huis, boterham eten en dan op de fiets de stad in (dat mocht toen nog gewoon alleen als 9-jarige). Op naar De Roos, waar dan net met de post (die kwam toen nog gewoon ’s ochtends) de nieuwe Top 40’s waren gearriveerd. Of zoals Lex Harding dat zo mooi zei, op het door mij gekoesterde Veronica:
‘het gedrukte exemplaar van Veronica’s Top 40.’ In 1973 was dat een mooie folder met behalve de Top 40 nog tal van andere lijstjes. Zag er prachtig uit. Maar het belangrijkste was altijd: wat zijn de verschuivingen? Hoe hoog staat mijn geliefde Sweet deze week? Zo, The Osmonds binnen op #13? Dat is hoog. Dolgelukkig verliet ik iedere week de winkel, de lijst zou me de hele week bezighouden.

Die Top 40 was het belangrijkste, maar ik genoot ook van de bakken met singletjes boven, bij de balie. Een barvormig geheel met van die halve telefoonhoorns waarmee je naar platen kon luisteren. Aan de wand rechts hingen bakken met nieuwe singletjes, waar ik altijd doorheen ging. Die hoesjes fascineerden me. Oh, als ik toch eens het geld had om zo’n singletje te kopen, droomde ik. Maar 4 gulden 95 was echt veel geld. Als ik wel eens met een vriendje binnenkwam durfde ik wel te vragen of ik er een mocht luisteren. Het betrof meestal een single die ik al goed kende, en waar ik ook voor wilde sparen, Block Buster van The Sweet bijvoorbeeld. Maar het plaatje voor me laten opzetten was toch echt anders. Ik de ene hoorn aan mijn oor, mijn schoolvriendje de andere.

Nog mooier was het toen ik een keer geld te besteden had, en een lp wilde kopen. Dat waren per definitie verzamelalbums als Alle 13 Goed want dan kon je voor 10 gulden veel hits krijgen. Iets duurder waren de toen net opduikende K-Tel compilaties, maar die hadden standaard 20 hits.

Bij De Roos hadden ze nog van die hokjes waar je op een bankje alleen of met z’n tweeën een hele plaat kon ondergaan. Was een plaatkant afgelopen dan gaf je, als ik het wel heb door een knopje in te drukken, aan de verkoper het signaal de plaat om te draaien. Na een uur of twee (ik wist dat ik iets ging kopen, en ook eigenlijk wel welke K-Tel of Arcade-plaat het zou worden, maar ik wilde er optimaal van genieten) verliet ik dan apetrots met een elpee in een papieren zak stevig vastgeklemd, de winkel.

Dat was gelukzaligheid.

En dan waren er nog de zomeruitverkopen. Singletjes die overgebleven waren, werden afgeprijsd naar 98 cent dan wel 1 gulden 49. Wat een weelde. All The Young Dudes van Mott The Hoople: 1,49; Marcella van The Beach Boys: 0,98. Prachtnummers, maar het voelde vreemd genoeg toch een beetje als tweede keus. Drie singles die ik eigenlijk wat minder vond, voor de prijs van een single die ik echt graag wilde hebben. Is dat wel verstandig?

Dat denk ik nog steeds. Ik begrijp niks van mensen die alleen maar uitverkoopbakken doorgaan om platen te kopen die ze ‘best aardig’ vinden, of boeken die ‘best interessant’ zijn. Zonde van je kostbare tijd om 2 best aardige romans te lezen als je voor dat geld ook een echt goede kunt kopen.

Singletjes, elpees: ik vond het heerlijk om ze aan te raken, ruiken, bekijken en bestuderen. Ik herinner me dat ik thuiskwam met
I’m Just A Singer In A Rock And Roll Band van The Moody Blues en met het hoesje (wit met foto, band liggend in het gras) in de hand de single maar bleef draaien. Treshold, stond er op het label. En maar kijken naar draaiende plaatje afgewisseld door blik op hoedje. Ik kon er wel in verdwijnen. In de muziek, maar ook in de verpakking. Het ultieme geluk lag binnen handbereik.

Hier is mijn liefde voor muziek en platen begonnen. Dat weet ik zeker. In De Roos op de Stationstraat in Hilversum. Maar ineens hadden ze op donderdag de Top 40 niet meer. Ze hadden vermoedelijk genoeg van de scholieren (want er waren meer van die idioten). Ik herinner me een keer dat de verkoopster, die mij toch al niet mocht, zei dat de post nog niet geweest was. Achter haar zag ik de grote gele enveloppe liggen, waar de ‘gedrukte exemplaren’ in moesten zitten. Ik durfde er geen opmerking over te maken.

Maar mijn dag was verpest.

Niet zo heel lang nadat ze gestopt waren met de Top 40 verdween de winkel, althans zo herinner ik het me.

Er kwamen andere winkels, mijn interesses verschoven, maar het gevoel van gelukzaligheid als ik een nieuwe plaat van een door mij bewonderde artiest mag vasthouden, en luisteren, heb ik daar aan de Stationstraat in Hilversum voor het eerst gekregen. En dat is nooit meer weggegaan.'


Prachtige nostalgie, Gijsbert. Dankjewel!

Zoals gezegd: vandaag is het Record Store Day, zo'n 200 optredens in 80 Nederlandse platenzaken, vele exclusieve aanbiedingen en releases. Mijn 2 X 3 tips en dit is de vangst van vandaag:The record shops that shaped our lives, een fraai artikel in The Guardian, bracht Guuz op het idee van een Nederlandse variant, deze hele week te lezen op EHPO. De complete serie is aan te klikken met tag Record Store Day.

1 opmerking:

Hans Vrijmoed zei

ah, dus jij had het enige Utrechtse exemplaar van die Lee Hazlewood gescoord. Gelukkig laat Plato er nog eentje overkomen van een andere winkel.