Hieronder een overzicht van inhoudelijke posts en series, inclusief toelichting. De voorbeelden in enkele blogposts zijn verouderd en niet alle links werken, maar achter de inhoud en visie sta ik nog steeds. Vragen, opmerkingen, discussie? @ehpo werkt nog steeds uitstekend!
Eén tip voor ik aftrap: series en posts met veel reacties zou ik zeker checken. Reaguurders op EHPO hadden vaak heel nuttige aanvullingen en ideeën. Lees je liever van papier dan van scherm, op het strand in plaats van een bureaustoel? Schaf dan mijn boek vol marketingtips aan. Die 2 tientjes verdien je terug met 1 verkochte cd of boek.
EHPO geeft advies
Hoe gebruik je blogs, Facebook, Twitter, YouTube, MySpace, Hyves, Spotify, Grooveshark en Last.fm effectief?
Bloggen is met afstand het krachtigste social medium, wie niet kan delen, kan ook niet vermenigvuldigen het credo van EHPO. Start vandaag nog!
In de 5-delige serie Klinkt als lichte ik heel praktisch en concreet het gebruik, nut en effect van verschillende online platforms toe (onderaan beginnen met lezen). Uitgangspunt daarbij is het muzikale hokje waar je muziek in past: dat komt er sowieso, dus kun je maar beter zélf verzinnen. Achtereenvolgens bespreek ik het gebruik van Last.fm, het inmiddels door mij verguisde MySpace (bah!) en Hyves (ook dood). Tot slot vat ik de concrete tips samen. Die gaan natuurlijk ook op voor gebruik op Facebook, Twitter en YouTube. Genoemde serie stamt uit 2008, in 2011 schreef ik een zeer uitgebreide update, een samenvatting en handige puntenlijst in de post Hoe vergroot je je fanbase en bereik?
De 4-delige serie Een tandje erbij van Fulco Polderman sluit op die eerste serie aan. Fulco toont het belang van je eigen website en beschrijft de functie van andere platforms. Andrew Dubber doet dat een paar jaar later ook. Hun filosofie onderschrijf ik volkomen: je eigen website is je hoofdkwartier, social media niet meer dan middelen om fans naar je hoofdkwartier te krijgen. Een jaar later schreef Josh een schitterende aanvulling. In 4 uitgebreide posts speurt hij naar het nut, gebruik, effect en de kosten van diverse online platforms, tools, widgets en applicaties voor muzikanten. Topserie!
Waarom het verstandig is die platforms, social media en applicaties in te zetten leg ik uit in Marketing 2.0 for dummies. Doe je dat niet, dan mis je kansen.
Dit alles staat ook in mijn boek, met bijna 90 *gratis* illustraties van 19 ontwerpers. Ter gelegenheid van het verschijnen daarvan organiseerde ik de EHPO Jongerendag, waar ik in diverse presentaties gedetailleerd liet zien hoe je alle genoemde platforms en je eigen website effectief inzet. Kijk en luister het allemaal terug of klik alle presentaties door op mijn Slideshare. Hoe ik mijn boek daarna eigenhandig naar de 4e druk markete en wat jij daar van opsteekt lees je in een uitgebreide 'making of', met talloze inzichtelijke links, ideeën en concrete voorbeelden.
Sinds het uitgeven van mijn boek ben ik zeer geïnteresseerd in de overeenkomsten en verschillen bij de digitalisering van de muziekindustrie en boekenwereld. Samen met een aantal andere schrijvers som ik die op in een 5-delige serie.
Begin 2009 ging ik driftig aan de slag met Twitter, wat mij betreft het leukste en meest effectieve platform, zeker in combinatie met een blog. Mijn #Liefde voor Twitter; een Top 10. Zie ook de indrukwekkende resultaten van The Gasoline Brothers, een lange, doorlopende serie vol concrete tips hoe internet en vooral Twitter effectief in te zetten. Het gebruik van Twitter leidt tot boeiende vragen over auteurs- en publicatierecht en prachtige discussies over BREIN's juridische strijd tegen internetaanbieders (want BREIN beschermt creatieven & makers, toch?). Op Keepstream en Storify houd ik interessante Twitterdiscussies bij. Geen zin in? Rot op met je Twitter, ik wil muziek maken!
Facebook is niet mijn grootste liefde en Bram vraagt zich begin 2013 af Is Facebook dood?
Lees hier hoe Spotify werkt (onderaan starten), concurrent Grooveshark, het succesvolle Nederlandse 22tracks en waarom Deezer beter is. Muzikant/journalist Hans Hulst is kritisch over Spotify, wat leidt tot 50 (!) sterke inhoudelijke reacties van EHPO-lezers over innovatie, de vooruitgang en de toekomst van (de) muziek(industrie). Ook reacties van lezers zijn vaak heel leerzaam en inzichtelijk.
Lees hier hoe Spotify werkt (onderaan starten), concurrent Grooveshark, het succesvolle Nederlandse 22tracks en waarom Deezer beter is. Muzikant/journalist Hans Hulst is kritisch over Spotify, wat leidt tot 50 (!) sterke inhoudelijke reacties van EHPO-lezers over innovatie, de vooruitgang en de toekomst van (de) muziek(industrie). Ook reacties van lezers zijn vaak heel leerzaam en inzichtelijk.
Platenmaatschappijen, Buma/Stemra, Sena, publishers & rechten
Over zin en onzin van platenmaatschappijen, labels, publishers en de muziekindustrie schrijf ik regelmatig. Allereerst platenmaatschappijen. In deze post benoem ik hun 4 voornaamste functies voor jou als muzikant, hier de verschillende soorten contracten en hier de zg. 360˚-deal. Een laatste cruciale tip met betrekking tot contracten hoor je in dit korte filmpje. In de 4-delige serie 180˚ anders licht ik de 4 functies van een platenmaatschappij nogmaals door en laat zien hoe en waarom je dat ook zelf kunt doen. Veel concreter wordt het niet!
Dan publishers. Zij verdienen hun geld met de exploitatie van (jouw?) rechten. Uit ervaring weet ik dat dat voor veel muzikanten heel ingewikkelde en abstracte materie is. In deze 8-delige serie leg ik zo helder mogelijk uit welke soorten rechten er zijn in relatie tot je muziek, wat BUMA, STEMRA, SENA en NORMA doen en waarom je wel/niet een overeenkomst met een publisher kunt aangaan. In het laatste deel vertellen Marinus van a balladeer en Michiel Flamman (Solo) om hoeveel inkomsten dat ongeveer gaat.
Publisher Lucas Slegtenhorst laat zien hoe je je muziek in een wereldwijd verkochte populaire game krijgt.
In dit artikel en de posts over BUMA's Fair Play-regeling komt duidelijk het spanningsveld naar voren tussen beheer van rechten en de mogelijkheden van internet. In een Open Brief aan SENA ook. Berichtgeving over het downloadverbod verzamel ik hier, over grondige herziening van het auteursrecht hier. Bepaal zelf waar jij staat. Dit is mijn visie, dit die van Mars Mertens.
In dit artikel en de posts over BUMA's Fair Play-regeling komt duidelijk het spanningsveld naar voren tussen beheer van rechten en de mogelijkheden van internet. In een Open Brief aan SENA ook. Berichtgeving over het downloadverbod verzamel ik hier, over grondige herziening van het auteursrecht hier. Bepaal zelf waar jij staat. Dit is mijn visie, dit die van Mars Mertens.
Muzikanten delen hun ervaringen, tips & trucs
Regelmatig terugkerend zijn posts en series waarin muzikanten en soms producers laten zien hoe zij de zaken aanpakken. Onder de noemer '[...] doet het zo' delen ze ervaringen, tips en trucs waar andere bands, muzikanten en producers van kunnen leren. Een overzicht:
- Van december 2007 tot april 2010 was ik verantwoordelijk voor het management van Kyteman en de marketing van Kyteman's Hiphop Orkest. Dat viel mooi samen met de start van deze blog. Als je op Kyteman in de rechterkolom klikt en onderaan begint met lezen, volg je feitelijk de complete zegetocht van begin tot eind. Het is de basis van de eerste helft van mijn boek (en dat leest een stuk gemakkelijker...).
- Prachtige 5-delige serie over achtergrond en basis van het succes van Caro Emerald, door producer/songschrijver David Schreurs. Op NLpop hoe het Caro en David daarna in Engeland verging.
- Only Seven Left (OSL) is een schoolvoorbeeld van de EHPO-filosofie. DIY-to-the-max, heel professioneel, met veel enthousiasme en doorzettingsvermogen uitgevoerd. De band geeft in bijna 20 afleveringen tips over promotie (strak!), het opnemen van je debuutalbum en specifiek drums (12-delige serie), sponsoring van kleding, instrumenten, de jacht op een boeker, nieuwe zanger en platenmaatschappij, het in de charts krijgen en houden van je single. Zeer inspirerend.
- OSL's drummer Bram financiert zijn solo-album middels crowdfunding. Met succes. Britse band Cornershop ook, evenals auteur Martijn Arets zijn boekvertaling.
- OSL's genre-genoten Destine over ambities, repeteren, optreden en management. Prachtige 4-delige serie, evenals de 4 delen die succesvol hardrocktrio Vanderbuyst schreef over ambitie, taakverdeling binnen de band, fans en hun complimenten, repeteren en bier drinken voor, tijdens en na shows. Aanrader!
- Silence is Sexy verzint keer op keer creatieve manieren om hun muziek op geheel eigen en effectieve wijze aan de man/vrouw te brengen met behulp van internet. Gitarist Pim produceerde o.a. The Medics en laat zien wat 'productie' nu precies inhoudt.
- Nogmaals: de indrukwekkende DIY-resultaten van The Gasoline Brothers mag je niet missen. Onderaan beginnen met lezen.
- a balladeer doet het zo.
- Producer Martijn Groeneveld (Mailmen Studio) geeft advies over het samenstellen van de ideale trackvolgorde van je CD.
- LPG, later ook over hun fraaie DIY+project DeSpeech
- GEM
- GRAM
- Het inmiddels ter ziele HSSLHFF
- Florida Snow
- Daniel Alexander
- Ilanois laat zien hoe je een internationale producer strikt.
- Go Back To The Zoo zat in een commercial van Nike en tekende daarna bij Universal. Uitstekend plan.
- Monstertux doet het zo.
- Stairs To Nowhere
- The Cosmic Carnival
- Het Belgische Amatorski laat omzetcijfers en %'s zien, landgenoten Palomine hebben een prachtig uitgewerkt idee.
- John Coffey: schitterende vormgeving en veel concrete tips over het gebruik van diverse platforms en online tools.
- Most Unpleasant Men
- Marco Borsato en Chef'Special/Kaiser Management deden allebei toffe acties met Hyves.
- Audiotransparent (sterk!)
- Briljant: iedereen kan bandlid worden van Jean Parlette
- Een aantal finalisten van De Grote Prijs van Nederland 2009
- Two Days Left
- Over hoe de aanhouder wint: Danny Vera
- Forsophie
- Percussionist Door Raeymaekers
- Noblesse combineert zang & dans en werkt met de producer van The Strokes.
- Navarone
- Metro Mortale (†) en No Ninja Am I (allebei met praktische tips over thuis opnemen)
- Ympressy
- Arthur Adam over zijn samenwerking met management- en marketingbureau JAMMM.
- Woost (†) over het overwinnen van je digi-fobie.
- DJ Tommi vergelijkt SoundCloud met Fairtilizer voor het uploaden van zijn tracks, mixen en het vinden van fans, andere DJ's en nieuwe muziek.
- Among This All
- Handsome Poets nemen een clip op en worden Serious Talent op 3FM, Diesel Disko nam ook een clip op en maakt instructiefoto's. Veel.
- Geert Veneklaas
- Kensington
- Trent Reznor
- Antillectual, de hardstwerkende en meestspelende band van Nederland?
- The Black Atlantic haalt het maximale uit gratis weggeven van hun muziek.
- Mooie serie van Krach
- Hiphop-producer Sendar
- Palloc vat de EHPO-filosofie wel heel mooi en bondig samen.
- The Tunes
- Yesterday's Men
- Novack
- Life's Electric
- Wat singer/songwriter Simon Keats zelf bereikt en even later in LA
- Roy Santiago neemt een clip op voor €0, Reinard voor €400, De Meisjes, Stefany June, Staton en Hit Me TV ook voor weinig.
- Hoe het jonge Hunting The Robot (bijna) alles zelf doet. Met klinkend resultaat!
- Fitz & the Tantrums
- Marten de Paepe covert Roy Orbison op verzoek van diens weduwe.
- Zonder album, hit of label 50-60 shows per jaar spelen? Memphis Maniacs doen het zo.
- Zonder elkaar te ontmoeten, uitsluitend via internet en 'in the cloud' van huiskameropname naar album? Sounds of the Outland en Harald Heukers doen het zo. Terry Bogus knipt en plakt zo.
- Outsider Jandek doet het (denk ik, ongeveer, misschien) zo: 100% niet des EHPO! :-)
- Wakey!Wakey! met hulp van Nederlandse fans, het Australische Set Sail ook.
- Zo houdt Sparrow Falls de 'buzz' vast na optredens in het buitenland
- Hit Me TV
- TenTemPiès bereiden zich voor op de Popronde
- Veel praktische en geldbesparende tips voor je cd-productie en promotie van Sidewalk
- April doet het zo: van een mislukte naar een geslaagde EP
- Singer/songwriter Rick Franssens
- The Sidekicks werven stemmen
- Rockers Tarball zetten een Facebook campagne op, rollen 'em uit en evalueren
- Terry Bogus
- Bruce Springsteen
- Trio Paceshifters support Therapy? en doet meer shows
- Pearl Jam - 100% voor de fans
- Snaarinstrumentbouwer Yuri Landman over het betaalbaar (vaak gratis) prepareren van je gitaar voor een bijzonder geluid
- Double G
- Meneer Produceer
- Close Up
- Singer/songwriter Emil Landman over schrijven, inspiratie, opnemen, huiskamerconcerten, zelf promoten en marketen
- De reiskostentour van Robbert Reus & Steven Engel
- Singer/Songwriter Simon Feenstra denkt als een ondernemer
- Garcia Goodbye doet creatief promotie met ballonnen
- De weg naar Colossa's tweede album
EHPO geeft advies
Het snelst en kortst door de bocht doe ik dat in de doorlopende serie A&R-tegels, mijn eigenwijs- en waarheden. Steeds 1 spreuk voor aan de wand (of onderin de kattenbak). Concrete tips over schrijven, opnemen, uitbrengen, marketen en promoten van muziek, vaak ook nuttig voor schrijvers, boeken, uitgevers, filmers en andere creatieve makers en ondernemers.
The Lendyls stellen goede vragen voor een beginnende band, EHPO antwoordt.
The Lendyls stellen goede vragen voor een beginnende band, EHPO antwoordt.
De Coverclub is een strak uitgevoerd idee dat effectief gebruik maakt van de mogelijkheden van internet en diverse platforms (met name YouTube). EHPO licht toe. KPN introduceerde met succes een intern social platform. Wat jij daarvan kunt leren.
In de serie Promo op EHPO doe je zó presenteren 7 bands en muzikanten zichzelf en hun muziek, waarna ik alle presentaties van uitgebreide feedback voorzie en tips geef. Zó moet het in elk geval niet. In een eerdere serie neem ik deelnemers aan de Grote Prijs van Nederland onder de loep en geef commentaar en tips over websites, andere platforms en social media. Dat doe ik soms ook in het echt of op TV.
Producer Martijn Groeneveld vertelt 10 Tips hoe je de Grote Prijs van Nederland wint, coach Buffi Duberman geeft gedetailleerd advies hoe je je Engelse uitspraak en songteksten verbetert. Rock Your English!
Maar het hoeft niet altijd functioneel en nuttig. Zo deel ik voor ieders plezier mijn Into The Great Wide Open- en Lowlands-tips met tientallen YouTube- en Spotify-links, in 2009, 2010, 2011 (vrijdag, zaterdag, zondag en de samenvatting + discussie) en 2012 (5 tips op vrijdag, zaterdag, zondag). De Open Dag op EHPO-serie was het vragenuurtje, waar ik inga op de volgende vragen:
- Waarom nog een CD uitbrengen? Niet liever eerst een EP of alleen een download?
- Wat levert het nu concreet op als je je site en alle andere platforms 100% voor elkaar hebt? Fans, inkomsten, bekendheid?
- Hoe ziet EHPO in de toekomst het auteursrecht geregeld (zo)?
- Volgens een trouwe lezer beweert EHPO dat artiesten geen genoegen moeten nemen met lage royalties. Maar wat als daar nu een voorschot tegenover staat waarmee een band of muzikant zijn album kan financieren?
EHPO heeft een mening
In mijn optiek zijn geloofwaardigheid en urgentie belangrijke eisen aan muziek en muzikanten in deze tijden. Hier staat wat ik daarmee bedoel, hier toegelicht met een aantal voorbeelden, hier en hier hoe je dat in passende marketing en promotie omzet, hier hoe je dat nóg effectiever doet en hier hoe je in zo'n geval met sponsoring omgaat. In verschillende posts ben ik op deze 2 begrippen terug gekomen, vaak over het ontbreken van geloofwaardigheid en urgentie, bijvoorbeeld bij Van Dik Hout, Marco Borsato, Kane, Kane en Kane.
EHPO verkondigt vaker en ongevraagd een mening: over de overeenkomsten tussen jouw muziek en Albert Heijns voetbalplaatjes en jouw muziek in plaats van zegeltjes bij Shell bijvoorbeeld. Of de nieuwe Beatles, Elvis, punk en house (verrassende uitslag!), waarom de Klant nu écht Koning is, wat uitgevers en de boekhandel kunnen leren van de muziekindustrie (maar dat niet doen, bevestigt ook de ex-directeur van EMI, evenmin als 14 grote Nederlandse schrijvers), waarom het zinloos is dat uitgevers BREIN inschakelen voor piraterijbestrijding, waarom ik niet geloof in het crowdsource uitgeef-initiatief Ten Pages en de dood van Do It Yourself.
#EHPOleaks
Ik houd me aanbevolen voor primeurtjes en sappig nieuws, ter lering ende vermaeck. Zo zocht ik met hulp van enkele bronnen uit hoe de deal in elkaar zit van Trijntje Oosterhuis en haar nieuwe CD gratis bij het AD, wat The Voice of Holland-winnaar Ben Saunders verdient aan optredens (maar vooral John de Mol, zijn manager, boeker en platenmaatschappij) en waarom de directeur van Radio 538 €250.000 ontvangt van componisten en auteurs. Schande.
The Long Tail
Er zijn verschillende theorieën en ideeën over het effect van internet op de verkoop van bijv. boeken, muziek en geluidsdragers. 'The Long Tail' is zo'n theorie. Hier een boeiend verhaal uit de eerste hand van muziekwinkel Concerto, later gevolgd door een 7-delige serie over het al dan niet bestaan van die Long Tail (onderaan beginnen met lezen). Daarin komen verschillende grote en kleine partijen aan het woord, inclusief enkele platenmaatschappijen en een paar heuse wetenschappers.
Radio, TV en voorprogramma's scoren, nuttige literatuur
Om als band, producer of muzikant verder te komen moet je vaak langs programmeurs van zalen, playlist-samenstellers en redactieleden van radio- en TV-programma's. Handig dus om uit hun mond te horen waar zij op letten bij het ontvangen, luisteren en beoordelen van jouw muziek. Hier iemand van 3FM aan het woord over het ontvangen van demo's, hier over de toekomst van radio. Zo ontstaat een hit (en nog een keer), opvallende ontwikkelingen op de playlist van 3FM die zendercoördinator Wilbert Mutsaers graag toelicht. Even later legt Mutsaers uit hoe en waarom streams mee gaan tellen in de Mega Top 50 en vertellen zanger Maurits van GEM, Marinus van a balladeer en de programmeurs van Tivoli, De Melkweg, WATT/Rotown en Noorderslag uit hoe je voorprogramma's regelt.
In de 3-delige Sinterklaas-serie stel ik een literatuurlijst op vol must-reads voor ambitieuze muzikanten. In de reacties laten lezers hun eigen tips achter. Hier nog een andere leerzame tip en een prachtig boek. Verder zet mijn broertje regelmatig de schaar in zijn krant voor boeiende knipsels.
(Illegaal) Downloaden
Ook een terugkerend onderwerp op EHPO. Check bijvoorbeeld de samenvatting van het vonnis in de Pirate Bay rechtszaak en mijn presentatie op Het Grote Downloaddebat (ik gebruik daarbij deze powerpointpresentatie):
Boeiender, genuanceerder en nóg inhoudelijker zijn de uitgebreide discussies die regelmatige bezoekers van dit blog en ik met Anton voeren over muziek gratis 'weggeven'. Lezen, dan weet u precies waar ik sta.
Bandcamp
EHPO is groot fan van Bandcamp. Vrijwel alle posts met dat label zijn dan ook de moeite van het lezen waard, maar begin hier.
Muziek
Ik zou het bijna vergeten: naast al deze nuttige info staat er iedere week ook veel vermaak en diverse compilaties op EHPO. Alle vertier heeft het label leuk, alle compilaties zijn te vinden onder het label Perfect, bijvoorbeeld de jaaroverzichten Perfect 20//08, 20//09, 20//10, 20//11 en 20//12. Oudere download-links werken niet meer, gelukkig streamt Perfects.nl altijd! Op vrijdag is de langstlopende EHPO-serie Wilde Ideeën & Nieuwe Muziek vaste prik: een soort knipselkrant met het belangrijkste online nieuws en de leuke muzikale voorvallen van afgelopen week.
Tot slot waarom ik EHPO startte en wat het me bracht. En het einde van EHPO? Dat is Trent Reznors schuld. Bedankt!
Boeken/cds uitgeven, distribueren en verkopen is geen creatieve bezigheid (marketing wel). De neergang treft vooral de infrastructuur en de secundaire klasse, niet de artistieke klasse zelf. En er is een wezenlijk verschil tussen een onafhankelijk kunstenaar en een webdesigner. Beiden creatief, maar het heeft niets met elkaar te maken.
Kunstenaars, schrijvers, striptekenaars en muzikanten verdienen en verdienden in de hoofdmoot sowieso geen geld. Een handjevol uitzonderingen daargelaten, maar dan praat je over 5%. Lees de Pop wat levert het op-.pdf maar eens.
De crisis treft vooral mensen die een vaste baan verliezen en/of huizenbezitters die noodgedwongen moeten verkopen vanwege die verloren baan of een scheiding of een andere reden. Kunstenaars bezitten doorgaans geen koophuis, verliezen geen baan. Die verliezen al 20 jaar continu baantjes en opdrachten. Dat is de norm met zo'n beroep. Het was in 2004 niet beter dan in 2013 voor die klasse. Andersom zelfs. Als er geen banen zijn, is de kans groter dat je langer werkloos bent en heb je meer tijd om je te richten op je artistieke ambitie. Het komt de kunstenaar dus juist goed uit dat hij niet hoeft te werken en een uitkering ontvangt. Gitaar spelen, tekenen, schrijven zijn namelijk erg goedkope en een uitstekende tijdsvullers.
De creatieven zijn wel de pineut. Uitgevers krimpen hun fondsen in. Minder schrijvers en commerciëler product is nu de norm. Kranten gooien er horden journalisten uit. Woordprijzen gaan omlaag, een krant als NRC drukt tegenwoordig expres meer wit af (kost minder), serieuze buitenlandjournalistiek kalft af (omdat er geen budget meer voor is), en fotografen krijgen minder betaald voor hun werk.
De omzetdalingen in de muziek - ja, ook de geldstromen richting muzikanten - lijken me eveneens een gegeven.
Je hebt gelijk over de kleine bovenlaag. Dat is altijd zo geweest. Die bovenlaag is echter nu ook aan het afkalven. De hele cultuur ligt onder vuur.
De afkalving wordt niet gecompenseerd. Niet financieel en zeker inhoudelijk niet. Ook niet door de handige jongens die creatief inspelen op de nieuwe realiteit. Het aanbod van uitgevers verschraalt en dat kun je ook van de journalistiek zeggen. Met een blog of een aantal tweets vervang je een journalist die drie weken in Syrië aan het werk is geweest niet.
Het zal ongetwijfeld allemaal passen in een maatschappij die vereconomiseert en waarin gemak en goedkoop (gestut door technologische mogelijkheden) leading zijn, maar steeds toegeven aan de wens van gemakkelijk is uiteindelijk de dood in de pot.
Je geeft je kind ook niet iedere dag frikadellen en dropsleutels, omdat hij/zij dat nu eenmaal wil.
Er zullen altijd slimme jongens zijn die uit een optimistisch verhaal en de illusie van 'nu wordt alles beter' wat rendement kunnen peuren - de Rob Wijnbergs en Alexander Klöppings - maar laten we de onderliggende realiteiten niet uit het oog verliezen.
Omzetdaling in muziek? Je loopt achter. Dat gaat over omzetdaling in opgenomen muziek. De festival-cultuur is booming business. Begin jaren '90 had je Pinkpop, Lowlands, Parkpop en een handjevol kleinere festivals. Nu zijn het er honderden. Daarnaast is het via internet nu mogelijk om onafhankelijk internationaal te operen. Dat was voor 2000 niet mogelijk, omdat alles per telefoon en brief afgesproken moest worden. De negatieve berichtgeving over dalende markt komt vanuit de platenlabelbranche, maar de artiest verdient aan royalties ±8% van dat bedrag. Tel daar het bovenstaande verhaal bij op en je komt er al snel op uit dat 2013 voor de artiest lucratiever is dan 1995. Niet voor de 5% Mariah Careys, wel voor de kleinere artiesten.
De bovenlaag kalft mogelijk af. Voor de midden- en onderlaag maakt het geen barst uit of is 2013 beter dan vroeger, zie hierboven i.v.m. communicatievoordelen anno nu.
Voor de journalistiek is het inderdaad mogelijk een ander verhaal. Maar om dat nu als norm te stellen voor een algemene creatieve sector is wat krap. Hoe zit het bijvoorbeeld met design-cultuur? App-ontwikkelaars? Mode? Uitvinders van gebruiksvoorwerpen? Die segmenten blijft totaal onbenoemd in het artikel. Gaat het daar ook slecht mee? En hoe slecht dan t.o.v. 1995?
Ik lees geen realiteit (feiten en getallen) in je reactie.
Enkel doemdenkerij :)
Als we het over creativiteit hebben lijkt het schrijven en opnemen van muziek me creatiever (en veel belangrijker) dan het uitvoeren. Die boom in het live spelen zie ik ook niet zo. Subsidies die wegvallen, podia die worden opgedoekt; zo'n vrolijke boel is het in die muziek niet. De gages voor live spelen (los van de festivals) waren in vergelijking met andere eerbare beroepen al grappenmakerij.
Wordt er tegenwoordig echt meer omgezet in live (en door muzikanten verdiend) dan 20 jaar terug? Welk rapport kan ik daar op naslaan?
De enige trend die past bij het beeld dat je schetst is de opkomst van dj's. Die trekken veel publiek en kunnen (de toplaag) hun brood goed smeren. Maar met alle respect...
Wat schrijvers betreft: ik beweer niet dat elke schrijver puur van zijn boeken kan leven. Vele journalisten (broodschrijvers) zien de lange baan (het boek) als een artistieke outlet, die best wat minder mag verdienen. Ik zie verschraling ook niet alleen als iets financieels, ik vind het maatschappelijk een groter probleem dat over de hele linie culturele informatie afkalft, wordt verplat, of domweg geschrapt. Er is natuurlijk wel een dwarsverband. Waar het geld wegtrekt vertrekt ook veel talent.
Cultuur en doortimmerde (niet snelle) informatie raken in de knel. Je ziet het aan zaken als dat Radio 1 minder nieuws en meer muziek brengt en dat een cultureel programma als De Avonden naar de nacht wordt verschoven. Als je oplet zie je de voorbeelden overal.
Het zijn symptomen van een maatschappij die steeds verder vereconomiseert. De technologie faciliteert en versnelt dat proces. Het idee dat de vraag (prijs/gemak) van consumenten per definitie zaligmakend is, is een van de grootste misvattingen van deze tijd. Sommige verrijkende zaken zijn niet gemakkelijk en vergen een klein beetje moeite, maar de pay-off is ernaar. Dat idee raken we kwijt. Is immers elitair. Anti-intellectualisme (zie Rutte) ligt tegenwoordig veel lekkerder.
Dit is een beweging die op langere termijn ergens naartoe gaat. Nu een stap terug zetten en kijken of we eigenlijk naar dat punt op de horizon willen is geen doemdenkerij maar verstandig. Het probleem zit hem juist in al die mensen die (soms enthousiast) meedeinen op de golven en verder geen vragen stellen. Helaas deint de politieke kaste (volgers van de vermeende publieke opinies; in feite ook vraagvervullers, geen leiders) rustig mee.
Wie durft er nog te opereren vanuit een lange termijn visie die niet smaakt naar suikergoed?
Ik werkte voor 2006 in de stripboekenbranche en was tevens muzikant. Dezelfde onderbetaalde ellende als waar jij nu kennelijk in zit, omdat het hoofdinkomen (journalistiek en in mijn geval vormgeving in de stripbranche) slinkende markten zijn. Bij de strips is die slinking al begin jaren '90 ingezet. Voor de tekenaars is er echter rond 1998 wel e.e.a. veranderd door de komst van werkbeurzen voor graphic novels. Een verbetering na '98 dus dan ervoor, waarin het voor de auteur onmogelijk was om met een literaire Nederlandse strip geld te verdienen.
De reden dat mijn grafische werk zo slecht liep, was omdat de uitgevers vanaf 1995 10 jaar lang om de zoveel tijd hun uitgavenstroom plat moesten leggen tot er weer geld loskwam uit voorraadslinking. Een oneindig traject waardoor ik als vormgever vaak tijdelijk zonder werk zat. Gelukkig heb ik dat achter me gelaten en werk ik nu als instrumentenbouwer. Maar ik wil met deze anekdote aangeven dat ik zeer bekend ben met crisis en de financiële ellende van slinkende markten. Zenuwslopend als het je niet lukt om daar op tijd uit te stappen. Mijn crisis zat alleen in de periode 2000-2006, i.t.t. de rest van Nederland die toen in de lift zat.
Dat opnemen en schrijven van muziek creatiever is dan uitvoeren is een subjectieve interpretatie. Dat is zoiets zeggen als dat de tekstschrijver belangrijker is dan de acteur. Poneer die stelling eens op een acteeropleiding zou ik zeggen. Daarnaast vind ik mijn eigen muziek bijvoorbeeld opgenomen weinig boeiend, omdat zang ontbreekt en vooral een live-happening vanwege zijn verschijningsvorm (ik drum o.a. op 20 meter lange snaren). Kwestie van interpretatie dus en vooral een reden om eens na te denken waarom je opgenomen muziek creatiever vindt dat presentatie. Misschien ligt daar je valkuil, omdat opgenomen muziek in financieel opzicht vrijwel waardeloos is geworden. Vervelend, maar dat is de realiteit.
Er wordt tegenwoordig meer omgezet in live-muziek. De gages die Primavera en ATP geven zijn ongezien bijvoorbeeld. Er is een explosie aan festivals t.o.v. voor 2000. Ik heb daar geen rapport over, maar mijn geheugen kan geen Into The Great Wide Open, Best Kept Secret, LeGuessWho, Incubate, State-X, Crossing Border, Motel Mozaïque, STRP, De Affaire of Eurosonic opsommen uit de jaren '80 en '90. Ik kom niet verder dan Paradiso's Tegentonen zo uit mijn hoofd. Maar als jij een lijstje van verdwenen festivals weet, hoor ik het graag. En dat is enkel Nederland. De trend is in heel Europe ontstaan ± een paar jaar na ATP en Primavera.
De DJ cultuur is al gaande vanaf begin jaren '90 en toen verdienden ze al veel geld. Andere business en ze hadden het voordeel dat de computer hun instrument was en gigantische evolueerde. In een groeimarkt verdien je makkelijker geld. Dat is hun geluk geweest. De gitarist staat nog steeds te klooien op een apparaat dat in 1960 al zo goed als uitontwikkeld was. Je moet wel erg star zijn om te geloven dat daar nog iets creatiefs uit te halen valt. Dat is enkel Sonic Youth gelukt, omdat ze slim genoeg waren om die apparaten om te bouwen. Op een andere manier was het niet mogelijk om er iets unieks mee te doen. Nirvana werd groot door het unieke zangtalent, niet door de gitaar. Waarmee ik niet wil zeggen dat je geen leuke muziek kunt maken op gitaar. Het is alleen niet zo heel creatief anno 2013 en doorgaans scoor je in zo'n geval enkel nog met commerciele derivaten. De onderzoekende artiest verdient ook niets als die met olieverf aan de gang gaat. Photoshop levert meer op tegenwoordig. M.a.w. je werkt dus met een verouderd medium en dat resulteert in armoe, tenzij je entertainment maakt i.p.v. kunst.
De indie-markt is sterk geprofessionaliseerd t.o.v. de jaren 80/90. Lees Our Band Could Be Your Live en je ziet dat er geen infrastructuur was in die tijd voor onafhankelijke muziek. Pitchfork heeft daarin een enorme impact voor de VS indie-markt en bepaalt nu de norm wat hot is, niet EMI, SONY of Rolling Stone.
'Waar het geld wegtrekt, vertrekt ook het talent.'
Daar ben ik het volkomen mee eens. Voordat ik vormgever was, publiceerde ik 2 stripboeken en ontving voor nummer 2 een prijs. Ik verkocht ± 800 exemplaren, wat in de literaire stripniche destijds ± 2x zoveel was als andere titels. Een succes dus, maar het leverde me een paar duizend gulden op voor een jaar werk. Daar raakte ik gedesillusioneerd door, een paar jaar later idem dito met musiceren in Zoppo. Het zorgde ervoor dat mijn focus verschoof naar andere vormen en ik kwam uit op instrumentenbouw wat wel lucratief bleek te zijn. Ik heb geluk gehad. Maar of het geluk is, betwijfel ik ergens. Het was mijn derde autonoom artistieke carrière. Als ook die was gestrand zat ik nu waarschijnlijk op carrière nummer vier.
VPRO Radio verschraalt. Dat ben ik met je eens. Daarentegen is er tegenwoordig YouTube/Spotify wat het nut van uitgezonden muziek doet afnemen. Je hoeft niet langer naar de radio te luisteren om goede muziek te ontdekken, dat kun je tegenwoordig prima zelfstandig op internet. Vroeger was dat anders. Dan hoorde je iets op de radio en probeerde je vervolgens dat te kopen in een winkel. Die tijd is godzijdank voorbij.
Jij noemt vereconomiseren. Zaken veranderen, dat klopt, maar algemeen stellen dat het vereconomiseerd is eenzijdig. YouTube en Spotify zijn juist tegengestelde tendensen. Het is allemaal gratis. Als ik voor Napster en Pirate Bay moet kiezen of voor Free Record Shop en Universal, kies ik qua sympathie voor het eerste. Volgens mij zijn FRS en Universal juist boegbeelden van een verziekte vereconomisering van een artistiek medium.
De politiek verwijten is denk ik niet een oplossing. Politici zijn nu eenmaal bepaalde menstypen die zich interesseren voor economie, landsbelang, welzijn, welvaart, geld, macht, vul het zelf maar in. Het ligt niet in hun aard om stripboeken, muziekinstrumenten of popmuziek tot hun levensprioriteit te verheffen; dan waren ze immers wel artiest of journalist geworden. Je kunt menstypen niet veranderen. Het is wrang dat dat samenschoolt, maar ja, op het voetbalveld worden ook meer homo-grappen gemaakt dan op poëzie-avonden. Verschillende mensen zoeken verschillende bezigheidsvelden. Je kunt een persoon uit een ander bezigheidsveld enkel zo geduldig mogelijk inlichten dat er meer is dan voetbal of geld, maar niet afdwingen dat je gelijk hebt met je gitaar. Dat afdwingen werkt mijns inziens beter met goed resultaat dan met geklaag.
'Wie durft er nog te opereren vanuit een lange termijn visie die niet smaakt naar suikergoed?'
Ik durf te stellen dat ik me niet bezighoudt met suikergoed, jij net zo min:)